Από την αναζήτηση στη συζήτηση: Πώς το ChatGPT άλλαξε τον τρόπο που ψάχνουμε πληροφορίες

Πόσοι από εμάς δεν έχουν χωρίσει νοητά τον τρόπο που αναζητούσαν πληροφορίες ή έκαναν πράγματα σε εποχή προ ChatGPT και εποχή μετά ChatGPT; Η έλευση των ΑΙ chatbots για πολλούς έλυσε τα χέρια, καθώς αποτελούν πλέον όχι μια λύση ανάγκης, αλλά ένα απαραίτητο καθημερινό εργαλείο δουλειάς.

Πριν από τρία χρόνια, όταν κάποιος χρειαζόταν να επισκευάσει μια βρύση που στάζει ή να κατανοήσει τον πληθωρισμό, συνήθως ακολουθούσε μία από τις εξής τρεις οδούς: έγραφε την ερώτησή του στο Google, αναζητούσε βίντεο οδηγιών στο YouTube ή φώναζε απελπισμένα στην Alexa ζητώντας βοήθεια.

Σήμερα, εκατομμύρια άνθρωποι ξεκινούν με διαφορετική προσέγγιση: ανοίγουν το ChatGPT, ή άλλα αντίστοιχα chatbots, όπως το Copilot, το Claude, το Gemini, και απλώς ρωτούν. H αλλαγή στο εργαλείο που επιλέγουν πρώτα οι άνθρωποι για να βρουν πληροφορίες βρίσκεται στον πυρήνα του τρόπου με τον οποίο το ChatGPT έχει μεταμορφώσει την καθημερινή χρήση της τεχνολογίας, γράφει η καθηγήτρια του πολιτειακού πανεπιστημίου του Μισισιπί και διευθύντρια ερευνών για την επίδραση της τεχνητής νοημοσύνης Ντέμπορα Λι στην ιστοσελίδα theconvestation.

Η αλλαγή στον τρόπο αναζήτησης

Η μεγαλύτερη αλλαγή δεν είναι ότι τα άλλα εργαλεία έχουν εξαφανιστεί. Είναι ότι το ChatGPT έχει γίνει η νέα πρώτη επιλογή στην αναζήτηση πληροφορίας. Μέσα σε λίγους μήνες από την παρουσίασή του, στις 30 Νοεμβρίου 2022, το ChatGPT είχε 100 εκατομμύρια εβδομαδιαίους χρήστες. Μέχρι τα τέλη του 2025, ο αριθμός αυτός είχε αυξηθεί στα 800 εκατομμύρια, καθιστώντας το μία από τις πιο ευρέως διαδεδομένες καταναλωτικές τεχνολογίες στον πλανήτη.

Έρευνες δείχνουν ότι αυτή η χρήση δεν αντανακλά απλώς περιέργεια – αντιπροσωπεύει μια πραγματική αλλαγή συμπεριφοράς. Μελέτη του Pew Research Center το 2025 διαπίστωσε ότι το 34% των ενηλίκων στις ΗΠΑ έχουν χρησιμοποιήσει το ChatGPT, περίπου διπλάσιο ποσοστό σε σχέση με το 2023. Μεταξύ των ενηλίκων κάτω των 30 ετών, μια σαφής πλειοψηφία (58%) το έχει δοκιμάσει. Έρευνα της AP-NORC αναφέρει ότι περίπου το 60% των ενηλίκων στις ΗΠΑ που χρησιμοποιούν τεχνητή νοημοσύνη λένε ότι τη χρησιμοποιούν για να αναζητήσουν πληροφορίες, καθιστώντας αυτό το πιο συνηθισμένο σενάριο χρήσης AI. Ο αριθμός ανεβαίνει στο 74% για την ομάδα κάτω των 30 ετών.

Οι παραδοσιακές μηχανές αναζήτησης εξακολουθούν να αποτελούν τη ραχοκοκαλιά του διαδικτυακού οικοσυστήματος πληροφοριών, αλλά το είδος της αναζήτησης που κάνουν οι άνθρωποι έχει μετατοπιστεί με μετρήσιμους τρόπους από τότε που το ChatGPT εμφανίστηκε στο προσκήνιο. Οι άνθρωποι αλλάζουν το εργαλείο στο οποίο απευθύνονται πρώτα.

Για χρόνια, το Google ήταν η προεπιλογή για τα πάντα, από το «πώς να επαναφέρω το router μου» μέχρι το «εξήγησε μου το ανώτατο όριο χρέους». Αυτά τα βασικά ενημερωτικά ερωτήματα αποτελούσαν τεράστιο μέρος της κίνησης αναζήτησης. Όμως αυτές οι γρήγορες, διευκρινιστικές, καθημερινές ερωτήσεις του τύπου «τι σημαίνει αυτό» είναι εκείνες στις οποίες το ChatGPT απαντά τώρα ταχύτερα και πιο καθαρά από μια σελίδα γεμάτη συνδέσμους.

