Ανατροπή: Τουλάχιστον 260.000 ετών το κρανίο των Πετραλώνων - Μυστήριο η προέλευσή του
Το πιο μυστηριώδες εύρημα της ανθρωπολογίας είναι τουλάχιστον 286.000 ετών και ανήκει σε ξεχωριστή ανθρώπινη ομάδα.
Το κρανίο που βρέθηκε στο Σπήλαιο των Πετραλώνων στη Χαλκιδική παραμένει ένα από τα πιο αινιγματικά ευρήματα της παλαιοανθρωπολογίας. Από τότε που ανακαλύφθηκε, το 1960, οι επιστήμονες δεν έχουν καταλήξει σε σαφές συμπέρασμα για την ακριβή του ηλικία, ούτε και για το πού ακριβώς τοποθετείται στο γενεαλογικό δέντρο του ανθρώπου. Αν και είναι βέβαιο ότι πρόκειται για εκπρόσωπο του γένους Homo, το σχήμα και τα χαρακτηριστικά του δείχνουν πως δεν είναι ούτε Νεάντερταλ ούτε Homo sapiens.
Η νέα τεχνική χρονολόγησης που έλυσε τον γρίφο
Σε μια νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Journal of Human Evolution περιγράφεται η χρονολόγηση του κρανίου με τη μέθοδο της διάσπασης ισοτόπων ουρανίου (U-series), με την οποία μπορεί να υπολογιστεί ο χρόνος που πέρασε από τη στιγμή που ουράνιο εγκλωβίστηκε σε ορισμένες αποθέσεις ασβεστίτη, όπως αυτές που κάλυπταν το κρανίο. Μέσα από αυτή τη μέτρηση, οι επιστήμονες προσδιόρισαν ότι το κρανίο είναι τουλάχιστον 286.000 ετών.
Όπως αναφέρεται στο phys.org η μέθοδος U-series είναι σταθερή και μετρήσιμη και επιτρέπει στους επιστήμονες να προσδιορίσουν πότε ξεκίνησε η διαδικασία. Εκτός σπηλαίων η μέθοδος δεν είναι αξιόπιστη, αφού το ουράνιο προστίθεται συνεχώς από το έδαφος. Σε ένα σπήλαιο όπως αυτό των Πετραλώνων, όπου το νερό που περνά αφήνει ίχνη ορυκτών στις επιφάνειες, οι συνθήκες είναι πιο ελεγχόμενες και η διάσπαση μπορεί να μετρηθεί με ακρίβεια.
Τι αποκαλύπτουν οι στρώσεις του σπηλαίου
Στη μελέτη τα δείγματα συλλέχθηκαν από το ασβεστιτικό περίβλημα που καλύπτει το κρανίο, αλλά και από άλλα σημεία του σπηλαίου, όπως τον θάλαμο που είχε ονομαστεί «Μαυσωλείο» και τον διάδρομο που οδηγεί σε αυτόν. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η απόθεση του ασβεστίτη ξεκίνησε πριν τουλάχιστον 286.000 χρόνια, ενώ σε άλλα σημεία του σπηλαίου οι ηλικίες των αποθέσεων ξεπερνούν ακόμη και τις 500.000 χρόνια, δείχνοντας ότι ο σχηματισμός του σπηλαίου προηγήθηκε κατά πολύ της παρουσίας του κρανίου.
Ωστόσο, η χρονολόγηση αυτή θέτει μόνο ένα «κατώτατο όριο». Αν το κρανίο παρέμεινε αρχικά σκεπασμένο ή προστατευμένο, τότε θα μπορούσε να είναι πολύ παλαιότερο. Γι’ αυτό οι επιστήμονες εξετάζουν και άλλες στρωματογραφικές ενδείξεις από το σπήλαιο. Αυτές δείχνουν ότι η εναπόθεση του κρανίου μπορεί να έγινε κάπου ανάμεσα σε 410.000 και 277.000 χρόνια πριν, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο να πρόκειται για έναν από τους αρχαιότερους εκπροσώπους του ανθρώπινου γένους στην Ευρώπη.
Το πιο εντυπωσιακό συμπέρασμα της μελέτης είναι ότι την εποχή του Μέσου Πλειστόκαινου στην Ευρώπη συνυπήρχαν πολλαπλές ανθρώπινες γραμμές, με κάποιες να εξελίσσονται προς τους Νεάντερταλ και άλλες να διατηρούν πιο αρχαϊκά χαρακτηριστικά. Η εικόνα αυτή καθιστά το κρανίο των Πετραλώνων κρίσιμο κομμάτι στο παζλ της ιστορίας του ανθρώπου, με την Ελλάδα να κατέχει ιδιαίτερη θέση στην ιστορία της εξέλιξης του ανθρώπινου είδους.
