Η ανθρώπινη ευφυΐα ευθύνεται για τον αυτισμό και τη σχιζοφρένεια, σύμφωνα με νέα μελέτη
Ερευνητές ανακάλυψαν ότι ο αυτισμός μπορεί να αποτελεί κλειδί της ανθρώπινης πνευματικής ανωτερότητας.
Οι ίδιες γενετικές αλλαγές που μας χάρισαν ανώτερες ικανότητες, όπως η γλώσσα και η αφηρημένη σκέψη, ίσως συνδέονται και με την εμφάνιση νευροαναπτυξιακών διαφορών, όπως του αυτισμού και της σχιζοφρένειας, σύμφωνα με νέα μελέτη που δημοσιεύεται στο περιοδικό Molecular Biology and Evolution.
Οι επιστήμονες ανέλυσαν RNA από περισσότερα από ένα εκατομμύριο εγκεφαλικά κύτταρα σε έξι διαφορετικά θηλαστικά, από ποντίκια μέχρι γορίλες και ανθρώπους. Η βασική ανακάλυψη ήταν ότι οι περισσότερες κατηγορίες εγκεφαλικών κυττάρων έμειναν σχεδόν αμετάβλητες στη διάρκεια της εξέλιξης. Ωστόσο, ένας συγκεκριμένος τύπος νευρώνων στον νεοφλοιό, που σχετίζεται με την ανώτερη σκέψη και τη γλωσσική ικανότητα, παρουσίασε εντυπωσιακά ταχύτερες αλλαγές στον άνθρωπο. Σε αυτούς τους νευρώνες εντοπίστηκαν γονιδιακές παραλλαγές που σχετίζονται με τον αυτισμό και τη σχιζοφρένεια.
Αναβάθμιση αλλά με τίμημα
Όπως διαβάζουμε στο Science Alert, ο νεοφλοιός είναι το τμήμα του εγκεφάλου που μας επιτρέπει να λύνουμε προβλήματα, να επικοινωνούμε και να αναπτύσσουμε πολύπλοκες κοινωνικές δομές. Οι γενετικές τροποποιήσεις που τον επηρέασαν φαίνεται πως βοήθησαν τους προγόνους μας να επιβιώσουν, χαρίζοντάς τους δυνατότητες που κανένα άλλο είδος δεν απέκτησε. Ωστόσο, αυτή η εξελικτική «αναβάθμιση» συνοδεύτηκε από μεγαλύτερη προδιάθεση σε νευροαναπτυξιακές διαφορές.
Η αναλογία με τη δρεπανοκυτταρική αναιμία
Οι επιστήμονες συγκρίνουν το φαινόμενο με την περίπτωση της δρεπανοκυτταρικής αναιμίας, όπου ένα γονίδιο που αυξάνει τον κίνδυνο για τη νόσο προσφέρει ταυτόχρονα προστασία από την ελονοσία. Με παρόμοιο τρόπο, οι γενετικές αλλαγές που ενίσχυσαν τη νοημοσύνη των ανθρώπων μπορεί να έφεραν μαζί τους και αυξημένη πιθανότητα εκδήλωσης αυτισμού ή σχιζοφρένειας.
Σήμερα, περίπου τρία στα εκατό παιδιά στις ΗΠΑ διαγιγνώσκονται με αυτισμό, ποσοστό που φαίνεται να αυξάνεται ελαφρώς καθώς η διάγνωση γίνεται πιο ακριβής και τα κριτήρια ευρύτερα. Ο αυτισμός θεωρείται σε μεγάλο βαθμό κληρονομικός, με έως και το 80% των περιπτώσεων να αποδίδεται σε γονιδιακές μεταλλάξεις που περνούν από γενιά σε γενιά. Το υπόλοιπο ποσοστό προκύπτει πιθανότατα από νέες μεταλλάξεις που εμφανίζονται τυχαία. Αντίστοιχα υψηλή είναι η γενετική συνιστώσα και στη σχιζοφρένεια.
Ένα κοινό κομμάτι ιστορίας
Το εντυπωσιακό συμπέρασμα της μελέτης είναι ότι ίσως δεν θα υπήρχε το ανθρώπινο είδος όπως το γνωρίζουμε χωρίς αυτές τις γενετικές διαφοροποιήσεις. Ο αυτισμός, σύμφωνα με τους ερευνητές, μπορεί να μην είναι απλώς μια νευροαναπτυξιακή κατάσταση, αλλά κομμάτι της ίδιας της εξελικτικής μας ιστορίας. Αν επιβεβαιωθεί, αυτό σημαίνει πως η διαφορετικότητα του εγκεφάλου δεν είναι «λάθος» της φύσης, αλλά ένας μηχανισμός που επέτρεψε στον άνθρωπο να αναπτυχθεί και να κυριαρχήσει στον πλανήτη.
