Μητσοτάκης: Θα γυρίσουμε σε χειρόγραφες εξετάσεις λόγω τεχνητής νοημοσύνης - Κίνδυνοι για τα παιδιά

Ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, μιλώντας σε συνέδριο της Grant Thornton, τόνισε ότι «παραγωγικότητα χωρίς αξιοποίηση τεχνολογίας δεν μπορεί να υπάρχει», επισημαίνοντας το ψηφιακό άλμα της Ελλάδας από το 2019 και τη «επανάσταση» του gov.gr.

Ανέφερε ότι η Ελλάδα εκπονεί στρατηγική Τεχνητής Νοημοσύνης (ΤΝ) και αναπτύσσει εμβληματικά έργα όπως ο Φάρος και ο υπερυπολογιστής Δαίδαλος, για να ενισχύσει την παραγωγικότητα των επιχειρήσεων.

Ταυτόχρονα, εξέφρασε έντονη ανησυχία για τις κοινωνικές επιπτώσεις της τεχνολογίας, ειδικά στους νέους. Προειδοποίησε ότι η ΤΝ μπορεί να υποκαταστήσει γνωστικές λειτουργίες και να οδηγήσει σε απώλεια κριτικής σκέψης, προβλέποντας επιστροφή σε προφορικές/χειρόγραφες εξετάσεις. Επίσης, υπογράμμισε τις αρνητικές ψυχολογικές επιπτώσεις των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και την ανάγκη θέσπισης περιορισμών, αναφέροντας ως παράδειγμα την απαγόρευση κινητών στα σχολεία και τη χρήση ψηφιακής ταυτότητας για την πιστοποίηση ηλικίας.

Η επανάσταση του gov.gr και η στρατηγική της τεχνητής νοημοσύνης

«To 2019 πήραμε τη συνειδητή απόφαση να δρομολογήσουμε ένα μεγάλο τεχνολογικό άλμα για την χώρα μας. Και πράγματι σήμερα νομίζω ότι είμαστε στην ευχάριστη θέση να έχουμε ξεπεράσει πολλές χώρες ως προς τις ψηφιακές πια εφαρμογές και υπηρεσίες που ενσωματώνουν και εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης που το ίδιο το κράτος μπορεί να παρέχει. Το gov.gr ήταν μια επανάσταση. Ήταν μια επανάσταση για τους πολίτες και μια επανάσταση για τις επιχειρήσεις. Διότι μιλάμε συχνά για την τεχνητή νοημοσύνη ως εργαλείο παραγωγικότητας αλλά εσείς οι ίδιοι ως επιχειρηματίες και ειδικά οι μικρότερες επιχειρήσεις γνωρίζουν πόσο χρόνο και πόσο χρήμα έχαναν σε επαφές με το δημόσιο το οποίο τους ταλαιπωρούσε αχρείαστα την εποχή όπου ακόμα δεν είχαμε κάνει καμία ουσιαστική ψηφιακή μετάπτωση. Αυτό λοιπόν το ψηφιακό άλμα από βασικές υπηρεσίες, ή πιο σύνθετες υπηρεσίες, την προσθήκη τώρα της τεχνητής νοημοσύνης όπου μπορούμε να κάνουμε ελεύθερες ερωτήσεις στο gov.gr χρησιμοποιώντας εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης μας έχουν επιτρέψει να μπορούμε πια να σκεφτόμαστε την επόμενη ημέρα η οποία αποτυπώνεται σε μια στρατηγική τεχνητής νοημοσύνης την οποία έχουμε εκπονήσει ως χώρα, η οποία πατάει σε πολλούς διαφορετικούς πυλώνες» τόνισε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στη συζήτηση με τον πρόεδρο της Grant Thornton Consulting Νικόλαο Καραμούζη και τον διευθύνοντα σύμβουλο της Grant Thornton, Βασίλη Καζά, στο πλαίσιο του συνεδρίου «Future Unfold - Framing the Future of Technology», που διοργανώνει η Grant Thornton στο Μέγαρο Μουσικής.

Επισήμανε ότι στην Ελλάδα αναπτύσσεται ο Φάρος, ένα από τα 7 εμβληματικά έργα τεχνητής νοημοσύνης και ο Δαίδαλος, που είναι ένας πολύ ισχυρός υπερυπολογιστής, των οποίων, όπως είπε, θέλουμε να δώσουμε πρόσβαση, υπολογιστική ισχύ δηλαδή, σε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις ώστε να μπορούν να αναπτύσσουν προϊόντα και εφαρμογές.

