Τεκμήρια αυτοκινήτων: Οι μειώσεις, τα κέρδη και οι παγίδες του νέου συστήματος
Ανάσα για 500.000 φορολογούμενους: Τα τεκμήρια μειώνονται και αλλάζουν με κριτήριο τους ρύπους.
Τι σημαίνει η μείωση των τεκμηρίων για τους ιδιοκτήτες Ι.Χ. – Αναλυτικά παραδείγματα και συνέπειες. Η πρόσφατη εξαγγελία για μείωση των τεκμηρίων διαβίωσης στα αυτοκίνητα αποτελεί μια ουσιαστική αλλαγή για εκατοντάδες χιλιάδες φορολογούμενους. Μέχρι σήμερα, τα τεκμήρια συχνά δημιουργούσαν μια στρεβλή εικόνα για το πραγματικό εισόδημα των πολιτών: χιλιάδες οικογένειες βρέθηκαν να φορολογούνται με βάση «τεκμαρτά εισοδήματα», τα οποία ήταν υψηλότερα από όσα πραγματικά κέρδιζαν, μόνο και μόνο επειδή είχαν στην κατοχή τους ένα αυτοκίνητο συγκεκριμένου κυβισμού.
Με το νέο καθεστώς, που θα ισχύσει από τα εισοδήματα του 2025 (και θα φανεί στην εκκαθάριση του 2026), τα τεκμήρια για τα οχήματα μειώνονται κατά μέσο όρο 30%. Αυτό σημαίνει ότι το ποσό που θα προστίθεται στο εισόδημα κάθε ιδιοκτήτη Ι.Χ. θα είναι αισθητά χαμηλότερο, μειώνοντας τη συνολική φορολογική του επιβάρυνση. Για παράδειγμα, ένα αυτοκίνητο 1.200 κυβικών εκατοστών, που μέχρι σήμερα επιβάρυνε τον ιδιοκτήτη του με τεκμήριο 4.000 ευρώ, πλέον θα υπολογίζεται στα 2.800 ευρώ.
Διαφοροποίηση με βάση την ηλικία και τις εκπομπές ρύπων
Η μεγάλη αλλαγή αφορά κυρίως τα αυτοκίνητα έως 15 ετών. Στο νέο σύστημα λαμβάνονται υπόψη και οι εκπομπές CO₂:
Όσο πιο «καθαρό» είναι το όχημα, τόσο μικρότερο το τεκμήριο.
Αντίθετα, τα πιο ρυπογόνα οχήματα θα εξακολουθήσουν να έχουν μεγαλύτερη επιβάρυνση, ώστε να ενισχυθεί η κατεύθυνση προς πιο πράσινες επιλογές.
Για τα αυτοκίνητα άνω των 15 ετών δεν αλλάζει κάτι ουσιαστικό, καθώς ήδη σήμερα εφαρμόζονται χαμηλότερα τεκμήρια λόγω παλαιότητας.
Ποιοι ωφελούνται περισσότερο
Σύμφωνα με τα στοιχεία, περίπου 500.000 φορολογούμενοι θα δουν άμεσα ελάφρυνση. Οι ομάδες που κερδίζουν τα περισσότερα είναι:
- Μισθωτοί με χαμηλά και μεσαία εισοδήματα, που συχνά «έπιαναν» τεκμαρτά υψηλότερα από τα πραγματικά.
- Συνταξιούχοι, που βρίσκονταν εγκλωβισμένοι σε υψηλά τεκμήρια για αυτοκίνητα που απέκτησαν σε παλαιότερες, πιο εύπορες εποχές.
- Μικρομεσαίοι επαγγελματίες που χρησιμοποιούν το αυτοκίνητο ως βασικό μέσο μετακίνησης ή εργασίας.
Ενδεικτικά παραδείγματα
- Toyota Corolla 1.8 Hybrid (1798 κ.εκ., 99 γρ. CO₂): Από τεκμήριο 7.600 ευρώ σήμερα, το ποσό θα πέσει στις 3.800 ευρώ, δηλαδή σχεδόν στο μισό.
- Fiat 500 1.0 (999 κ.εκ., 105 γρ. CO₂): Από 4.000 ευρώ, το τεκμήριο μειώνεται στα 2.000 ευρώ.
- Hyundai i20 1.2 (1199 κ.εκ., 117 γρ. CO₂): Από 4.000 ευρώ, η νέα επιβάρυνση θα είναι 2.000 ευρώ.
Οι μειώσεις γίνονται εμφανείς κυρίως στα αυτοκίνητα με χαμηλούς ρύπους και μικρούς έως μεσαίους κινητήρες, ενώ στα μεγαλύτερα οφέλη η μείωση είναι πιο περιορισμένη.
Τα υπέρ του νέου συστήματος
Δικαιότερη φορολόγηση: Τα τεκμήρια πλησιάζουν περισσότερο στην πραγματικότητα, περιορίζοντας τις αδικίες που υπήρχαν.
Ανάσα για τα νοικοκυριά: Ειδικά όσοι έχουν παλαιά αυτοκίνητα μεσαίου κυβισμού, θα δουν αισθητή μείωση της επιβάρυνσης.
Περιβαλλοντικό κίνητρο: Η σύνδεση με τις εκπομπές CO₂ δημιουργεί πίεση για στροφή σε καθαρότερες τεχνολογίες, όπως υβριδικά ή ηλεκτρικά αυτοκίνητα.
Στήριξη μεσαίας τάξης: Περιορίζονται τα τεχνητά εμπόδια που οδηγούσαν σε υπερφορολόγηση χαμηλών εισοδημάτων.
Τα κατά του νέου συστήματος
Μικρό όφελος για τα μεγάλα κυβικά: Οι ιδιοκτήτες πολυτελών ή πολύ ρυπογόνων οχημάτων θα δουν ελάχιστη μείωση, άρα οι ανισότητες παραμένουν.
Δεν αλλάζει κάτι για τα πολύ παλιά οχήματα: Παρότι αυτά είναι συχνά τα πιο ρυπογόνα, τα τεκμήρια τους δεν διαφοροποιούνται περαιτέρω.
Πιθανός αντικίνητρο για αντικατάσταση: Όσοι έχουν πολύ παλαιά οχήματα, δεν ενθαρρύνονται ουσιαστικά να τα αντικαταστήσουν με νεότερα, καθώς δεν βλέπουν σημαντική διαφορά.
Προσωρινή λύση: Η μείωση δεν αναιρεί το γεγονός ότι το σύστημα τεκμηρίων παραμένει ένας έμμεσος τρόπος φορολόγησης, που συχνά δεν αντικατοπτρίζει απόλυτα την οικονομική δυνατότητα του πολίτη.
Η μείωση των τεκμηρίων διαβίωσης για τα αυτοκίνητα είναι μια θετική εξέλιξη για χιλιάδες νοικοκυριά και κυρίως για όσους τα προηγούμενα χρόνια βρέθηκαν να πληρώνουν δυσανάλογους φόρους. Πρόκειται για μια κίνηση που συνδυάζει ελάφρυνση της φορολογικής πίεσης με περιβαλλοντική διάσταση, χωρίς ωστόσο να λείπουν οι αδυναμίες. Το στοίχημα είναι να υπάρξει μια συνολικότερη φορολογική μεταρρύθμιση που θα ενσωματώσει πλήρως τις πραγματικές ανάγκες της κοινωνίας, αντί για ημίμετρα που δίνουν μεν ανάσα, αλλά δεν λύνουν οριστικά το πρόβλημα.
