Αποκαλύπτεται η αιτία των σεισμών στη Σαντορίνη - Η άνοδος του μάγματος και το Κολούμπο

Λύση στο μυστήριο του σεισμικού σμήνους που συντάραξε τη Σαντορίνη και τα γειτονικά νησιά των Κυκλάδων από τα τέλη του Ιανουαρίου 2025 για αρκετές ημέρες, δίνει επιστημονική μελέτη με τη συμμετοχή Ελλήνων και ξένων ειδικών.

Σύμφωνα με τα ευρήματα της μελέτης, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature την Τετάρτη 24 Σεπτεμβρίου, ο καταιγισμός των σεισμικών δονήσεων οφείλεται στην άνοδο του λιωμένου μάγματος από τον φλοιό της Γης στην επιφάνεια.

Συγκεκριμένα, όπως εξηγείται σε δελτίο Τύπου του Κέντρου Γεωεπιστημών GFZ Helmholtz και του Κέντρου Ωκεανογραφικών Ερευνών GEOMAR Helmholtz Kiel στη Γερμανία, που ακολούθησε τη δημοσίευση της μελέτης, «η αλυσίδα των γεγονότων είχε ήδη ξεκινήσει τον Ιούλιο του 2024, όταν το μάγμα ανέβηκε σε μια ρηχή δεξαμενή κάτω από τη Σαντορίνη». «Αυτό αρχικά οδήγησε σε μια ελάχιστα αισθητή ανύψωση της Σαντορίνης κατά λίγα εκατοστά», όπως αναφέρεται.

«Στις αρχές Ιανουαρίου του 2025, η σεισμική δραστηριότητα εντάθηκε και από τα τέλη Ιανουαρίου, το μάγμα άρχισε να ανεβαίνει από τα βάθη, συνοδευόμενο από έντονη σεισμική δραστηριότητα. Ωστόσο, η σεισμική δραστηριότητα μετατοπίστηκε μακριά από τη Σαντορίνη σε απόσταση μεγαλύτερη των 10 χιλιομέτρων προς τα βορειοανατολικά», τονίζεται στην ανακοίνωση.

Η ανύψωση των εστιών των σεισμών

Οι επιστήμονες διαπιστώνουν ότι στη διάρκεια αυτής της φάσης, οι εστίες των σεισμών μετακινήθηκαν «από βάθος 18 χιλιομέτρων προς τα πάνω, σε βάθος μόλις 3 χιλιομέτρων κάτω από τον πυθμένα».

«Η υψηλής ανάλυσης χρονική και χωρική ανάλυση της κατανομής των σεισμών, σε συνδυασμό με δορυφορική ραδιοσυμβολομετρία (InSAR), επίγειους σταθμούς GPS και σταθμούς πυθμένα, κατέστησε δυνατή τη μοντελοποίηση των γεγονότων», τονίζουν οι επιστήμονες.

Ο Δρ. Μάριους Ίσκεν, γεωφυσικός στο GFZ και ένας από τους δύο κύριους συγγραφείς της μελέτης, τονίζει: «Η σεισμική δραστηριότητα ήταν τυπική για μάγμα που ανέβαινε μέσα από τον φλοιό της Γης. Το μεταναστεύον μάγμα σπάει το βράχο και σχηματίζει μονοπάτια, γεγονός που προκαλεί έντονη σεισμική δραστηριότητα. Η ανάλυσή μας, μας επέτρεψε να εντοπίσουμε την πορεία και τη δυναμική της ανόδου του μάγματος με υψηλό βαθμό ακρίβειας».

Η σύνδεση του ηφαιστείου της Καλντέρας με το Κολούμπο

Το ηφαίστειο της Σαντορίνης διογκωνόταν κατά τη διάρκεια των έξι μηνών πριν από την έναρξη της ανόδου του μάγματος, η οποία τροφοδοτούταν από τη δεξαμενή μάγματος κάτω από το Κολούμπο.

Οι επιστήμονες ερμηνεύουν αυτό ως απόδειξη μιας προηγουμένως άγνωστης υδραυλικής σύνδεσης μεταξύ των δύο ηφαιστείων.

Ο Δρ. Jens Karstens, θαλάσσιος γεωφυσικός στο GEOMAR και επίσης επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, εξηγεί: «Μέσω στενής διεθνούς συνεργασίας και του συνδυασμού διαφόρων γεωφυσικών μεθόδων, καταφέραμε να παρακολουθήσουμε την εξέλιξη της σεισμικής κρίσης σε σχεδόν πραγματικό χρόνο και ακόμη και να μάθουμε κάτι για την αλληλεπίδραση μεταξύ των δύο ηφαιστείων. Αυτό θα μας βοηθήσει να βελτιώσουμε την παρακολούθηση και των δύο ηφαιστείων στο μέλλον».