168 χρόνια ποδόσφαιρο: Από το πρώτο κλαμπ στους παράξενους κανόνες που άλλαξαν το παιχνίδι

Για όσους δεν το έχουν ψάξει, το -αγαπημένο σπορ των περισσοτέρων- ποδόσφαιρο συμπληρώνει 168 χρόνια ύπαρξης, και τώρα είναι πιο ακμαίο από ποτέ. Αποτελεί απόγονο του κρίκετ και ιδρύθηκε στις 25 Οκτώβρη του 1857 στην Αγγλία από δύο τρελούς με την άθληση που δεν ήθελαν να κάθονται καμία εποχή του χρόνου. Η απίθανη ιστορία και η εξέλιξή του εξακολουθούν να συναρπάζουν.

Ο πρώτος σύλλογος ήταν η Σέφιλντ και ιδρύθηκε στην Αγγλία από τους Creswick και Prest. Ήταν και οι δυο τους μέλη του ομώνυμου κλαμπ στο κρίκετ και η ανάγκη τους για ένα άθλημα που θα μπορούν να αγωνίζονται και τον χειμώνα (για να διατηρούνται σε φόρμα) γέννησε το πιο παλιό ποδοσφαιρικό κλαμπ. 

Τότε, το ποδόσφαιρο δεν είχε κανόνες. Κάθε πόλη και κάθε σχολείο είχε τους δικούς του. Όλα αυτά άλλαξαν μετά την ίδρυση της ομάδας ποδοσφαίρου της Σέφιλντ. Η θρυλική Sheffield FC που πλέον αγωνίζεται στα τοπικά πρωταθλήματα του Νησιού.

Η Σέφιλντ αναγνωρίστηκε επίσημα από τη FIFA και την FA ως το αρχαιότερο ποδοσφαιρικό σωματείο στον κόσμο. Το 2004, η FIFA απένειμε στο κλαμπ το βραβείο Order of Merit, το οποίο έχουν λάβει μόνο δύο ομάδες: Ο αγγλικός σύλλογος και η Ρεάλ Μαδρίτης. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη τιμητική διάκριση που μπορεί να λάβει κάποιο μέλος της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας ποδοσφαίρου, για σημαντική προσφορά στο άθλημα.

Ο περίεργος κανονισμός με το χέρι και τα δύο δοκάρια

Οι δύο ιδρυτές της ομάδας έφτιαξαν κάποιους σταθερούς κανόνες, ώστε να παίζουν όλοι με τον ίδιο τρόπο. Ένα παράξενο χαρακτηριστικό αυτών των κανόνων ήταν το γεγονός πως επιτρεπόταν να πιάσεις την μπάλα με το χέρι, όχι όμως και να την κουβαλάς ή να τρέξεις με αυτή. Όσον αφορά το οφσάιντ, δεν υπήρχε καν, ενώ τα γκολπόστ σχηματίζονταν από δυο κάθετα δοκάρια, χωρίς να υπάρχει οριζόντιο, αλλά ούτε και δίχτυα.

Κόρνερ στην αρχή δεν προβλεπόταν, ενώ η επαναφορά από το πλάγιο άουτ γινόταν με το ένα χέρι και διαγώνια στο γήπεδο. Οι κλωτσιές φυσικά απαγορεύονταν και το παιχνίδι δεν είχε διάρκεια 90 λεπτά, αλλά μέχρι να συμπληρωθεί ένας προκαθορισμένος αριθμός τερμάτων από τη μία ομάδα. 

Μάλιστα, οι κανόνες αυτοί, επηρέασαν τη δημιουργία των επίσημων κανόνων της FA (Football Association), παρά το γεγονός πως από το 1863 μέχρι και το 1877 υπήρχαν ως δυο ξεχωριστά συστήματα κανονισμών. Ωστόσο, το 1877 συμφωνήθηκε η ενοποίηση τους, για να γεννηθεί έτσι το σύγχρονο ποδόσφαιρο.

Το χρονικό της εξέλιξης του ποδοσφαίρου (1857-2025)

ΠΡΩΙΜΗ ΕΠΟΧΗ (1857–1877)

1857: Ίδρυση του Sheffield Football Club (το πρώτο ποδοσφαιρικό σωματείο στον κόσμο).

1858: Δημιουργία των Sheffield Rules, των πρώτων καταγεγραμμένων κανονισμών.

1863: Ίδρυση της Football Association (FA) στο Λονδίνο. Δημιουργούνται οι πρώτοι ενιαίοι κανόνες, διαχωρίζοντας το ποδόσφαιρο από το ράγκμπι.