«Μια χώρα η οποία κυνηγάει την Ευρώπη. Δεν αρκούν μόνο οι πιο γρήγοροι ρυθμοί ανάπτυξης. Αυτή η ανάπτυξη πρέπει να έχει και ποιοτικά χαρακτηριστικά και πρέπει να συνδέεται τελικά με την βελτίωση της παραγωγικότητας των επιχειρήσεων του ευρύτερου δημόσιου τομέα. Και χαίρομαι γιατί και ο κόσμος των επιχειρήσεων προτάσσει αυτή την έννοια της παραγωγικότητας. Παραγωγικότητα χωρίς αξιοποίηση τεχνολογίας δεν μπορεί να υπάρχει σήμερα. Γι' αυτό και αυτή η στρατηγική έχει τόσο μεγάλη σημασία και έχει σημασία επίσης να ξεκλειδώνεται οριζόντια» ανέφερε ο πρωθυπουργός.

Η τεχνητή νοημοσύνη ως συνοδευτικό εργαλείο στην εκπαίδευση

Σε ερώτηση του κ. Καραμούζη για τις επιπτώσεις της τεχνητής νοημοσύνης στις εργασιακές σχέσεις και τις περιφερειακές ανισότητες ο πρωθυπουργός ανέφερε: «Προσωπικά βλέπω την τεχνητή νοημοσύνη ως ένα συνοδευτικό εργαλείο βελτίωσης της ανθρώπινης παραγωγικότητας. Και νομίζω ότι ειδικά ως προς το δημόσιο όπου η μονιμότητα ουσιαστικά κάπου μειώνει την εργασιακή ανασφάλεια από την είσοδο της τεχνητής νοημοσύνης αυτό μπορεί να είναι κάτι πιο εύκολο. Αλλά χρειαζόμαστε σημαντική εκπαίδευση. Έχουμε εκπαιδεύσει παραπάνω από 10.000 δημόσιους υπαλλήλους στη χρήση εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης και προφανώς αυτό είναι κάτι το οποίο πρέπει να ξεκινήσει από την κορυφή».

«Δεν πρέπει να πάμε σε μια κατεύθυνση όπου οι επιχειρήσεις, με αποκλειστικό σκοπό την βελτίωση του κόστους και το συγκριτικό πλεονέκτημα, αρχίζουν να χρησιμοποιούν εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης για να αντικαθιστούν μαζικά εργαζόμενους οι οποίοι είναι προϊόντα ενός εκπαιδευτικού συστήματος με συγκεκριμένες δεξιότητες. Ο σκοπός πρέπει να είναι να χρησιμοποιήσουμε τα εργαλεία της τεχνητής νοημοσύνης για να κάνουμε τους εργαζόμενους πιο παραγωγικούς. Είναι όμως μια πρόκληση μεγάλη, όχι μόνο για την Ελλάδα, θα έλεγα για όλες τις οικονομίες, στο τρόπο με τον οποίο θα μπορούμε να διαχειριστούμε αυτήν την μετάπτωση. Ως προς τις περιφερειακές ανισότητες, η μεγάλη ομορφιά αυτού του νέου κόσμου είναι ότι μια επιχείρηση μπορεί να ξεπηδήσει από οπουδήποτε. Όσο η πρόσβαση σε υποδομές γίνεται πιο φτηνή, όσο η επιχειρηματικότητα στη χώρα μας ενισχύεται, όσο αναπτύσσονται καινούργιες εταιρείες, δεν έχει σημασία πού είναι αυτές οι εταιρείες, μπορούν να αναπτυχθούν σε οποιοδήποτε σημείο της χώρας μας. Και βρίσκω πολύ ενδιαφέρον το γεγονός ότι εκτός από την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, σε πολλά περιφερειακά κέντρα, ειδικά εκεί όπου έχουμε καλά δημόσια πανεπιστήμια, ειδικά πολυτεχνικές σχολές, υπάρχει μια ανάπτυξη επιχειρήσεων γύρω από αυτά τα κέντρα, είτε μιλάμε για την Πάτρα, είτε για τα Γιάννενα, είτε μιλάμε για την Κρήτη, γιατί οι επιχειρήσεις θα πάνε εκεί γιατί θα βρούνε καλούς αποφοίτους, τους οποίους θα μπορούν να προσλάβουν» ανέφερε.

Ο κίνδυνος υποκατάστασης γνωστικών λειτουργιών και κριτική σκέψη

Επίσης σε ερώτηση του κ. Καραμούζη για τις κοινωνικές επιπτώσεις της τεχνολογίας ο πρωθυπουργός είπε: «Ανησυχώ πολύ για το γεγονός ότι παιδιά από πολύ μικρή ηλικία και αργότερα έφηβοι εκτίθενται σε εργαλεία τα οποία πολύ εύκολα μπορούν να υποκαταστήσουν γνωστικές λειτουργίες ενός εγκέφαλου που αναπτύσσεται και δεν γνωρίζουμε ακόμα καθόλου ποιες μπορεί να είναι οι επιπτώσεις στην ανάπτυξη του ανθρώπινου εγκεφάλου αλλά και ποιες μπορεί να είναι οι ψυχολογικές επιπτώσεις από αυτά τα εργαλεία».

