Έζησε δύο παγκόσμιους πολέμους και την COVID-19 - Τι αποκάλυψε το σώμα της στους επιστήμονες

Η Μαρία Μπράνιας Μορέρα έφυγε από τη ζωή πέρυσι σε ηλικία 117 ετών. Δεν ήταν απλώς η γηραιότερη γυναίκα στον κόσμο αλλά και ένα ζωντανό μυστήριο της επιστήμης. Οι έρευνες που έγιναν τα τελευταία χρόνια της ζωής της αποκάλυψαν πολύτιμα στοιχεία για το πώς μπορεί ο άνθρωπος να φτάσει σε πολύ μεγάλη ηλικία διατηρώντας την υγεία και τη διαύγεια του. Η περίπτωση της έδειξε πως το γήρας δεν σημαίνει απαραίτητα ασθένεια, αλλά μπορεί να συνδυαστεί με ποιότητα ζωής που ξεπερνά κάθε προσδοκία.

Η γυναίκα που έζησε κοσμοϊστορικά γεγονότα

Όπως γράφεται στον Guardian, η Μπράνιας γεννήθηκε το 1907 στο Σαν Φρανσίσκο, εγκαταστάθηκε με την οικογένειά της στην Καταλονία το 1915 και βίωσε γεγονότα που σημάδεψαν τον 20ό αιώνα: δύο παγκόσμιους πολέμους, τον ισπανικό εμφύλιο και, έναν αιώνα αργότερα, την πανδημία του κορωνοϊού, την οποία μάλιστα ξεπέρασε στα 113 της. Παρά την προχωρημένη ηλικία της, διατήρησε μέχρι τέλους διαύγεια και σταθερή υγεία, προκαλώντας το ενδιαφέρον των γιατρών.

Λίγο πριν φύγει από τη ζωή, δέχθηκε να συμμετάσχει σε μια εκτενή μελέτη, παραδίδοντας δείγματα αίματος, σάλιου, ούρων και κοπράνων, ώστε να αναλυθεί σε βάθος η βιολογία της. Μέσα από τα αποτελέσματα φάνηκε ότι το σώμα της έφερε φυσικά σημάδια φθοράς, όμως υπήρχαν μοναδικοί μηχανισμοί που την προστάτευαν από τις ασθένειες που συνήθως συνοδεύουν το γήρας.

Γονίδια που προστατεύουν τον οργανισμό από ασθένειες

Σύμφωνα με τη μελέτη τα τελομερή της, τα προστατευτικά «καπάκια» στα άκρα του DNA, ήταν εξαιρετικά κοντά, μία σαφής ένδειξη γήρανσης. Ωστόσο, αυτή η ακραία βράχυνση ίσως λειτούργησε ως άμυνα, περιορίζοντας την ανεξέλεγκτη διαίρεση κυττάρων και αποτρέποντας την ανάπτυξη καρκίνου. Παράλληλα, το DNA της περιείχε γονιδιακές παραλλαγές που θωράκισαν τον εγκέφαλο και την καρδιά από εκφυλιστικές ασθένειες, ενώ οι δείκτες φλεγμονής στο σώμα της παρέμεναν χαμηλοί, μειώνοντας τον κίνδυνο για καρκίνο και διαβήτη.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσίασε και το μικροβίωμα του εντέρου της, που παρέμενε «νεανικό» παρά την ηλικία της. Οι επιστήμονες βρήκαν σε αφθονία ωφέλιμα βακτήρια όπως τα Bifidobacterium, τα οποία σχετίζονται με καλή πέψη, ισχυρό ανοσοποιητικό και καλύτερη συνολική υγεία. Η βιολογική της ηλικία, με βάση τα λεγόμενα «επιγενετικά ρολόγια», φαινόταν τουλάχιστον 10-15 χρόνια νεότερη από τη χρονολογική της.

Πώς οι συνήθειες έκαναν τη διαφορά

Φυσικά, δεν ήταν όλα θέμα γονιδίων. Η Μαρία δεν είχε ποτέ προβλήματα παχυσαρκίας, απέφευγε το κάπνισμα και το αλκοόλ, κατανάλωνε συχνά γιαούρτι και διατηρούσε ενεργή κοινωνική ζωή με φίλους και οικογένεια στο πλευρό της. Όλα αυτά φαίνεται να συνέβαλαν σημαντικά στη μακροζωία της..

Η έρευνα των επιστημόνων προσφέρει ελπίδες ότι η κατανόηση τέτοιων εξαιρετικών περιπτώσεων μπορεί να ανοίξει τον δρόμο για νέες θεραπείες που θα βοηθήσουν τον άνθρωπο να γερνά με υγεία. Οι επιστήμονες ελπίζουν πως η μελέτη τέτοιων «outliers» θα αποκαλύψει μηχανισμούς που αργότερα θα μπορούν να αξιοποιηθούν φαρμακευτικά, ώστε περισσότεροι άνθρωποι να απολαμβάνουν όχι μόνο μεγαλύτερη διάρκεια ζωής αλλά και καλύτερη ποιότητα.

Η ιστορία της Μπράνιας αποδεικνύει ότι η μακροζωία δεν είναι απλώς θέμα τύχης ή συγκυριών, αλλά αποτέλεσμα ενός περίπλοκου συνδυασμού γενετικής, τρόπου ζωής και κοινωνικών σχέσεων. Το μυστικό της, όπως φαίνεται, ήταν ότι κατάφερε να «χωρίσει» το γήρας από την ασθένεια, κληροδοτώντας στους επιστήμονες έναν πολύτιμο οδηγό για το πώς μπορούμε όλοι να γερνάμε με χάρη και υγεία.