Δηλητήριο στο πιάτο μας: Τα ελληνικά αυγά ξεχειλίζουν από τοξικές ουσίες και φυτοφάρμακα- Έρευνα σοκ

Οι «αιώνιες χημικές ουσίες» PFAS, γνωστές και ως «για πάντα χημικά», δεν διασπώνται ποτέ και συσσωρεύονται στο έδαφος, τα νερά και τελικά στην τροφική αλυσίδα, όπου παρατηρείται το φαινόμενο της βιοσυσσώρευσης με πολύ υψηλές συγκεντρώσεις στους ανώτερους καταναλωτές (π.χ. άνθρωπος). Νέα έρευνα φέρνει στο φως ανησυχητικά στοιχεία για τα ελληνικά αυγά, αποκαλύπτοντας υψηλές συγκεντρώσεις PFAS αλλά και υπολείμματα φυτοφαρμάκων και φαρμάκων.

Τοξικές ουσίες στο πιάτο μας

Οι επιστήμονες εδώ και χρόνια προειδοποιούν: οι PFAS συνδέονται με βλάβες στο ανοσοποιητικό, στο ήπαρ, καρκίνο και καθυστερημένη ανάπτυξη στα παιδιά. Πρόσφατες μελέτες σε Γαλλία, Γερμανία και Δανία έδειξαν ότι μεγάλο ποσοστό των αυγών είναι μολυσμένο με PFAS. Το ερώτημα ήταν τι συμβαίνει στην Ελλάδα.

Η ελληνική μελέτη

Η απάντηση ήρθε από το Πανεπιστήμιο Αιγαίου και το ΕΚΠΑ -Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών . Στη μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο Science of The Total Environment, εξετάστηκαν 75 αυγά από 17 οικιακά (backyard) κοτέτσια σε Σέρρες, Μαγνησία, Βοιωτία, Αττική και Ηλεία.

Το σοκαριστικό αποτέλεσμα:

Όλα τα δείγματα περιείχαν PFAS.

Πάνω από τα μισά (9/17) κοτέτσια είχαν ρύπους πάνω από τα ευρωπαϊκά όρια.

Στην Ηλεία, όλα τα δείγματα υπερέβησαν τις οδηγίες υγείας της EFSA για όλες τις ηλικιακές ομάδες.

Δεδομένου ότι τα αυγά εκτίθενται αναπόφευκτα σε αυτές τις βιοσυσσωρεύσιμες ενώσεις στο φυσικό περιβάλλον, η κατανάλωσή τους ενδέχεται τελικά να προκαλέσει αρνητικές επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία.

Σε παλαιότερη μελέτη είχε υπολογιστεί η πρόσληψη PFAS από ψάρια, αυγά και νερό για τον συνολικό πληθυσμό στην Ελλάδα και ανέφεραν ότι η μέση εβδομαδιαία πρόσληψη ξεπερνούσε το ανεκτό εβδομαδιαίο όριο (TWI), κυρίως λόγω της κατανάλωσης ψαριών. Τα αυγά συνέβαλαν σχεδόν κατά 25% στη συνολική ημερήσια πρόσληψη PFAS, με 0,16 ng/kg σωματικού βάρους/ημέρα (1,12 ng/kg σωματικού βάρους/εβδομάδα).

Υπέρβαση ορίων

Οι μέσες συγκεντρώσεις για PFOS, PFHxS και PFBA ήταν εξαιρετικά υψηλές, με κάποιες τιμές να φτάνουν έως και 5,30 μg/kg. Οι ειδικοί υπολογίζουν ότι έφηβοι και ηλικιωμένοι στην Ελλάδα υπερβαίνουν τα όρια ασφαλούς εβδομαδιαίας πρόσληψης που θέτει η EFSA, γεγονός που εγείρει σοβαρά ερωτήματα για την ασφάλεια των καταναλωτών.

Και φυτοφάρμακα και φάρμακα

Η μελέτη δεν σταματά εδώ. Για πρώτη φορά βρέθηκαν σε ελληνικά αυγά και φαρμακευτικά προϊόντα, καθώς και έξι διαφορετικά φυτοφάρμακα. Μεταξύ αυτών το γνωστό εντομοαπωθητικό DEET εντοπίστηκε σε όλα τα δείγματα, ενώ το οξολινικό οξύ ήταν το πιο συχνά ανιχνεύσιμο φάρμακο.

Οι επιπτώσεις των PFAS

Τοξικολογικά δεδομένα έχουν συνδέσει ορισμένους τύπους PFAS με σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία, όπως βλάβες στο ανοσοποιητικό σύστημα και στο ήπαρ, συγγενείς ανωμαλίες, καρκίνο και καθυστέρηση στην ανάπτυξη. Επιπλέον, επιδημιολογικές μελέτες κατέγραψαν σημαντικές συσχετίσεις μεταξύ της έκθεσης σε PFAS και αρνητικών επιδράσεων στο ανοσοποιητικό των παιδιών, καθώς και με διαταραχές των λιπιδίων στο αίμα των ενηλίκων .

Η επόμενη μέρα

Αν και τα βαρέα μέταλλα βρέθηκαν σε χαμηλά επίπεδα, οι ερευνητές καταλήγουν ξεκάθαρα: υπάρχει απειλή για τη δημόσια υγεία από την παρουσία PFAS στα ελληνικά αυγά. Η έρευνα ζητά περαιτέρω διερεύνηση για να εντοπιστούν οι πηγές της μόλυνσης και να ληφθούν μέτρα προστασίας.