Στεγαστική κρίση στο «κόκκινο»: Ένα στα τρία νοικοκυριά δαπανά το 40% του μισθού σε ενοίκιο και ΔΕΚΟ
Σε περιόδους καύσωνα ή βαρυχειμωνιάς, το συνολικό κόστος για στέγαση και λογαριασμούς εκτοξεύεται πάνω από το 50% του εισοδήματος του.
Με την πλάτη στον τοίχο βρίσκονται χιλιάδες ενοικιαστές, καθώς η προσιτή στέγη μοιάζει πλέον με άπιαστο όνειρο – ειδικά στα μεγάλα αστικά κέντρα. Η νέα έκθεση της Τράπεζα της Ελλάδος έρχεται να επιβεβαιώσει το αυτονόητο: Το κόστος στέγασης έχει εκτιναχθεί, την ώρα που τα εισοδήματα μένουν καθηλωμένα.
Η μελέτη, που βασίζεται σε στοιχεία για τα οικονομικά των νοικοκυριών (2018–2021), δείχνει ξεκάθαρη επιδείνωση της κατάστασης. Σχεδόν 1 στα 3 νοικοκυριά σε πόλεις ξοδεύει πάνω από το 40% του εισοδήματός του για στέγαση – ενοίκιο, ΔΕΚΟ, στεγαστικό δάνειο και τέλη. Και σε περιόδους καύσωνα ή βαρυχειμωνιάς, όπου «φουσκώνουν» οι λογαριασμοί, αυτό το ποσοστό εκτοξεύεται πάνω από 50%.
Χτυπημένοι πιο σκληρά: Νέοι, άνεργοι, χαμηλόμισθοι
Η εικόνα είναι ακόμα πιο ζοφερή για τους πιο ευάλωτους. Νεαρά άτομα, άνεργοι και μικρά νοικοκυριά βλέπουν το δικαίωμα στη στέγαση να απομακρύνεται. Η προσιτότητα μειώθηκε σημαντικά μέσα στην τριετία 2018-2021 – με τις αστικές περιοχές να δέχονται το μεγαλύτερο πλήγμα.
Η έκθεση της ΤτΕ δείχνει πως οι ενοικιαστές πλήττονται δυσανάλογα, σε σχέση με όσους ιδιοκατοικούν. Το πρόβλημα είναι έντονο σε περιοχές όπως η Αττική, η Θεσσαλονίκη, το Νότιο Αιγαίο και η Ήπειρος, όπου το ποσοστό των νοικοκυριών που δεν μπορούν να εξασφαλίσουν προσιτή στέγη είναι το υψηλότερο.
Eurostat: Πρωταθλήτρια η Ελλάδα στην... αδυναμία στέγασης
Δεν είναι μόνο ελληνική η διαπίστωση. Σύμφωνα με την Eurostat, η Ελλάδα κατέχει αρνητική πρωτιά στην Ε.Ε. ως προς την επιβάρυνση των νοικοκυριών από το στεγαστικό κόστος. Κι όλα αυτά ενώ το κράτος διαθέτει από τα χαμηλότερα ποσοστά του ΑΕΠ για πολιτικές στέγασης!
Με την αγορά ακινήτων να «φλέγεται», την ενέργεια πανάκριβη και τα επιτόκια ψηλά, οι πολίτες καλούνται να επιβιώσουν. Όχι μόνο περιορίζοντας την κατανάλωση, αλλά και υπονομεύοντας την αποταμίευση – κάτι που επηρεάζει συνολικά την οικονομία.
Οικονομική ασφυξία και κοινωνικές ανισότητες
Η εικόνα σε νούμερα σοκάρει: Σχεδόν 60% των ενοικιαστών στην Ελλάδα δαπανούν πάνω από το 40% του εισοδήματός τους για τη στέγη. Νεότεροι, άνεργοι και μικρότερα νοικοκυριά βρίσκονται στην πιο επισφαλή θέση.
Ο πιο κρίσιμος παράγοντας που καθορίζει την πρόσβαση σε προσιτή στέγη είναι το αν κάποιος ενοικιάζει ή ιδιοκατοικεί. Όσοι ζουν με ενοίκιο ή έχουν στεγαστικό δάνειο έχουν πολύ λιγότερες πιθανότητες να «αντέξουν» το κόστος στέγασης.
Στεγαστική κρίση με ταξικό πρόσημο
Η άνοδος των τιμών των ακινήτων πλήττει άμεσα την προσιτότητα – και το πρόβλημα δεν είναι προσωρινό. Η μελέτη της Τράπεζας της Ελλάδος δείχνει ότι το φαινόμενο δεν περιορίζεται σε έναν «κακό χρόνο», αλλά είναι αποτέλεσμα συστηματικών αλλαγών: ενεργειακό κόστος, αλλαγή στο μοντέλο κατοικίας, γεωγραφικές ανισότητες.
Η στεγαστική κρίση στην Ελλάδα δεν είναι απλώς κοινωνικό φαινόμενο. Είναι οικονομική βόμβα με καθυστερημένο φυτίλι. Και όσο το κράτος καθυστερεί να παρέμβει ουσιαστικά, το πρόβλημα βαθαίνει.
