Συναγερμός για τη γρίπη των πτηνών: Τι απειλεί το πιάτο του Έλληνα καταναλωτή

Μια νέα απειλή για το πιάτο του Έλληνα καταναλωτή αχνοφαίνεται στον ορίζοντα, προκαλώντας ανησυχία για τον οικιακό προϋπολογισμό, η έξαρση της νόσου των πτηνών στην Ευρώπη. Τις τελευταίες ημέρες παρατηρείται αύξηση κρουσμάτων της γρίπης των πτηνών με τις ευρωπαϊκές αρχές να λαμβάνουν ήδη έκτακτα μέτρα. Σε Βέλγιο, Γερμανία και Ολλανδία έχει δοθεί οδηγία για σταβλισμό των πτηνών, πυροδοτώντας φόβους για σοβαρές αναταράξεις στην αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων και, κυρίως, για νέες αυξήσεις στις τιμές του κοτόπουλου και των αυγών.

Η εκ νέου πιθανολογούμενη επισιτιστική κρίση έρχεται σε μια κρίσιμη χρονική στιγμή που η τιμή σε μια άλλη βασική πηγή ζωϊκής πρωτεΐνης, το μοσχαρίσιο και βόειο κρέας, έχει πάρει την ανιούσα και πάλι λόγω του συνδυασμού της έλλειψης και ταυτόχρονα υψηλής ζήτησης.

Οι άμεσες επιπτώσεις σε κρέας και αυγά στην Ευρώπη

Μια σοβαρή έξαρση της νόσου των πτηνών στον ευρωπαϊκό χώρο θα έχει δύο βασικές αρνητικές επιπτώσεις, αφενός τη μείωση παραγωγής λόγω θανατώσεων ζώντων ζώων, αφετέρου την εκτόξευση των τιμών και παράλληλα διαταραχές στην εφοδιαστική αλυσίδα.

Σε περίπτωση ευρείας διασποράς της γρίπης σε μεγάλες πτηνοτροφικές μονάδες (όπως συνέβη σε Ουγγαρία και Πολωνία στο παρελθόν), η μείωση του αριθμού των ωοπαραγωγών ορνίθων και των κοτόπουλων κρεατοπαραγωγής θα είναι άμεση και κατακόρυφη.

Η μείωση της προσφοράς, σε συνδυασμό με την σταθερή ή αυξανόμενη ζήτηση, ενδεχομένως να οδηγήσει αναπόφευκτα σε ανατιμήσεις. Αυτή η συνθήκη επιδεινώνεται από το γεγονός ότι οι Ευρωπαίοι καταναλωτές στρέφονται ήδη σε φθηνότερες πηγές πρωτεΐνης, όπως τα αυγά, λόγω της γενικότερης ακρίβειας.

Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και στοιχεία από προηγούμενα κύματα, οι τιμές χονδρικής των αυγών σε ευρωπαϊκό επίπεδο έχουν παρουσιάσει αύξηση έως και 22% σε σχέση με αντίστοιχες περιόδους εξάρσεων, ενώ το κόστος παραγωγής (ιδίως λόγω των ζωοτροφών) λειτουργεί ως πολλαπλασιαστής.

Η ελληνική αγορά και ο φόβος της αντανάκλασης

Η Ελλάδα, ως χώρα που βασίζεται σε εισαγωγές για την κάλυψη μέρους των αναγκών της σε κρέας πουλερικών και αυγά, είναι άμεσα εκτεθειμένη στις ευρωπαϊκές αναταράξεις.

Μια σοβαρή κρίση στην Ευρώπη θα μεταφραστεί σε ακριβότερα αυγά και κοτόπουλο, καθώς μια πιθανή έξαρση και στην Ελλάδα θα οδηγήσει σε μαζικές θανατώσεις και μείωση των προσφερόμενων αυγών και κρέατος από κοτόπουλο.

Η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) δημοσιεύει τα στοιχεία για τις τιμές καταναλωτή μέσω του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (ΔΤΚ), ο οποίος καταγράφει τις ποσοστιαίες μεταβολές τιμών για διάφορες ομάδες προϊόντων, μεταξύ των οποίων τα αυγά και το κοτόπουλο (που ανήκουν στην ομάδα «Διατροφή και μη αλκοολούχα ποτά»).

Με βάση τα πιο πρόσφατα διαθέσιμα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για τους τελευταίους τρεις μήνες (Ιούλιος, Αύγουστος, Σεπτέμβριος 2025) η διακύμανση των τιμών κινήθηκε ως εξής:

Το «προηγούμενο» των ΗΠΑ: Όταν η Τουρκία έδωσε τη λύση

Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα των δυνητικών επιπτώσεων από μια εκτεταμένη κρίση της νόσου των πτηνών στην Ευρώπη είναι όσα αντιμετώπισαν οι Ηνωμένες Πολιτείες τον προηγούμενο χειμώνα (2024-2025). Η έξαρση της γρίπης των πτηνών στις ΗΠΑ οδήγησε στη θανάτωση εκατομμυρίων πουλερικών, με αποτέλεσμα τη δραματική μείωση της εγχώριας παραγωγής αυγών.

Οι τιμές των αυγών στις ΗΠΑ εκτοξεύθηκαν κατά πάνω από 65% σε ετήσια βάση, φτάνοντας σε ιστορικά υψηλά (π.χ. 4,95 δολάρια/δωδεκάδα τον Ιανουάριο 2025). Ορισμένοι αναλυτές εκτιμούν ότι οι τιμές διπλασιάστηκαν σε ορισμένες περιόδους.

Για να αντιμετωπιστεί η έλλειψη και να συγκρατηθούν οι τιμές, η κυβέρνηση των ΗΠΑ αναγκάστηκε να στραφεί σε εισαγωγές αυγών από τρίτες χώρες, όπως η Τουρκία και η Νότια Κορέα. Μόνο από την Τουρκία, οι εισαγωγές αυξήθηκαν πάνω από 400% τους πρώτους μήνες του 2025, καλύπτοντας ένα σημαντικό κενό στην αγορά.