Γάζα: Η Χαμάς αποδέχεται το σχέδιο Τραμπ, αλλά οι εσωτερικές διαιρέσεις απειλούν την ειρήνη

Η απάντηση της Χαμάς στο 20-σημείο σχέδιο ειρήνης του Προέδρου Τραμπ έδωσε το βράδυ της Παρασκευής (3/10) μια ανάσα ελπίδας για τον τερματισμό του διετούς πολέμου στη Γάζα. Η παλαιστινιακή οργάνωση δήλωσε πρόθυμη να παραδώσει την εξουσία και να απελευθερώσει ομήρους, ενώ η Παλαιστινιακή Ισλαμική Τζιχάντ επιβεβαίωσε ότι η απόφαση αποτελεί κοινή θέση των αντιστασιακών οργανώσεων. Ωστόσο, πίσω από την επίσημη αποδοχή κρύβεται μια βαθιά διχασμένη οργάνωση, με την εσωτερική της συνοχή να απειλεί τη διαδικασία.

Το πρόβλημα της ενότητας

Σύμφωνα με ανάλυση της Wall Street Journal, αραβικές διπλωματικές πηγές αποκαλύπτουν ότι η Χαμάς δεν έχει καταλήξει σε συναίνεση σχετικά με τα δύο βασικά προαπαιτούμενα του αμερικανικού σχεδίου: τον αφοπλισμό και την απελευθέρωση των 48 Ισραηλινών ομήρων. Ο ανώτερος διαπραγματευτής Χαλίλ αλ-Χάγια και άλλοι πολιτικοί αξιωματούχοι φέρονται να στηρίζουν την πρόταση, αλλά η επιρροή τους είναι περιορισμένη. Βρίσκονται εκτός Γάζας και δεν ελέγχουν την ένοπλη πτέρυγα, που παραμένει στο εμπόλεμο έδαφος και έχει την πραγματική δύναμη.

Ο Εζεντίν αλ-Χαντάντ, που ηγείται της Χαμάς στη Γάζα μετά τον θάνατο των αδελφών Σινουάρ, δηλώνει ανοιχτός σε συμβιβασμό. Σύμφωνα με μεσολαβητές, αποδέχεται να παραδώσει πυραύλους και βαριά όπλα στην Αίγυπτο και στα Ηνωμένα Έθνη, αλλά επιμένει στη διατήρηση ελαφρού οπλισμού, όπως τυφέκια εφόδου, που θεωρεί αμυντικά.

Η απειλή από τη βάση

Το μεγαλύτερο εμπόδιο έρχεται από τους ίδιους τους μαχητές. Οι διοικητές της Χαμάς εντός της Γάζας εκφράζουν φόβους ότι δεν θα μπορέσουν να επιβάλουν συμμόρφωση, εάν η συμφωνία θεωρηθεί παράδοση. Πολλοί μαχητές είναι νέοι που έχασαν συγγενείς ή σπίτια στον πόλεμο και αρνούνται κατηγορηματικά να καταθέσουν τα όπλα. Η έλλειψη χρηματοδότησης έχει επιδεινώσει την κατάσταση, με τη Χαμάς να αδυνατεί να καταβάλει μισθούς, γεγονός που αποδυναμώνει την πειθαρχία.

Ασαφής γλώσσα και επιφυλακτική αποδοχή

Η γλώσσα που χρησιμοποίησε η Χαμάς στην ανακοίνωσή της θεωρείται από μεσολαβητές ασαφής και ενδεχομένως προβληματική. Η οργάνωση ζήτησε «περαιτέρω διαπραγματεύσεις για τις λεπτομέρειες» και έθεσε ως προϋπόθεση για την απελευθέρωση των ομήρων «τις αναγκαίες θέσεις επί του πεδίου» - δηλαδή σαφές χρονοδιάγραμμα για την αποχώρηση του Ισραήλ από τη Γάζα.