Η μεταστροφή από την παράδοση του Google

Έρευνα καταναλωτών των ΗΠΑ το 2025 διαπίστωσε ότι το 55% των ερωτηθέντων χρησιμοποιούν πλέον το ChatGPT της OpenAI ή τα AI chatbots Gemini της Google για εργασίες που προηγουμένως θα ζητούσαν από την αναζήτηση του Google να τους βοηθήσει, με ακόμη υψηλότερα ποσοστά χρήσης για το Ηνωμένο Βασίλειο. Μια άλλη ανάλυση πάνω από 1 δισεκατομμυρίου συνεδριών αναζήτησης διαπίστωσε ότι η κίνηση από πλατφόρμες παραγωγικής τεχνητής νοημοσύνης αυξάνεται 165 φορές ταχύτερα από τις παραδοσιακές αναζητήσεις, και περίπου 13 εκατομμύρια ενήλικες στις ΗΠΑ έχουν ήδη καταστήσει την παραγωγική τεχνητή νοημοσύνη το βασικό τους εργαλείο για διαδικτυακή ανακάλυψη.

Αυτό δεν σημαίνει ότι οι άνθρωποι έχουν σταματήσει να «γκουγκλάρουν», αλλά σημαίνει ότι το ChatGPT έχει αποσπάσει το είδος των ερωτήσεων για τις οποίες οι χρήστες θέλουν μια άμεση εξήγηση αντί για μια λίστα συνδέσμων. Είστε περίεργοι για μια ενημέρωση πολιτικής; Χρειάζεστε έναν ορισμό; Θέλετε έναν ευγενικό τρόπο να απαντήσετε σε ένα άβολο email; Το ChatGPT είναι πιο γρήγορο, αισθάνεται πιο συνομιλιακό και δίνει την εντύπωση μεγαλύτερης βεβαιότητας.

Ταυτόχρονα, το Google δεν μένει ακίνητο. Τα αποτελέσματα αναζήτησής του φαίνονται διαφορετικά από ό,τι πριν από τρία χρόνια επειδή το Google άρχισε να ενσωματώνει το σύστημα τεχνητής νοημοσύνης Gemini απευθείας στην κορυφή της σελίδας. Οι περιλήψεις «AI Overview» που εμφανίζονται πάνω από τους παραδοσιακούς συνδέσμους αναζήτησης απαντούν πλέον αμέσως σε πολλές απλές ερωτήσεις – μερικές φορές με ακρίβεια, μερικές φορές λιγότερο.

Ο αντίκτυπος του ChatGPT

Αλλά ούτως ή άλλως, πολλοί άνθρωποι δεν κάνουν ποτέ scroll πέρα από αυτό το στιγμιότυπο που δημιουργείται από την τεχνητή νοημοσύνη. Αυτό το γεγονός, σε συνδυασμό με τον αντίκτυπο του ChatGPT, αποτελούν τους λόγους για τους οποίους ο αριθμός των αναζητήσεων «μηδενικού κλικ» έχει εκτοξευθεί. Μια αναφορά που χρησιμοποιεί δεδομένα της Similarweb διαπίστωσε ότι η κίνηση από το Google προς ιστότοπους ειδήσεων μειώθηκε από πάνω από 2,3 δισεκατομμύρια επισκέψεις στα μέσα του 2024 σε κάτω από 1,7 δισεκατομμύρια τον Μάιο του 2025, ενώ το ποσοστό των αναζητήσεων που σχετίζονται με ειδήσεις και καταλήγουν σε μηδενικά κλικ αυξήθηκε από 56% σε 69% σε ένα χρόνο.

Η αναζήτηση του Google υπερέχει στο να υποδεικνύει ένα ευρύ φάσμα πηγών και προοπτικών, αλλά τα αποτελέσματα μπορεί να φαίνονται ακατάστατα και σχεδιασμένα περισσότερο για κλικ παρά για σαφήνεια. Το ChatGPT, αντίθετα, παρέχει μια πιο εστιασμένη και συνομιλιακή απάντηση που δίνει προτεραιότητα στην εξήγηση έναντι της κατάταξης. Η απάντηση του ChatGPT μπορεί να στερείται τη διαφάνεια πηγών και τις πολλαπλές οπτικές που συχνά βρίσκονται σε μια αναζήτηση Google.

Όσον αφορά την ακρίβεια, και τα δύο εργαλεία μπορεί περιστασιακά να κάνουν λάθη. Η δύναμη του Google έγκειται στο ότι επιτρέπει στους χρήστες να διασταυρώνουν πολλαπλές πηγές, ενώ η ακρίβεια του ChatGPT εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την ποιότητα της εντολής και την ικανότητα του χρήστη να αναγνωρίζει πότε μια απάντηση πρέπει να επαληθεύεται αλλού.

