Όταν η διπλωματία περνά από το στομάχι: Έξι γεύματα που άναψαν πολιτικές φωτιές

Οι ηγέτες και οι διπλωμάτες ξέρουν καλά ότι ένα τραπέζι μπορεί να λειτουργήσει ως καταλύτης: να «σπάσει τον πάγο», να μαλακώσει θέσεις, να ανοίξει δρόμους συνεννόησης. Το φαγητό, όμως, δεν είναι πάντα ουδέτερο. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ένα πιάτο, ένα ποτήρι κρασί ή ακόμη και η ποσότητα στο σερβίρισμα αρκούν για να προκαλέσουν αμηχανία, αντιδράσεις ή μικρές και όχι τόσο μικρές διπλωματικές κρίσεις.

Ακολουθούν έξι χαρακτηριστικές στιγμές όπου η γαστρονομία πέρασε από το τραπέζι στην πολιτική ατζέντα.

Η «Ρωσική σαλάτα» που έγινε διπλωματικό θέμα στο ΝΑΤΟ

Στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στη Μαδρίτη το 2022, το επίσημο μενού περιλάμβανε την κλασική «Ensaladilla Rusa». Ένα πιάτο απολύτως συνηθισμένο για την ισπανική κουζίνα, με πατάτες, αυγά, καρότα, αρακά και μαγιονέζα. Το timing, όμως, ήταν εκρηκτικό: η Ρωσία είχε εισβάλει στην Ουκρανία και η σύνοδος ήταν αφιερωμένη στην ενίσχυση της στήριξης προς το Κίεβο. Οι αντιδράσεις δεν άργησαν. Παρότι η σαλάτα καταναλώθηκε κανονικά, την επόμενη ημέρα «βαφτίστηκε» απλώς «παραδοσιακή σαλάτα». Μάλιστα, αρκετά ισπανικά εστιατόρια άλλαξαν έκτοτε την ονομασία του πιάτου, σε μια συμβολική κίνηση αλληλεγγύης προς την Ουκρανία.

Ο Ζακ Σιράκ και η (ανύπαρκτη) αγάπη του για τη βρετανική κουζίνα

Ο Ζακ Σιράκ δεν έκρυψε ποτέ την απέχθειά του για τη βρετανική γαστρονομία. Το 2005 είχε δηλώσει χωρίς περιστροφές ότι «η βρετανική κουζίνα είναι η χειρότερη μετά τη φινλανδική» και ότι «δεν μπορείς να εμπιστευτείς ανθρώπους που μαγειρεύουν τόσο άσχημα».
Χρόνια αργότερα, σε γαλλοβρετανική σύνοδο, εμφανίστηκε πιο αυτοσαρκαστικός. Στο δείπνο, φέρεται να σχολίασε με μαύρο χιούμορ: «Στην αρχή νομίζεις ότι η αγγλική κουζίνα είναι χάλια και μετά μετανιώνεις που δεν είναι». Ένα σχόλιο που προκάλεσε χαμόγελα, αλλά επιβεβαίωσε ότι τα γαστρονομικά στερεότυπα δύσκολα πεθαίνουν.

Η φινλανδική… εκδίκηση στον Μπερλουσκόνι με πίτσα

Όταν ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι  είχε ειρωνευτεί τη φινλανδική κουζίνα λέγοντας ότι «οι Φινλανδοί τρώνε μόνο καπνιστό τάρανδο», η απάντηση δεν ήρθε με ανακοίνωση, αλλά με ζύμη και φούρνο. Η αλυσίδα Kotipizza δημιούργησε την «πίτσα Μπερλουσκόνι», με καπνιστό τάρανδο, κόκκινο κρεμμύδι και μανιτάρια. Η ειρωνεία της ιστορίας; Η πίτσα κέρδισε διεθνή διαγωνισμό στη Νέα Υόρκη, αφήνοντας πίσω ιταλικές συμμετοχές. Παρότι αργότερα μετονομάστηκε σε «poro», παραμένει μέχρι σήμερα από τις πιο δημοφιλείς επιλογές της αλυσίδας.

Ο Τζορτζ Μπους, ένα δείπνο στην Ιαπωνία και μια νέα λέξη

Το 1992, σε επίσημο δείπνο στην Ιαπωνία, ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ Τζορτζ Μπους κατέρρευσε από αδιαθεσία και έκανε εμετό στα γόνατα του Ιάπωνα πρωθυπουργού Kiichi Miyazawa. Το στιγμιότυπο έκανε τον γύρο του κόσμου. Στην Ιαπωνία, όμως, άφησε και γλωσσικό αποτύπωμα: γεννήθηκε ο όρος «bushusuru», που σημαίνει «κάνω το πράγμα του Μπους» – με πιο απλά λόγια, «ξερνάω». Η διπλωματία μπορεί να ξεπερνά κρίσεις, αλλά το ίντερνετ δεν ξεχνά.

Το κρασί που ακύρωσε ένα γεύμα στο Παρίσι

Το 2016, ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ ακύρωσε επίσημο γεύμα με τον Ιρανό πρόεδρο Χασάν Ρουχανί, όταν η ιρανική πλευρά ζήτησε να μην υπάρχει κρασί στο τραπέζι. Το Ελιζέ επέμεινε ότι το κρασί αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της γαλλικής παράδοσης.
Η εναλλακτική πρόταση για πρωινό χωρίς αλκοόλ απορρίφθηκε ως «πολύ φτηνή». Το αποτέλεσμα; Κανένα τραπέζι, καμία φωτογραφία, και ένα ακόμη παράδειγμα πολιτισμικής σύγκρουσης μέσω… ποτηριού.

Ο Λούλα και οι «τσιγκούνικες» μερίδες της Ευρώπης

Ο πρόεδρος της Βραζιλίας Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα δεν μάσησε τα λόγια του μετά από επίσημα δείπνα σε Ρώμη και Παρίσι. Η ενόχλησή του δεν αφορούσε τη γεύση, αλλά την ποσότητα. «Χρειάζομαι την ποσότητα. Μπορεί να είναι λαιμαργία, αλλά μου αρέσει να υπάρχει αφθονία στο τραπέζι», δήλωσε.

Γιατί, όπως φαίνεται, στη διπλωματία δεν μετρά μόνο το μενού. Μετρά και το πόσο… χορταίνεις.