«Όταν όμως τα παιδιά υποκαταστήσουν το γράψιμο, την ανάπτυξη της σκέψης, διότι ο πειρασμός να μπουν σε ένα εργαλείο το οποίο θα τους γράψει μια εργασία είναι τόσο μεγάλος που είναι δύσκολο να αντισταθούν, τότε υπάρχει πραγματικό πρόβλημα. Και τι θα σημαίνει για τον τρόπο με τον οποίο θα γίνονται εξετάσεις;

Θα δείτε ότι θα επιστρέφουμε σε προφορικές εξετάσεις, σε χειρόγραφες εξετάσεις, ακριβώς για να μην έχουμε τον κίνδυνο του να εκχωρούμε κριτική σκέψη σε αλγόριθμους, γιατί πολύ απλά είναι πολύ μεγάλος ο πειρασμός. Είναι λοιπόν άλλο για έναν άνθρωπο κάποιας ηλικίας, του οποίου ο εγκέφαλος έχει πλήρως αναπτυχθεί, να κάνει την επιλογή να χρησιμοποιήσει αυτά τα εργαλεία για να βελτιώσει την παραγωγικότητά του. Και τελείως διαφορετικό όταν παρεμβαίνουμε σε πολύ μικρή ηλικία υποκαθιστώντας γνωστικές λειτουργίες του εγκεφάλου με τεχνολογικά εργαλεία».

Κινητά και social media

«Όμως θα πρέπει να είμαστε ξεκάθαροι ως προς τις γραμμές τις οποίες τραβάμε. Εμείς επιλέξαμε να μην έχουμε κινητά τηλέφωνα στα σχολεία, γιατί είναι σαφές ότι υπάρχει θέμα διάσπασης προσοχής. Και για να έρθω στο τελευταίο θέμα το οποίο με απασχολεί πάρα πολύ, είναι κάτι που με τη σύζυγό μου το συζητάμε πολύ συχνά, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η έκθεση παιδιών και εφήβων σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχει αρνητικές ψυχολογικές επιπτώσεις. Νομίζω ότι αυτό είναι κάτι το οποίο πιστοποιείται. Είτε μιλάμε για φαινόμενα μοναξιάς, είτε μιλάμε για την ανάπτυξη σχέσεων με ψηφιακούς αλγορίθμους. Η έννοια του ψηφιακού φίλου, όπου μιλάω με κάποιον που δεν υπάρχει, είναι ένας αλγόριθμος. Και τι συμβουλές μπορεί να δίνει; Έχουμε περιστατικά όπου παιδιά οδηγήθηκαν σε αυτοτραυματισμούς, μέχρι και σε αυτοκτονία από τέτοιου είδους συνομιλίες. Και τι σημαίνει να μην παίζουν τα παιδιά πια έξω ελεύθερα ή να μην αθλούνται ή να μην ασχολούνται με τη μουσική, με τις τέχνες και να περνάνε όλο το χρόνο κολλημένα σε ένα τηλέφωνο. Είναι δεδομένο λοιπόν ότι θα υπάρχουν παρεμβάσεις. Η Ελλάδα είναι στην πρώτη γραμμή αυτής της συζήτησης στην Ευρώπη. Είμαστε από τους πρώτους οι οποίοι πια έχουμε εργαλεία ψηφιακής πιστοποίησης της ηλικίας γιατί ακριβώς έχουμε ψηφιακή βάση δεδομένων, ψηφιακή ταυτότητα την οποία θα τη χρησιμοποιήσουμε μέχρι και σε απλές εφαρμογές. Θέλουμε να απαγορεύσουμε στα παιδιά μας που το έχουμε ήδη κάνει να αγοράζουν καπνικά και αλκοόλ. Θα πηγαίνει το παιδί ή οποιοσδήποτε στο περίπτερο, θα ρωτάει ο περιπτεράς τι ηλικία είσαι, θα εμφανίζεται ένα QR code, θα το σκανάρει και θα εμφανίζεται ένα πράσινο ή ένα κόκκινο. Δεν χρειάζεται ούτε προσωπικά δεδομένα, ούτε τίποτα. Είσαι πάνω ή κάτω από τα 18. 'Αρα εκεί η τεχνολογία μπορεί να μας είναι χρήσιμη. Θεωρώ βέβαιο όμως ότι θα κατευθυνθούμε σε ένα περιβάλλον όπου θα μπουν περιορισμοί. Το τι θα είναι αυτοί οι περιορισμοί είναι κάτι που θα το συζητήσουμε. Και οι μεγάλες πλατφόρμες θα έχουν υποχρέωση να μπουν σε αυτή τη συζήτηση και να αντιληφθούν ότι την έννοια, βγάζω λεφτά από τα παιδιά και από τους εφήβους μας, πρέπει να την ξεχάσουν» ανέφερε ο πρωθυπουργός.