Ένας στους οκτώ νέους ζητά ψυχική υποστήριξη από chatbots

Η χρήση εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης για συμβουλές ψυχικής υγείας φαίνεται πως έχει περάσει για τα καλά στην καθημερινότητα των νέων στις ΗΠΑ. Μια νέα έρευνα που δημοσιεύεται στο περιοδικό JAMA Network Open δείχνει ότι ένας στους οκτώ εφήβους και νεαρούς ενήλικες έχει ζητήσει βοήθεια από κάποιο chatbot όταν ένιωσε ότι χρειαζόταν υποστήριξη. Το εύρημα αυτό έρχεται σε μια περίοδο όπου τα προβλήματα ψυχικής υγείας στους νέους παρουσιάζουν συνεχή αύξηση και οι παραδοσιακές δομές δυσκολεύονται να ανταποκριθούν στην αυξανόμενη ζήτηση.

Πώς οι νέοι καταφεύγουν στην τεχνητή νοημοσύνη

Όπως διαβάζουμε στο PsyPost η ταχύτατη διάδοση των μοντέλων τεχνητής νοημοσύνης έχει αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο οι πολίτες αναζητούν πληροφορίες, απαντήσεις και καθοδήγηση. Εφαρμογές που προσφέρουν άμεσες απαντήσεις και ανθρώπινο ύφος επικοινωνίας έχουν γίνει ιδιαίτερα δημοφιλείς στους νεότερους, οι οποίοι είναι ήδη εξοικειωμένοι με τις ψηφιακές τεχνολογίες και τις χρησιμοποιούν ακόμη και για ευαίσθητα προσωπικά ζητήματα.

Ταυτόχρονα, στις Ηνωμένες Πολιτείες καταγράφεται σημαντική αύξηση των περιστατικών κατάθλιψης και άγχους στους εφήβους. Σχεδόν ένας στους πέντε έχει βιώσει έντονο καταθλιπτικό επεισόδιο τον τελευταίο χρόνο, ενώ πολλοί δεν καταφέρνουν να λάβουν επαγγελματική βοήθεια. Η έλλειψη ψυχολόγων, το υψηλό κόστος θεραπείας και η μακρά αναμονή ωθούν αρκετούς νέους να αναζητήσουν εναλλακτικές λύσεις.

Αυτό το κενό έρχονται να αναπληρώσουν τα chatbots, τα οποία προσφέρουν ανωνυμία, άμεση απάντηση και μηδενικό οικονομικό βάρος. Οι ερευνητές που πραγματοποίησαν την έρευνα θέλησαν να καταγράψουν για πρώτη φορά πόσο συχνά οι νέοι στρέφονται στην τεχνητή νοημοσύνη για να διαχειριστούν αρνητικά συναισθήματα. Η μελέτη βασίστηκε σε δείγμα περισσότερων από χιλίων συμμετεχόντων ηλικίας 12 έως 21 ετών.

Τι δείχνουν τα στοιχεία της έρευνας

Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι περίπου το 13% των ερωτηθέντων έχει χρησιμοποιήσει κάποια τέτοια εφαρμογή όταν ένιωσε ότι χρειάζεται συναισθηματική υποστήριξη. Σε πληθυσμιακή κλίμακα, αυτό αντιστοιχεί σε περίπου 5,4 εκατομμύρια νέους. Η χρήση εμφανίζεται αρκετά συχνή, καθώς οι δύο στους τρεις που ζήτησαν βοήθεια από chatbot το κάνουν κάθε μήνα ή συχνότερα, κάτι που δείχνει ότι για πολλούς η τεχνητή νοημοσύνη λειτουργεί σαν μόνιμο «ψηφιακό καταφύγιο».

Το ενδιαφέρον είναι ότι οι νεαροί ενήλικες φαίνεται να καταφεύγουν σε αυτά τα εργαλεία πιο συχνά από τους εφήβους. Στην ομάδα 18–21 ετών, πάνω από ένας στους πέντε έχει ζητήσει ψυχολογική υποστήριξη από κάποιο chatbot, ποσοστό σχεδόν διπλάσιο από εκείνο των μικρότερων ηλικιών. Πολλοί από αυτούς δηλώνουν ότι οι απαντήσεις που λαμβάνουν πραγματικά τους βοηθούν να ηρεμήσουν ή να σκεφτούν πιο καθαρά.

Ωστόσο, τα ευρήματα δεν είναι ίδια για όλους τους νέους. Η έρευνα δείχνει ότι οι μαύροι συμμετέχοντες είχαν σημαντικά λιγότερες πιθανότητες να θεωρήσουν χρήσιμες τις συμβουλές που έλαβαν από τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης. Το στοιχείο αυτό ανοίγει συζήτηση σχετικά με το κατά πόσο τα μοντέλα έχουν εκπαιδευτεί επαρκώς πάνω σε διαφορετικά πολιτισμικά και κοινωνικά δεδομένα, κάτι που μπορεί να επηρεάζει την ποιότητα και τη σχετικότητα των απαντήσεων.

Κίνδυνοι και ανοιχτά ερωτήματα για το μέλλον

Παρά τη δημοτικότητά τους, τα chatbots συνοδεύονται από κινδύνους. Δεν υπάρχουν ακόμη σταθερά πρότυπα για το τι θεωρείται ασφαλής ή κατάλληλη συμβουλή, ενώ τα συστήματα μπορεί να εμφανίσουν λάθη, προκαταλήψεις ή παραπλανητικές απαντήσεις. Η συζήτηση γύρω από τη χρήση τους για τόσο ευαίσθητους σκοπούς παραμένει ανοιχτή, ειδικά σε μια εποχή που εταιρείες τεχνολογίας αντιμετωπίζουν κατηγορίες για ανεπαρκή προστασία των χρηστών.