1866: Ορίζεται επίσημα η διάρκεια του αγώνα: 90 λεπτά.

1871: Ιδρύεται η FA Cup, το πρώτο ποδοσφαιρικό κύπελλο στον κόσμο.

1872: Διεξάγεται ο πρώτος διεθνής αγώνας: Σκωτία – Αγγλία (0–0) στη Γλασκόβη.

1877: Ενοποίηση των FA Rules και των Sheffield Rules. Το ποδόσφαιρο αποκτά ενιαία μορφή.

ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΕΞΑΠΛΩΣΗΣ (1880–1914)

1885: Το ποδόσφαιρο στην Αγγλία γίνεται επαγγελματικό.

1888: Ίδρυση της πρώτης Football League (Αγγλία). 

1891: Εισάγεται το πέναλτι (penalty kick).

1904: Ιδρύεται η FIFA (Fédération Internationale de Football Association) στο Παρίσι. 

1908: Το ποδόσφαιρο γίνεται ολυμπιακό άθλημα (Λονδίνο).

Ο ΜΕΣΟΠΟΛΕΜΟΣ Η ΕΔΡΑΙΩΣΗ (1919–1950)

1925: Αλλαγή στον κανόνα του οφσάιντ (πρέπει να υπάρχουν δύο παίκτες ανάμεσα σε επιτιθέμενο και εστία).

1930: Διεξάγεται το πρώτο Παγκόσμιο Κύπελλο (FIFA World Cup) στην Ουρουγουάη· νικήτρια η διοργανώτρια χώρα.

1938: Ορίζεται επίσημα η σύγχρονη μορφή των κανονισμών της FIFA.

1950: Το Μουντιάλ επανέρχεται μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο· γίνεται διάσημο για το “Maracanazo” (ήττα της Βραζιλίας από την Ουρουγουάη).

 Η ΧΡΥΣΗ ΕΠΟΧΗ ΤΩΝ ΕΘΝΙΚΩΝ & ΤΩΝ ΘΡΥΛΩΝ (1950–1980)

1954: Ίδρυση της UEFA (Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία).

1955: Δημιουργία του European Cup (νυν Champions League).

1958: Πρώτη εμφάνιση του Πελέ σε Μουντιάλ· αρχίζει η παγκόσμια ποδοσφαιρική κουλτούρα.

1960: Πρώτο Euro (Κύπελλο Εθνών Ευρώπης).

1966: Αγγλία κατακτά το Μουντιάλ· αρχίζει η εποχή των εμβληματικών ομάδων και προπονητών.

1970: Πρώτο Παγκόσμιο Κύπελλο σε έγχρωμη τηλεόραση· η Βραζιλία θεωρείται η πιο θεαματική ομάδα όλων των εποχών.

1978: Πρώτο Μουντιάλ στην Αργεντινή, αρχίζει η «λατινοαμερικανική» άνθηση του ποδοσφαίρου.

Η ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΣΗ (1980–2000)

1982: Επέκταση του Μουντιάλ σε 24 ομάδες.

1986: «Χέρι του Θεού» του Μαραντόνα και το θρυλικό γκολ του αιώνα.

1991: Πραγματοποιείται το πρώτο Παγκόσμιο Κύπελλο Γυναικών (Κίνα).

1992: Δημιουργείται η Premier League (Αγγλία) και αναμορφώνεται το Champions League.

1998: Το Μουντιάλ επεκτείνεται σε 32 ομάδες.

Η ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΟΧΗ (2000–ΣΗΜΕΡΑ)

2002: Πρώτο Παγκόσμιο Κύπελλο σε δύο χώρες (Ιαπωνία–Νότια Κορέα).

2004: Η Ελλάδα κατακτά το Euro 2004, μια από τις μεγαλύτερες εκπλήξεις στην ιστορία του αθλήματος.

2010: Το πρώτο Μουντιάλ σε Αφρικανική ήπειρο (Νότια Αφρική).

2012: Εμφανίζονται τα goal-line technologies.

2016: Εισαγωγή του Video Assistant Referee (VAR) σε διεθνή επίπεδα.

2018: Το VAR χρησιμοποιείται για πρώτη φορά σε Μουντιάλ (Ρωσία).

2022: Το πρώτο χειμερινό Μουντιάλ στην ιστορία (Κατάρ).

2025: Ετοιμάζεται η νέα μορφή του Παγκοσμίου Κυπέλλου Συλλόγων με 32 ομάδες.

Η ιστορία συνεχίζεται, όλο και πιο θεαματικά. Χρόνια πολλά!