Έξυπνα ηχεία και YouTube

Ο αντίκτυπος του ChatGPT έχει αντηχήσει πέρα από τις μηχανές αναζήτησης. Οι φωνητικοί βοηθοί, όπως τα ηχεία Alexa και το Google Home, συνεχίζουν να αναφέρουν υψηλά ποσοστά κατοχής, αλλά ο αριθμός αυτός έχει μειωθεί ελαφρώς. Μια σύνοψη στατιστικών φωνητικής αναζήτησης του 2025 εκτιμά ότι περίπου το 34% των ανθρώπων ηλικίας 12 ετών και άνω κατέχουν ένα έξυπνο ηχείο, μειωμένο από 35% το 2023. Δεν πρόκειται για δραματική πτώση, αλλά η έλλειψη ανάπτυξης μπορεί να υποδηλώνει μετατόπιση πιο σύνθετων ερωτημάτων προς το ChatGPT ή παρόμοια εργαλεία. Όταν οι άνθρωποι θέλουν μια λεπτομερή εξήγηση, ένα βήμα προς βήμα σχέδιο ή βοήθεια στη σύνταξη κάποιου κειμένου, ένας φωνητικός βοηθός που απαντά με μια σύντομη πρόταση ξαφνικά φαίνεται περιορισμένος.

Αντίθετα, το YouTube παραμένει γίγαντας. Από το 2024, είχε περίπου 2,74 δισεκατομμύρια χρήστες, με τον αριθμό να αυξάνεται σταθερά από το 2010. Μεταξύ των εφήβων στις ΗΠΑ, περίπου το 90% λένε ότι χρησιμοποιούν το YouTube, καθιστώντας το την πιο ευρέως χρησιμοποιούμενη πλατφόρμα σε εκείνη την ηλικιακή ομάδα. Αλλά το είδος των βίντεο που αναζητούν οι άνθρωποι αλλάζει.

Οι άνθρωποι τείνουν τώρα να ξεκινούν με το ChatGPT και στη συνέχεια να μεταβαίνουν στο YouTube αν χρειάζονται τις πρόσθετες πληροφορίες που μεταφέρει ένα βίντεο οδηγιών. Για πολλές καθημερινές εργασίες, όπως «εξήγησε μου τα ιατροφαρμακευτικά μου οφέλη» ή «βοήθησέ με να γράψω ένα email παραπόνου», οι άνθρωποι ζητούν από το ChatGPT μια περίληψη, ένα σενάριο ή μια λίστα ελέγχου. Πηγαίνουν στο YouTube μόνο αν πρέπει να δουν μια φυσική διαδικασία.

Μπορείτε να δείτε ένα παρόμοιο μοτίβο σε πιο εξειδικευμένους χώρους. Οι προγραμματιστές λογισμικού, για παράδειγμα, βασίζονταν από καιρό σε ιστότοπους όπως το Stack Overflow για συμβουλές και κομμάτια κώδικα λογισμικού. Αλλά ο όγκος των ερωτήσεων εκεί άρχισε να μειώνεται απότομα μετά την κυκλοφορία του ChatGPT, και μια ανάλυση υποδηλώνει ότι η συνολική κίνηση μειώθηκε περίπου κατά 50% μεταξύ 2022 και 2024. Όταν ένα chatbot μπορεί να δημιουργήσει ένα απόσπασμα κώδικα και μια εξήγηση κατά παραγγελία, λιγότεροι άνθρωποι μπαίνουν στον κόπο να πληκτρολογήσουν μια ερώτηση σε ένα δημόσιο φόρουμ.

Πού μας αφήνει αυτό;

Τρία χρόνια μετά, το ChatGPT δεν έχει αντικαταστήσει τον υπόλοιπο τεχνολογικό οικισμό· το έχει ανακατατάξει. Η προεπιλεγμένη αναζήτηση έχει μετατοπιστεί. Οι μηχανές αναζήτησης εξακολουθούν να χρησιμεύουν για βαθιές εμβαθύνσεις και σύνθετες συγκρίσεις. Το YouTube εξακολουθεί να χρησιμεύει για να βλέπουμε πραγματικούς ανθρώπους να κάνουν πραγματικά πράγματα. Τα έξυπνα ηχεία εξακολουθούν να χρησιμεύουν για ανέπαφη ευκολία.

Αλλά όταν οι άνθρωποι χρειάζονται να καταλάβουν κάτι, πολλοί ξεκινούν τώρα με μια συνομιλία στο chat, όχι με ένα πλαίσιο αναζήτησης. Αυτό είναι το πραγματικό φαινόμενο ChatGPT: Δεν πρόσθεσε απλώς μια ακόμη εφαρμογή στα τηλέφωνά μας – άλλαξε ήσυχα τον τρόπο με τον οποίο αναζητούμε πληροφορίες εξαρχής.