Στεγαστική κρίση στο «κόκκινο»: Το σπίτι που έγινε πολυτέλεια» και τα 21 κυβερνητικά προγράμματα
Θεσμοθετείται η κοινωνική κατοικία, με δημόσια ακίνητα που θα χτίζονται ή θα ανακαινίζονται με 100% χρηματοδότηση, υπό τον όρο ότι θα διατίθενται με χαμηλό ενοίκιο σε δικαιούχους.
Η στέγη εξελίσσεται στο πιο ακριβό όνειρο της νέας γενιάς. Τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν στο υπουργικό συμβούλιο, το αποδεικνύουν αμείλικτα: το ποσοστό ιδιοκατοίκησης, που κάποτε έφτανε το 85%, έχει πέσει στο 69,7%, ενώ η ηλικία πρώτης ανεξαρτητοποίησης αγγίζει πλέον τα 30,6 έτη, από τις χειρότερες επιδόσεις στην Ευρώπη. Μέσα σε μια δεκαετία, τα ενοίκια έχουν εκτοξευθεί κατά 70% και οι τιμές αγοράς κατοικίας τρέχουν με ρυθμούς που δεν συμβαδίζουν με τα πραγματικά εισοδήματα.
21 προγράμματα για τη στεγαστική κρίση
Στην καρδιά αυτού του γρίφου, η κυβέρνηση επιχειρεί να βάλει τάξη και να φέρει «ανάσα», ανακοινώνοντας ένα ολόκληρο πλέγμα 21 προγραμμάτων και 43 παρεμβάσεων. Από το πολυσυζητημένο «Σπίτι μου Ι & ΙΙ», μέχρι την «Κοινωνική Αντιπαροχή», τις φοιτητικές εστίες, τις δομές φιλοξενίας αστέγων και τα φορολογικά κίνητρα για ανακαινίσεις και μακροχρόνιες μισθώσεις.
Στόχος; Να ξαναμπεί ζεστό αίμα στο γερασμένο οικιστικό απόθεμα (το 95% των κατοικιών είναι άνω των 15 ετών), να ανοίξουν τα περίπου 790.000 κλειστά σπίτια – με 225.000 μόνο σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη – και να περιοριστεί η φρενίτιδα της βραχυχρόνιας μίσθωσης που στραγγίζει τη διαθεσιμότητα. Παράλληλα, θεσμοθετείται η Κοινωνική Κατοικία, με δημόσια ακίνητα που θα χτίζονται ή θα ανακαινίζονται με 100% χρηματοδότηση, υπό τον όρο ότι θα διατίθενται με χαμηλό ενοίκιο σε δικαιούχους.
Από τη θεωρία στην πράξη
Στη θεωρία, η στρατηγική μοιάζει σφιχτή: μείωση ΕΝΦΙΑ, φορολογικές ελαφρύνσεις, αναστολή ΦΠΑ σε νέες οικοδομές, περιορισμοί στη Golden Visa και φρένο στις βραχυχρόνιες μισθώσεις. Στην πράξη, όμως, η αγορά δεν πείθεται εύκολα. Το «Σπίτι μου ΙΙ», για παράδειγμα, δέχεται πυρά ότι ανεβάζει περαιτέρω τις τιμές, ενώ οι διαδικασίες παραμένουν βραδυκίνητες και γραφειοκρατικές. Την ίδια ώρα, εκατοντάδες χιλιάδες ακίνητα ιδιωτών μένουν αναξιοποίητα, καθώς λείπει ένα ισχυρό θεσμικό πλαίσιο για να τα επαναφέρει στην αγορά.
Το στοίχημα της Ψηφιακής Πύλης
Η νέα Ψηφιακή Πύλη Στεγαστικής Πολιτικής φιλοδοξεί να κάνει τη διαφορά, συγκεντρώνοντας όλα τα διαθέσιμα μέτρα και οδηγώντας τους πολίτες βήμα-βήμα. Όμως, η πραγματική μάχη είναι αλλού: να συντονιστούν υπουργεία, δήμοι, τράπεζες και ιδιώτες ώστε η στέγη να πάψει να είναι το ακριβότερο στοίχημα για μια ολόκληρη γενιά.
Η στέγαση ήταν πάντα ζήτημα κοινωνικής συνοχής. Το στοίχημα σήμερα είναι αν η πολιτική μπορεί να προλάβει την αγορά, πριν ο μέσος πολίτης αναγκαστεί να διαθέτει το 40% του εισοδήματός του μόνο για ένα νοίκι. Και όσο ο πήχης των τιμών ανεβαίνει, τόσο η ανάγκη για λύσεις δεν μπορεί να περιμένει άλλο.
