«Πράσινο φως» για χτίσιμο σε «παγωμένους» οικισμούς:Τι αλλάζει για 12.000 χωριά

Χρόνια «παγωμένες» παραμένουν οι οικοδομικές άδειες σε δεκάδες οικισμούς σε Λασίθι, Πήλιο και Πάρο. Ο λόγος; Το Συμβούλιο της Επικρατείας  ακύρωσε τα όριά τους (αποφάσεις του 2017, 2019, 2022) κρίνοντας ότι οι Νομάρχες που τα όρισαν ήταν… αναρμόδιοι και τα κριτήρια οριοθέτησης ελλιπή. Αποτέλεσμα: καμία νέα άδεια, πλήρης αδράνεια και –ακόμη χειρότερα– ανοιχτό το ενδεχόμενο αμφισβήτησης για 12.000 μικρούς οικισμούς κάτω των 2.000 κατοίκων σε όλη την Ελλάδα. Τι αλλάζεις όμως με τη σχετική ρύθμιση που συζητήθηκε σε σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε στο Μέγαρο Μαξίμου υπό τον πρωθυπουργό και αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή το απόγευμα της Τρίτης (1/7).

Τι αλλάζει με το νέο ΠΔ

Για να ξεμπλοκάρει η κατάσταση, το υπουργείο Περιβάλλοντος έφερε Προεδρικό Διάταγμα που καθορίζει πώς θα οριοθετούνται οι οικισμοί προ του 1983 και κάτω των 2.000 κατοίκων. Στόχος είναι οι μελετητές να ξέρουν ξεκάθαρα τα βήματα για τα Τοπικά και Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια, ώστε να προχωρούν έργα και άδειες χωρίς νέες «ασάφειες». Η νομοθεσία που ίσχυε μέχρι τώρα ήταν αποσπασματική, με αποτέλεσμα να κινδυνεύουν ιδιοκτησίες και να βασιλεύει η αβεβαιότητα.

Ποιοι οικισμοί μένουν εκτός

Σημειώστε: Το νέο πλαίσιο δεν αφορά:

• Οικισμούς άνω των 2.000 κατοίκων
• Νεόδμητους μετά το 1983
• Παραλιακούς που μπαίνουν σε Ζώνες Οικιστικού Ελέγχου (Αττική, Εύβοια, Θεσσαλονίκη, Χαλκιδική κ.ά.)

Γιατί «κόπηκε» η Ζώνη Γ

Κατά την εξέταση του ΠΔ, το ΣτΕ «έκοψε» τη λεγόμενη Ζώνη Γ – μια εξωτερική ζώνη που αφορούσε αδόμητα ακίνητα εκτός των εγκεκριμένων ορίων. Ουσιαστικά ακύρωσε όσα όρια είχαν χαραχθεί με αμφισβητήσιμες νομαρχιακές αποφάσεις.

Η λύση: Δύο νέα πολεοδομικά «εργαλεία»

Για να μην τιναχθεί στον αέρα η προσπάθεια, το υπουργείο περνά δύο νέα εργαλεία:

• Ζώνη Ανάπτυξης Οικισμού (Ζ.Α.Ο.) για οικισμούς έως 700 κατοίκους
• Περιοχή Ειδικών Χρήσεων (Π.Ε.Χ.) για οικισμούς 701-2.000 κατοίκων

Στόχος; Να προστατευτούν οι ιδιοκτησίες, να υπάρχει καθαρό πλαίσιο δόμησης, να τονωθεί η αποκέντρωση και να δοθεί ανάσα σε μικρά χωριά που μαραζώνουν δημογραφικά.

Πώς θα λειτουργούν στην πράξη

Ζ.Α.Ο.: Ζώνη Ανάπτυξης Οικισμού

• Αφορά οικισμούς έως 700 κατοίκους.
• Τα όρια μπορούν να επεκταθούν μέχρι το σημερινό όριο, με ειδική μελέτη.
• Οικόπεδα θεωρούνται άρτια με εμβαδόν 500–2.000 τ.μ. και πρόσοψη τουλάχιστον 10 μέτρα.

Π.Ε.Χ.: Περιοχή Ειδικών Χρήσεων

• Αφορά οικισμούς 701–2.000 κατοίκων.
• Ισχύει η επέκταση στα σημερινά όρια.
• Άρτια θεωρούνται τα γήπεδα με 2.000–4.000 τ.μ. και πρόσοψη τουλάχιστον 15 μέτρα.

Και στις δύο περιπτώσεις, οι χρήσεις γης θα καθορίζονται μελετημένα, για να αποφευχθεί η άναρχη δόμηση.

Γιατί τώρα; Τι ρόλο παίζει το «Κωνσταντίνος Δοξιάδης»

Η υπογραφή του ΠΔ θεωρείται κλειδί για το μεγάλο σχέδιο πολεοδομικής ανασυγκρότησης «Κωνσταντίνος Δοξιάδης». Πρόκειται για τη μεγαλύτερη μεταρρύθμιση στον χωροταξικό σχεδιασμό από ιδρύσεως του ελληνικού κράτους, με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης. Αν καθυστερούσε το ΠΔ, το πρόγραμμα –και μαζί του εκατοντάδες σχέδια– κινδύνευε να τιναχτεί στον αέρα.

Είναι αποσπασματικό μέτρο ή νέα αρχή;

Μόνο αποσπασματικό δεν το λες: Το ΥΠΕΝ «τρέχει» το πρόγραμμα «Κωνσταντίνος Δοξιάδης» με:

• 227 Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια για 731 Δημοτικές Ενότητες
• 18 Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια για 99 Δημοτικές Ενότητες
• 12 Μελέτες Οριοθέτησης Οικισμών
• Επιπλέον μελέτες για Ζώνες Υποδοχής Συντελεστή Δόμησης και χαρακτηρισμό Δημοτικών Οδών.
  
  

Ο στόχος είναι ένας: ξεκάθαροι κανόνες δόμησης, στήριξη της υπαίθρου και σταθερότητα για πολίτες και επενδύσεις.