Γιορτές χωρίς Καρτ Ποστάλ στην Ευρώπη – Στη θέση τους, η οικονομία των δεμάτων

Σημαντική κάμψη στις πωλήσεις Καρτ-Ποστάλ κατέγραψε η Ευρωπαϊκή Ένωση το 2024, αντανακλώντας τη σταθερή μετατόπιση των πολιτών προς τις ψηφιακές μορφές επικοινωνίας. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, η συνολική αξία της αγοράς μειώθηκε κατά 15% σε ετήσια βάση, αγγίζοντας τα 60 εκατ. ευρώ, έναντι 69 εκατ. το 2023.

Η εικόνα αυτή εντάσσεται σε μια ευρύτερη μακροχρόνια τάση: από το 2014 έως και το 2019, η αγορά εμφάνιζε σταθερή πτωτική πορεία, με την πανδημία να λειτουργεί προσωρινά ως απρόσμενος παράγοντας ανάκαμψης. Στο διάστημα 2020-2021, εν μέσω περιορισμών στις μετακινήσεις, οι πωλήσεις αυξήθηκαν κατά περίπου 50%, καθώς η ανάγκη για συμβολικές, προσωπικές χειρονομίες επικοινωνίας ενισχύθηκε. Η τελευταία «κορύφωση» της δεκαετίας καταγράφηκε το 2022, με την αγορά να φθάνει τα 81,3 εκατ. ευρώ.

Παρά την υποχώρηση του συγκεκριμένου προϊόντος, ο κλάδος των ταχυδρομικών και ταχυμεταφορικών υπηρεσιών εμφανίζει αξιοσημείωτη αντοχή. Το 2024, 1,45 εκατ. πολίτες ηλικίας 15 ετών και άνω εργάζονταν στον τομέα, έναντι 1,40 εκατ. δέκα χρόνια νωρίτερα. Ωστόσο, η σχετική συμμετοχή του κλάδου στη συνολική απασχόληση μειώθηκε οριακά: 70 εργαζόμενοι ανά 10.000 απασχολούμενους στην Ε.Ε. το 2024, έναντι 75 το 2014.

Η δημογραφική σύνθεση παραμένει σταθερά ανδροκρατούμενη, με τους άνδρες να αντιστοιχούν στο 62,9% του εργατικού δυναμικού. Η απασχόληση στον κλάδο τροφοδοτείται πλέον περισσότερο από τις αυξημένες ανάγκες διανομής δεμάτων, λόγω της αλματώδους ανόδου του ηλεκτρονικού εμπορίου, παρά από την παραδοσιακή επιστολική επικοινωνία.

Προσαρμογή στις νέες συνθήκες

Η μείωση των πωλήσεων Καρτ-Ποστάλ δεν συνιστά απλώς εμπορική εξέλιξη, αλλά δείκτη μιας πολιτισμικής μετάβασης στον τρόπο καθημερινής αλληλεπίδρασης. Την ίδια στιγμή, ωστόσο, η επιμονή του ταχυδρομικού οικοσυστήματος στην αγορά εργασίας δείχνει ότι ο ρόλος των φυσικών δικτύων διανομής όχι μόνο επιβιώνει, αλλά αναδιαμορφώνεται ώστε να εξυπηρετήσει την ψηφιακή οικονομία.

Για την Ελλάδα, όπου η ζήτηση για υπηρεσίες ταχυμεταφοράς αυξάνεται σταθερά, ιδίως εκτός των αστικών κέντρων, η ευρωπαϊκή εικόνα επιβεβαιώνει την ανάγκη εκσυγχρονισμού των δικτύων, αλλά και τις ευκαιρίες απασχόλησης που δημιουργεί ένας κλάδος σε μετασχηματισμό.

Η νοσταλγία, άλλωστε, μπορεί να δίνει συμβολικό βάρος στις καρτ-ποστάλ, όχι όμως ικανό να αντιστρέψει μια μακρά πορεία φθίνουσας ζήτησης, σε μια Ευρώπη που γράφει ολοένα λιγότερο στο χαρτί και ολοένα περισσότερο στην οθόνη.

Η Δανία αποχαιρετά το γράμμα

Μετά από τέσσερις αιώνες, το γράμμα στη Δανία γίνεται επίσημα «είδος μουσείου». Η PostNord, η κρατική ταχυδρομική υπηρεσία, ανακοίνωσε ότι θα παραδώσει το τελευταίο γράμμα στις 30 Δεκεμβρίου 2025, επιβεβαιώνοντας το τέλος της συλλογής και διανομής αλληλογραφίας. Η απόφαση έρχεται μετά από ιστορική κατάρρευση της ζήτησης, με τον όγκο επιστολών να έχει μειωθεί 90% τα τελευταία 25 χρόνια. Η ψηφιοποίηση και η αλλαγή του νομικού πλαισίου έσβησαν την ταχυδρομική υποχρέωση καθολικής εξυπηρέτησης, ανοίγοντας τον δρόμο στους ιδιώτες. Το χαρτί υποχωρεί, τα δέματα κυριαρχούν, και η εποχή της σφραγίδας κλείνει με ένα τελευταίο, συμβολικό χτύπημα.