Κάποια στελέχη της οργάνωσης απορρίπτουν το σχέδιο ως «ανακωχή 72 ωρών» και όχι ως πραγματική ειρηνευτική συμφωνία, επικαλούμενα έλλειψη εμπιστοσύνης προς το Ισραήλ. Αυτή η στάση οδήγησε τον Αμερικανό γερουσιαστή Λίντσεϊ Γκρέιαμ να χαρακτηρίσει την απάντηση «δυστυχώς προβλέψιμη» και να την περιγράψει ως «κλασική απάντηση τύπου 'ναι μεν, αλλά'», που στην ουσία απορρίπτει το σχέδιο Τραμπ.

Η αντίδραση Τραμπ και Νετανιάχου

Παρά τις επιφυλάξεις, ο Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ εξέφρασε αισιοδοξία, δηλώνοντας ότι πιστεύει πως η Χαμάς «είναι έτοιμη για διαρκή ειρήνη». Κάλεσε το Ισραήλ να σταματήσει άμεσα τους βομβαρδισμούς, ώστε να εξασφαλιστούν οι συνθήκες για την απελευθέρωση των ομήρων - όμως το Σάββατο ισραηλινά πυρά σκότωσαν έξι ανθρώπους, επιβεβαιώνοντας πόσο εύθραυστη παραμένει η κατάσταση.

Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου αντέδρασε συγκρατημένα, τονίζοντας ότι το Ισραήλ θα συνεργαστεί με τον Πρόεδρο Τραμπ «υπό τους δικούς του όρους». Παράλληλα, ο ισραηλινός στρατός προειδοποίησε τους Παλαιστινίους να μην επιστρέφουν στη βόρεια Γάζα, χαρακτηρίζοντάς την «επικίνδυνη ζώνη μάχης», παρά τις πιέσεις για μείωση των επιχειρήσεων.

Ο Νετανιάχου ανάμεσα σε δύο πυρά

Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός βρίσκεται αντιμέτωπος με τεράστιο εσωτερικό δίλημμα. Από τη μία, οι οικογένειες των 48 ομήρων (εκ των οποίων εκτιμάται ότι μόνο 20 είναι ζωντανοί) και το κουρασμένο από τον πόλεμο κοινό ζητούν την ολοκλήρωση της σύγκρουσης. Από την άλλη, τα ακροδεξιά μέλη του κυβερνητικού συνασπισμού απαιτούν καμία χαλάρωση στην εκστρατεία εξάλειψης της Χαμάς.

Μια οργάνωση σε αποσύνθεση

Ενώ οι διπλωματικές διεργασίες συνεχίζονται, η Χαμάς εξακολουθεί να μάχεται στη Γάζα, παρά τις σοβαρές απώλειες. Ο ισραηλινός στρατός υποστηρίζει ότι η οργάνωση έχει χάσει τον κεντρικό έλεγχο, με μικρές ομάδες να δρουν αυτόνομα, χρησιμοποιώντας αντάρτικες τακτικές. Η κατάσταση αυτή καθιστά ακόμα πιο αμφίβολο το ενδεχόμενο η Χαμάς να μπορέσει να εφαρμόσει αποτελεσματικά την όποια συμφωνία.

Η ανάσα ελπίδας για τη Γάζα

Για τους κατοίκους της Γάζας, που μετρούν πάνω από 66.000 νεκρούς και αντιμετωπίζουν λιμό, το σχέδιο Τραμπ και η απάντηση της Χαμάς αποτελούν μια ανάσα ελπίδας. «Είναι ευχάριστα νέα, σώζει όσους είναι ακόμα ζωντανοί... Είμαστε κουρασμένοι, ορκίζομαι στον Θεό, είμαστε κουρασμένοι», δήλωσε ο Παλαιστίνιος Σαούντ Καρνέιτα.

Οι επόμενες ώρες είναι κρίσιμες. Μένει να φανεί εάν η Χαμάς, παρά τον διχασμό της, είναι όντως σε θέση να εφαρμόσει τη συμφωνία που επισήμως αποδέχθηκε, και εάν το Ισραήλ θα υποχωρήσει στις πιέσεις του Τραμπ ή θα συνεχίσει την εκστρατεία, τορπιλίζοντας την εύθραυστη αυτή ελπίδα για ειρήνη.