Βούρτσιζε τα δόντια σου για να μην πάθεις Αλτσχάιμερ - Πώς συνδέονται η ουλίτιδα και η ασθένεια

Για χρόνια, το Αλτσχάιμερ θεωρούνταν κυρίως συνέπεια της φυσικής φθοράς του εγκεφάλου λόγω ηλικίας. Όμως, νέα επιστημονικά ευρήματα φέρνουν στο φως μια ανατρεπτική εκδοχή: ίσως η νόσος αυτή να προκαλείται από λοίμωξη. Σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες, τα πρώτα στάδια του Αλτσχάιμερ ενδέχεται να μην ξεκινούν απαραίτητα από τον εγκέφαλο, αλλά από κάτι πιο απρόσμενο: το στόμα.

Η βακτηριακή απειλή πίσω από το Αλτσχάιμερ

Μια μελέτη στο Science Advances αναφέρει ότι η νόσος έχει πιθανώς βακτηριακή αιτία. Οι ερευνητές ανακάλυψαν στον εγκέφαλο ασθενών με Αλτσχάιμερ το βακτήριο Porphyromonas gingivalis, το οποίο προκαλεί τη χρόνια ουλίτιδα. Αν και η σύνδεση μεταξύ των δύο έχει εντοπιστεί και στο παρελθόν, αυτή τη φορά οι επιστήμονες πήγαν ένα βήμα παραπέρα: απέδειξαν πειραματικά σε ποντίκια ότι το βακτήριο μπορεί να φτάσει από το στόμα στον εγκέφαλο, προκαλώντας αυξημένη παραγωγή της βήτα-αμυλοειδούς πρωτεΐνης (Aβ), το βασικό σύμπτωμα της νόσου.

Όπως διαβάζουμε στο Science Alert, oι ερευνητές δεν ισχυρίζονται ότι απέδειξαν οριστικά την αιτία της νόσου Αλτσχάιμερ, αλλά θεωρούν πως έχουν στα χέρια τους ένα πολύ δυνατό στοιχείο προς διερεύνηση. Μέχρι σήμερα δεν υπήρχαν βάσιμες αποδείξεις για αιτιακή σχέση με λοιμογόνα στοιχεία και τώρα υπάρχει κάτι πολύ πιο χειροπιαστό,  εξηγούν.

Τοξικά ένζυμα και πρώιμα σημάδια στον εγκέφαλο

Πέρα από την παρουσία του βακτηρίου στον εγκέφαλο, εντοπίστηκαν και τοξικά ένζυμα που αυτό εκκρίνει, γνωστά ως gingipains. Τα ένζυμα αυτά συνδέονται με την παθολογία του Αλτσχάιμερ, καθώς εντοπίστηκαν μαζί με δύο βασικούς δείκτες της νόσου: την πρωτεΐνη tau και το σηματοδοτικό μόριο ουβικιτίνη. Αυτό όμως που πραγματικά προκάλεσε αίσθηση ήταν το γεγονός ότι τα ίδια ένζυμα ανιχνεύθηκαν και σε εγκεφάλους ανθρώπων που δεν είχαν διαγνωστεί ποτέ με Αλτσχάιμερ.

Αυτό το εύρημα είναι καθοριστικό, γιατί μέχρι τώρα δεν ήταν ξεκάθαρο αν η κακή στοματική υγιεινή επιδεινώνει την κατάσταση ή αν το πρόβλημα ξεκινά από την ουλίτιδα. Το γεγονός ότι τα ένζυμα εμφανίζονται ακόμη και σε άτομα χωρίς διάγνωση, υποδηλώνει πως ενδέχεται να αναπτύξουν Αλτσχάιμερ. Όπως εξηγούν οι συγγραφείς, αυτό ενισχύει την άποψη ότι η εγκεφαλική μόλυνση από το P. gingivalis δεν είναι αποτέλεσμα προχωρημένης άνοιας ή κακής υγιεινής, αλλά πρώιμο γεγονός που προηγείται της γνωστικής εξασθένησης.

Θεραπεία ελπίδας ή πρόωρη υπόσχεση;

Επιπλέον, οι ερευνητές δοκίμασαν μια νέα φαρμακευτική ουσία, την COR388, σε ποντίκια με μόλυνση στον εγκέφαλο από το βακτήριο. Το φάρμακο έδειξε να μειώνει σημαντικά τόσο τον αριθμό των βακτηρίων όσο και τα επίπεδα της πρωτεΐνης Aβ, ενώ παράλληλα μείωσε και τη φλεγμονή στον εγκέφαλο. Παρά τις ελπιδοφόρες αυτές εξελίξεις, οι επιστήμονες τονίζουν πως οι δοκιμές έχουν πραγματοποιηθεί μόνο σε πειραματόζωα και πως απαιτείται προσοχή στην ερμηνεία των αποτελεσμάτων.

Αν και απαιτείται ακόμη μεγάλη πορεία για να αποδειχθεί πλήρως η σύνδεση μεταξύ ουλίτιδας και Αλτσχάιμερ, η υπόθεση ότι μια χρόνια φλεγμονή στο στόμα θα μπορούσε να ανοίξει την πόρτα σε μια τόσο καταστροφική νευροεκφυλιστική νόσο είναι σπουδαία. Οι μελλοντικές έρευνες θα δείξουν αν μπορούμε να προλάβουμε το Αλτσχάιμερ ξεκινώντας από κάτι τόσο απλό όσο… το βούρτσισμα των δοντιών.