Ανατροπή για τον Άρη: Κάποτε είχε μεγάλα ποτάμια σαν τον Αμαζόνιο - Έπεφτε βροχή και χιόνι

Χιλιάδες μίλια από κοίτες αρχαίων ποταμών ανακαλύφθηκαν στα γεμάτα κρατήρες νότια υψίπεδα του Άρη, στοιχείο που δείχνει ότι κάποτε ήταν ένας πολύ πιο υγρός πλανήτης από ό,τι πίστευαν οι επιστήμονες.

Οι ερευνητές εντόπισαν γεωλογικά ίχνη σχεδόν 16.000 χιλιομέτρων από αρχαίες υδάτινες ροών, που εκτιμάται ότι είναι ηλικίας άνω των 3 δισεκατομμυρίων ετών. Τα ευρήματα αυτά προήλθαν από εικόνες υψηλής ανάλυσης που κατέγραψαν διαστημόπλοια σε τροχιά γύρω από τον Άρη, αποτυπώνοντας πολύ καλύτερα τις τραχιές αυτές περιοχές του κόκκινου πλανήτη.

Ενώ ορισμένες από τις κοίτες των ποταμών τελειώνουν γρήγορα, άλλες σχηματίζουν δίκτυα που εκτείνονται σε μήκος άνω των 100 μιλίων. Τα μεγάλα αυτά ποτάμια πιθανότατα τροφοδοτούνταν από τακτικές βροχές ή και χιονοπτώσεις στην περιοχή, όπως ανέφεραν οι ερευνητές.

«Έχει βρεθεί νερό στον Άρη αμέτρητες φορές στο παρελθόν, αλλά αυτό που είναι πραγματικά ενδιαφέρον εδώ είναι ότι πρόκειται για μια περιοχή όπου για πολύ καιρό πιστεύαμε ότι δεν υπήρχαν στοιχεία για νερό», δήλωσε ο Άνταμ Λόζεκουτ, διδακτορικός φοιτητής στο Open University στη Βρετανία.

«Αυτό που διαπιστώσαμε είναι ότι η περιοχή είχε νερό και ήταν πολύ κατανεμημένο», πρόσθεσε. «Η μόνη πηγή νερού που θα μπορούσε να διατηρήσει αυτά τα ποτάμια σε μια τόσο τεράστια περιοχή θα έπρεπε να είναι κάποιο είδος περιφερειακής βροχόπτωσης», ανέφερε ο Άνταμ Λόζεκουτ, σύμφωνα με τον Guardian.

Κοιλάδες και φαράγγια γεμάτα νερό

Τα πιο εντυπωσιακά σημάδια αρχαίου νερού στον Άρη είναι τα τεράστια δίκτυα κοιλάδων και τα φαράγγια, που πιστεύεται ότι έχουν σμιλευτεί από το νερό που κάποτε έρεε στο έδαφος. Ωστόσο, ορισμένες περιοχές του κόκκινου πλανήτη έχουν λίγες κοιλάδες, γεγονός που οδηγεί τους επιστήμονες να αμφισβητούν πόσο υγρές ήταν κάποτε αυτές οι περιοχές.

Μια περιοχή που προβλημάτισε ιδιαίτερα τους ερευνητές ήταν η Noachis Terra ή Γη του Νώε, ένα από τα παλαιότερα τοπία που έχουν ανακαλυφθεί στον Άρη. Σύμφωνα με υπολογιστικά μοντέλα για το αρχαίο κλίμα του πλανήτη, η περιοχή θα έπρεπε να είχε σημαντικές βροχοπτώσεις ή χιονοπτώσεις, γεγονός που θα σμίλευε το έδαφος καθώς το νερό έρεε.

Αντιμέτωπος με έλλειψη στοιχείων για αρχαίες κοίτες ποταμών, ο Λόζεκουτ και οι συνάδελφοί του στράφηκαν σε εικόνες υψηλής ανάλυσης της Noachis Terra που τραβήχτηκαν από όργανα στο Mars Reconnaissance Orbiter (MRO) της NASA και στο Mars Global Surveyor. Οι εικόνες κάλυπταν σχεδόν 4 εκατομμύρια τετραγωνικά μίλια των νότιων υψιπέδων του πλανήτη, μια έκταση πολύ μεγαλύτερη από την Αυστραλία.

Τα νέα στοιχεία αποκάλυψαν δεκάδες γεωλογικά χαρακτηριστικά που ονομάζονται ποτάμιες ελικοειδείς ράχες. Σχηματίζονται όταν ίχνη ιζημάτων που μεταφέρονται από αρχαία ποτάμια σκληραίνουν με την πάροδο του χρόνου και αργότερα εκτίθενται όταν το μαλακότερο έδαφος γύρω τους διαβρώνεται. Ενώ ορισμένα ίχνη είναι σχετικά στενά, άλλα έχουν πλάτος μεγαλύτερο από ένα μίλι.

«Έχουμε πολλά μικρά τμήματα κορυφογραμμών και συνήθως έχουν πλάτος μερικές εκατοντάδες μέτρα και μήκος περίπου 3,5 χιλιόμετρα, αλλά υπάρχουν και μερικά που είναι πολύ, πολύ μεγαλύτερα από αυτό», επισήμανε ο Λόζεκουτ.

Σε άλλες εικόνες αποκαλύπτεται ότι αυτά τα ποτάμια απολήγουν σε πυκνό δίκτυο παραποτάμων. Ακόμα, δύο ποτάμια διακρίνονται να διασχίζουν έναν κρατήρα, όπου νερό πιθανότατα έρεε και τον γέμιζε πριν περάσει στην άλλη πλευρά.

Μία τεράστια δεξαμενή νερού μπορεί να κρύβεται και σήμερα κάτω από το έδαφος

Τα ευρήματα, που παρουσιάστηκαν την Πέμπτη (10/7) στην συνάντηση της Βασιλικής Αστρονομικής Εταιρείας στο Ντάραμ της Βρετανίας, δείχνουν μια διαρκή παρουσία επιφανειακών υδάτων στην περιοχή Noachis Terra του Άρη πριν από περίπου 3,7 δισεκατομμύρια χρόνια.

Στο θερμότερο και πιο υγρό παρελθόν του, ο πλανήτης περιείχε τεράστιες ποσότητες νερού. Ο Άρης έγινε ο άνυδρος κόσμος που γνωρίζουμε σήμερα όταν το μαγνητικό του πεδίο εξασθένησε, επιτρέποντας στον ηλιακό άνεμο να διαβρώσει την ατμόσφαιρά του και στο νερό να διαφύγει στο διάστημα.

Ωστόσο, κάποια ποσότητα νερού μπορεί να έχει παραμείνει αόρατη. Πέρα από τα πολικά παγοκαλύμματα του Άρη, μια τεράστια δεξαμενή νερού θα μπορούσε να βρίσκεται κρυμμένη βαθιά κάτω από το έδαφος του κόκκινου πλανήτη.