Την Κυριακή 24 Φεβρουαρίου 2013, στην τελετή της Ακαδημίας Κινηματογράφου γράφτηκε ιστορία. Ο Daniel Day-Lewis, τότε στα 55 του, κέρδισε το τρίτο του Όσκαρ και έγινε ο GΟΑΤ (Greatest Of All Time) των ανδρών ηθοποιών.

Ο Day-Lewis είχε δώσει μια ανατριχιαστική ερμηνεία στο Lincoln του Steven Spielberg και σε συνδυασμό με τα My Left Foot και There Will Be Blood ολοκλήρωσε ένα τρίπτυχο υποκριτικής το οποίο διαβάζει κάθε νέος ηθοποιός που σέβεται τον εαυτό του. Συνολικά έχει 139 βραβεία και 200 υποψηφιότητες σε μόλις 22 ταινίες από το 1971 μέχρι σήμερα.

Ο εντελώς δικός του τρόπος 

Αν το 22 ταινίες σε 45 χρόνια δε σου λέει κάτι –ακριβοθώρητος κυριολεκτικά και μεταφορικά δεν μπορείς να μην τον παραδεχτείς για τον εντελώς δικό του τρόπο με τον οποίο κάνει τα πράγματα. Για το My Left Foot  καθόταν στο αμαξίδιο ακόμα και εκτός σετ. Για το There Will Be Blood έπαιζε τον χαρακτήρα, κάνοντας τη φωνή και τη στάση του ακόμα και ανάμεσα στις λήψεις. Για το Lincoln μελέτησε τους λόγους και τη ζωή του Αμερικανού Προέδρου, στέλνοντας –άκουσον άκουσον– μηνύματα στη γυναίκα του στο ύφος που θα τα έγραφε ο χαρακτήρας του.

Στην πορεία απέρριψε τα μεγάλα σόλο των συναδέλφων του, τονίζοντας τα μικρά πράγματα, τις χειρονομίες, τη χροιά της φωνής, τη στάση του σώματος, την ψυχολογία του χαρακτήρα. Ξεκαθάρισε ότι το method acting δεν είναι μια επιφανειακή υπερβολή –όπως του καταλογίζουν οι «αντιφρονούντες»– αλλά μια εσωτερική διαδικασία για να δει τι δουλεύει και τι όχι.

Κάτι που μας φέρνει στην ουσία της τέχνης του. Ο Day-Lewis δεν κάνει δύο φορές τον ίδιο χαρακτήρα. Σκέψου πόσες φορές κάποιοι ηθοποιοί έχουν κάνει τον μαφιόζο. Κάποιοι άλλοι τον αθλητή που τα καταφέρνει κόντρα σε όλους και σε όλα. Τον στρατιωτικό διοικητή που καλείται να πάρει αποφάσεις, όταν όλα γύρω του καταρρέουν. Δεν θέλω να πω κάτι. Τα γουστάρουμε κι αυτά. Αλλά ο Day-Lewis είναι «μία και καλή» ή αν θες «μία και ό,τι βγει». Δεν θα το σκεφτεί πολύ και θα δώσει το Είναι του για κάθε ρόλο. Αυτή είναι η καλλιτεχνική του φιλοσοφία και πυξίδα στον χώρο του κινηματογράφου.

imago837548665.jpg?v=0

Οι φορές που αποσύρθηκε

Η συναισθηματική εξάντληση μετά από συγκεκριμένους ρόλους είναι ο λόγος που έχει αποσυρθεί δύο φορές στο παρελθόν (το 1997 μετά το The Boxer και το 2017 μετά το Phantom Thread). Το «άδειασμα» που προκαλεί ο τρόπος που παίζει μόνο αυτός το ξέρει. H ανάγκη του να μάθει για τον χαρακτήρα τον υποχρεώνει σε μεγαλύτερα διαστήματα μελέτης, βιώνοντας την υποκριτική ως μια υπαρξιακή διαδικασία και όχι απλώς ως μια τεχνική δεξιότητα. Σε συζητήσεις έχει περιγράψει τη δουλειά του ως «έναν τρόπο ύπαρξης», κάτι που αναδιοργανώνει την εσωτερική ζωή ενός ανθρώπου. Και κάθε φορά που επανέρχεται, επανέρχεται δριμύτερος. 

Για αυτό απορούμε κιόλας που η επιστροφή του μετά από 8 χρόνια δεν είναι για κάποιο δυνατό project, αλλά για μια ταινία του Ronan Day-Lewis, του γιου του,  που –ειρήσθω εν παρόδω– έχει μια σύντομη καριέρα ως εικαστικός. Η αλήθεια να λέγεται, ο Daniel Day-Lewis είναι το μοναδικό πράγμα που δουλεύει στο Anemone. Το θέμα είναι μεν ενδιαφέρον (οι ρίζες της ιρλανδοβρετανικής σύγκρουσης), ο Day-Lewis απολαυστικός, αλλά η ταινία είναι τόσο grande σε όλα τα επίπεδα, που τελικά καταρρέει από το βάρος της. 

Η αφοπλιστική παραδοχή

Τουλάχιστον o Day-Lewis παραδέχεται ότι το κίνητρο της επιστροφής του ήταν να εργαστεί με τον γιο του, με τον οποίο έχουν γράψει από κοινού το σενάριο. Η ειλικρίνειά του σκοτώνει: «Έγινα ρεζίλι… Αλλά να στερήσω από τον εαυτό μου τη δυνατότητα να δουλέψω με τον γιο μου θα ήταν χειρότερο» είναι σε χαλαρή μετάφραση η δικαιολογία του για την απόφασή του να επανέλθει.

Γνωρίζαμε ότι δεν ήταν τα  λεφτά –έχει κερδίσει ελάχιστα σε σχέση με αυτά που θα μπορούσε, αν έλεγε ναι σε τεράστια blockbuster που του είχαν προτείνει–, δεν είναι τα Όσκαρ (πόσα ακόμη πια;), δεν είναι η αναγνωρισιμότητα, που ο ίδιος την έχει απορρίψει με τη στάση ζωής του. Από τη στιγμή που παραμένει ειλικρινής και απορρίπτει το hype γύρω από το πρόσωπο και τις ταινίες του, για μας παραμένει ένα σύμβολο της υποκριτικής τέχνης.

Και ας μην είναι το Anemone η καλύτερη του στιγμή.