Εισφορές μη μισθωτών: Νέες επιβαρύνσεις από το 2026 με βάση τον Δείκτη Εξέλιξης Μισθών

Σε νέα βάση μπαίνει από το 2026 ο υπολογισμός των ασφαλιστικών εισφορών για 1,8 εκατ. μη μισθωτούς – ελεύθερους επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενους και αγρότες. Οι κατώτατες εισφορές αναμένεται να αυξηθούν και να κινηθούν μεταξύ 187 και 190 ευρώ τον μήνα, ακολουθώντας για πρώτη φορά τον ρυθμό ανόδου των μισθών στον ιδιωτικό τομέα.

Η αλλαγή βασίζεται στον Δείκτη Εξέλιξης Μισθών, τον οποίο καταρτίζει η ΕΛΣΤΑΤ σε συνεργασία με το υπουργείο Εργασίας. Ο δείκτης δημιουργήθηκε ύστερα από πιέσεις των εκπροσώπων των ασφαλισμένων να μην ενσωματώνονται οι αποδοχές του Δημοσίου, ώστε να αποτυπώνεται πιο πιστά η εικόνα της ιδιωτικής οικονομίας. Μέχρι σήμερα, οι αυξήσεις στις εισφορές συνδέονταν με τον πληθωρισμό. Από το 2026 όμως, οι αναπροσαρμογές θα ακολουθούν την πορεία των μισθών, κάτι που σημαίνει υψηλότερες επιβαρύνσεις σε περιόδους αυξημένων αποδοχών.

Τα στοιχεία του συστήματος «Εργάνη» δείχνουν ήδη ρυθμό αύξησης μισθών 5,5% – 6% για το 2024, ενώ η Τράπεζα της Ελλάδος εκτιμά άνοδο γύρω στο 5,5% και για το 2025. Συνεπώς, οι αυξήσεις στις εισφορές θα ξεπεράσουν τον πληθωρισμό, που εκτιμάται κοντά στο 3%.

Οι νέες κλίμακες

Με δείκτη στο 4% η πρώτη ασφαλιστική κατηγορία θα ανέβει από 180,6 ευρώ σε 187,8 ευρώ, ενώ το συνολικό πακέτο (κύρια, υγεία, επικουρική) θα φτάσει στα 254,4 ευρώ από 244,6 σήμερα.

Με δείκτη στο 5% η πρώτη κατηγορία θα διαμορφωθεί στα 189,6 ευρώ. Το δε συνολικό ποσό θα αγγίξει τα 256,9 ευρώ.

Στις υψηλότερες κατηγορίες, η επιβάρυνση γίνεται ακόμη πιο αισθητή:

Στην 3η κατηγορία οι εισφορές θα κυμανθούν από 365,9 έως 369,4 ευρώ (έναντι 351,8).

Στην 6η κατηγορία θα ξεπεράσουν τα 690 ευρώ, από 659 ευρώ σήμερα.

Το «ρίσκο» χαμηλής κατηγορίας

Η επιλογή χαμηλών εισφορών λειτουργεί ως «ανάσα» βραχυπρόθεσμα, εγκλωβίζει όμως σε χαμηλές συντάξεις. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, ένας ασφαλισμένος που θα μείνει στην πρώτη κατηγορία για 40 χρόνια θα λάβει σύνταξη που δύσκολα θα ξεπεράσει τα 860 ευρώ. Αντίθετα, οι ενδιάμεσες κατηγορίες (3η και 4η) μπορούν να οδηγήσουν σε αποδοχές άνω των 1.000 ευρώ, ενώ οι ανώτερες κατηγορίες (π.χ. η 6η) υπόσχονται συντάξεις κοντά στα 1.850 ευρώ.

Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι η εμμονή στη χαμηλότερη κατηγορία θα δημιουργήσει μια «γενιά χαμηλοσυνταξιούχων» που θα χρειάζεται επιδόματα για να συμπληρώνει το εισόδημά της. Σε ένα διανεμητικό σύστημα όπως το ελληνικό, όπου οι τρέχουσες εισφορές χρηματοδοτούν τις συντάξεις των ήδη συνταξιούχων, αυτό εγκυμονεί κινδύνους για τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού.

Το νέο πλαίσιο φέρνει πιο «ρεαλιστικό» υπολογισμό, αλλά και μεγαλύτερο βάρος στους επαγγελματίες. Το στοίχημα είναι αν το μέτρο θα αυξήσει τελικά την εισπραξιμότητα ή αν, αντίθετα, θα ωθήσει περισσότερους σε αδυναμία καταβολής εισφορών, επιτείνοντας το πρόβλημα χρηματοδότησης του συστήματος.