Κάποιοι άνθρωποι ακούνε καλύτερα με θόρυβο, και τώρα η επιστήμη ξέρει γιατί

Μια νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Brain and Language αποκάλυψε πως ο εγκέφαλος ορισμένων ανθρώπων αντιδρά διαφορετικά στον θόρυβο, εξαιτίας νευρωνικών διαφορών σε μια περιοχή που λέγεται νήσος (insula).

Οπως διαβάζουμε στο bgr.com, η νήσος επεξεργάζεται σύνθετες πληροφορίες – τόσο συναισθηματικές όσο και αισθητηριακές. Η έρευνα έδειξε πως σε άτομα που δυσκολεύονται να κατανοήσουν ομιλία σε θορυβώδες περιβάλλον, η αριστερή νήσος παρουσιάζει αυξημένη συνδεσιμότητα με τις ακουστικές περιοχές του εγκεφάλου. Αυτό σημαίνει ότι ο εγκέφαλος δουλεύει πιο εντατικά, ακόμη κι όταν δεν υπάρχει ξεκάθαρη ομιλία.

Αυτό το εύρημα ανατρέπει παλαιότερες αντιλήψεις για τη λειτουργία του εγκεφάλου σε κατάσταση ηρεμίας. Αντί να μειώνεται η δραστηριότητα, όταν δεν υπάρχει εξωτερικό ερέθισμα, οι συγκεκριμένες περιοχές παραμένουν σε εγρήγορση. Οι ερευνητές εκτιμούν πως πρόκειται για μια σταθερή κατάσταση – δηλαδή, η εγκεφαλική λειτουργία προσαρμόζεται μονίμως για να ανταποκρίνεται στις δυσκολίες της καθημερινότητας.

Ο εγκέφαλος σε εγρήγορση ακόμη και στην ησυχία

Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα περιστατικά της μελέτης αφορούσε έναν συμμετέχοντα με σχετικά χαμηλή ικανότητα στην αντίληψη καθαρών ήχων. Παρόλα αυτά, το άτομο αυτό είχε τις καλύτερες επιδόσεις στην αναγνώριση ομιλίας μέσα σε θορυβώδες περιβάλλον. Αυτό δείχνει πως, ακόμη και αν η ακοή κάποιου είναι μειωμένη, ο εγκέφαλος μπορεί να «εκπαιδευτεί» στην αντίληψη σημαντικών ήχων με μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα.

Όταν ο εγκέφαλος «εκπαιδεύεται» να ακούει καλύτερα

Οι επιστήμονες θεωρούν ότι αυτός ο μηχανισμός εκμάθησης του εγκεφάλου είναι ιδιαίτερα σημαντικός για άτομα με απώλεια ακοής. Αν ο εγκέφαλος έχει την ικανότητα να προσαρμόζεται, τότε ίσως μπορεί να ενισχυθεί αυτή η προσαρμοστικότητα μέσω ειδικής εξάσκησης ή θεραπειών. Τα ευρήματα ενισχύουν την ανάγκη για περαιτέρω έρευνα στην αποκατάσταση της ακοής, αλλά και στον ρόλο της νευροπλαστικότητας.

Ακοή, γνωστική εξασθένηση και η σημασία της πρόληψης

Αυτό το νευρολογικό φαινόμενο δεν αφορά μόνο την ακοή. Οι επιστήμονες υπογραμμίζουν πως μπορεί να συνδέεται και με την εμφάνιση άνοιας. Η απώλεια ακοής έχει αναγνωριστεί ως παράγοντας κινδύνου για την εμφάνιση γνωστικής εξασθένησης και η ανακάλυψη αυτής της σύνδεσης με τη λειτουργία του νήσου μπορεί να ανοίξει νέους δρόμους κατανόησης του εγκεφάλου. Αυτό αποκτά ιδιαίτερη σημασία για χώρες όπως η Κίνα, όπου τα περιστατικά άνοιας αυξάνονται ραγδαία.

Η κατανόηση του πώς λειτουργεί ο εγκέφαλος σε θορυβώδη περιβάλλοντα ίσως αλλάξει την προσέγγισή στη διάγνωση και θεραπεία νευρολογικών διαταραχών. Η ενισχυμένη δραστηριότητα σε κατάσταση ηρεμίας, οι αλλαγές στη νευρωνική συνδεσιμότητα και η δυνατότητα εκπαίδευσης του εγκεφάλου μας δείχνουν πως η ανθρώπινη νοημοσύνη είναι πιο ευέλικτη απ’ ό,τι νομίζαμε. Και αυτή η ευελιξία ίσως αποδειχθεί το κλειδί για καλύτερη ποιότητα ζωής σε άτομα με ακουστικές ή γνωστικές δυσκολίες.