Συντάξεις: «Ξεπαγώνουν» οι αυξήσεις και στις επικουρικές το 2026 – Ποιοι και πόσα θα δουν
Η μεγαλύτερη θετική επίδοση της τελευταίας πενταετίας δημιουργεί δημοσιονομικό χώρο για αυξήσεις σε περίπου 1,3 εκατ. συνταξιούχους.
Μετά από χρόνια στασιμότητας, αυξήσεις στις επικουρικές συντάξεις μπαίνουν ξανά στο τραπέζι για το 2026, καθώς το επικουρικό σκέλος του ΕΦΚΑ εμφανίζει ισχυρό πλεόνασμα, ακυρώνοντας στην πράξη το βασικό θεσμικό εμπόδιο που μπλόκαρε κάθε αναπροσαρμογή: τη ρήτρα μηδενικού ελλείμματος.
Τα τελευταία στοιχεία του ΕΦΚΑ δείχνουν ότι ο κλάδος επικουρικής ασφάλισης (ΕΤΕΑΕΠ) αναμένεται να κλείσει το 2025 με πλεόνασμα άνω των 188 εκατ. ευρώ, σημαντικά υψηλότερο από την αρχική πρόβλεψη των 115 εκατ. ευρώ. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη θετική επίδοση της τελευταίας πενταετίας, η οποία δημιουργεί δημοσιονομικό χώρο για αυξήσεις σε περίπου 1,3 εκατ. συνταξιούχους.
Η αναθεώρηση του πλεονάσματος προς τα πάνω αποδίδεται κυρίως στην αύξηση των εσόδων από εισφορές εργοδοτών κατά 60 εκατ. ευρώ, καθώς και στις αυξημένες εισφορές ασφαλισμένων κατά 20 εκατ. ευρώ, λόγω ενίσχυσης της απασχόλησης.
Είναι η πρώτη φορά από το 2020 -όταν αποκαταστάθηκαν οι περικοπές των επικουρικών- που το επικουρικό ταμείο εμφανίζει τόσο ισχυρό δημοσιονομικό αποτέλεσμα.
Τι αλλάζει με τη ρήτρα μηδενικού ελλείμματος
Η λεγόμενη ρήτρα μηδενικού ελλείμματος, που θεσπίστηκε με τον νόμο Κατρούγκαλου, προβλέπει ότι αυξήσεις επιτρέπονται μόνο όταν το ταμείο είναι πλεονασματικό, ενώ μειώσεις απαγορεύονται, ακόμη και σε περίπτωση ελλείμματος.
Με το πλεόνασμα του 2025, η ρήτρα παύει να λειτουργεί ως «φρένο» και η τελική απόφαση για τις αυξήσεις περνά πλέον στο Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης.
Σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις, η αναπροσαρμογή των επικουρικών συντάξεων αναμένεται να κινηθεί κοντά στο 3%, υπό την προϋπόθεση ότι η αναλογιστική μελέτη θα επιβεβαιώσει τη βιωσιμότητα του μέτρου.
Σήμερα, η μέση επικουρική σύνταξη διαμορφώνεται περίπου στα 195 ευρώ μικτά. Με αύξηση 3%, το ποσό θα ανέλθει στα 201 ευρώ, δηλαδή θα μιλάμε για μια ετήσια αύξηση 72 ευρώ ανά σύνταξη.
Το συνολικό κόστος θα ανέλθει περίπου 93,6 εκατ. ευρώ ετησίως, ποσό που αντιστοιχεί σε περίπου το μισό του πλεονάσματος.
Οι διαφορές μεταξύ επικουρικών ταμείων παραμένουν φυσικά έντονες. Η υψηλότερη μέση επικουρική καταβάλλεται από το ταμείο της πρώην Αγροτικής Τράπεζας (ΕΛΕΜ), με περίπου 438 ευρώ καθαρά, ενώ ακολουθεί το επικουρικό της πρώην Εμπορικής Τράπεζας με 417 ευρώ καθαρά.
Στον αντίποδα, το ΤΣΜΕΔΕ καταβάλλει τις χαμηλότερες επικουρικές, μόλις 71 ευρώ καθαρά, λόγω των ιδιαίτερα χαμηλών εισφορών που κατέβαλαν διαχρονικά οι μηχανικοί. Η τελική απόφαση για το ποσοστό αύξησης θα ληφθεί εντός του 2026, αφού πρώτα ολοκληρωθεί η αναλογιστική μελέτη, επιβεβαιωθούν τα τελικά οικονομικά στοιχεία του 2025 και διασφαλιστεί ότι το επικουρικό ταμείο παραμένει πλεονασματικό και τα επόμενα χρόνια.
Σε κάθε περίπτωση, η εικόνα που διαμορφώνεται δείχνει ότι οι επικουρικές συντάξεις βγαίνουν σταδιακά από την πολυετή «κατάψυξη», ακολουθώντας –έστω και με καθυστέρηση– την πορεία των κύριων συντάξεων, οι οποίες άρχισαν να αυξάνονται το 2023, έχοντας παγώσει για 12 ολόκληρα χρόνια.
