Διάγγελμα Νετανιάχου: «Δεν εγκατέλειψα ποτέ τους ομήρους - Μονόδρομος το σχέδιο του Τραμπ»
Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός ευχαρίστησε τον Ντόναλντ Τραμπ για τη στήριξή του - Το παρασκήνιο των συνομιλιών και τα επόμενα βήματα.
Οι ραγδαίες εξελίξεις σε διπλωματικό επίπεδο με αποκορύφωμα την χθεσινή απάντηση της Χαμάς στο σχέδιο τερματισμού του πολέμου που πρότεινε, ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, σηματοδοτούν μια νέα φάση στην πολύχρονη σύγκρουση, που έφτασε σε επίπεδα κλιμάκωσης άνευ προηγουμένου τα τελευταία δύο χρόνια.
«Ποτέ δεν τους ξέχασα»
Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου δήλωσε το βράδυ του Σαββάτου (4/10) σε τηλεοπτικό του διάγγελμα ότι όσοι όμηροι «είναι ζωντανοί και όσοι έχουν πεθάνει», ελπίζει ότι θα επιστραφούν εντός της ερχόμενης εβραϊκής γιορτής του Σουκκότ, η οποία αρχίζει στις 6 Οκτωβρίου και διαρκεί έως τις 13 Οκτωβρίου.
«Στην αρχή του πολέμου, ένας από τους αξιωματούχους μας είπε ότι αμφιβάλλουμε αν θα μπορέσουμε να φέρουμε πίσω έστω και έναν όμηρο ζωντανό».
«Αλλά ποτέ δεν εγκατέλειψα τους άλλους ούτε την επίτευξη των λοιπών στόχων του πολέμου», πρόσθεσε.
Ευχαρίστησε τον Τραμπ για τη στήριξή του υπογραμμίζοντας ότι «δεν πρόκειται να ανεχτεί καμία καθυστέρηση από την πλευρά της Χαμάς», όπως είπε νωρίτερα σήμερα, ενώ σημείωσε πως το σχέδιο του Αμερικανού προέδρου για τη Γάζα αποτελεί μονόδρομο για τον τερματισμό του πολέμου.
Ευχαρίστησε επίσης τις Ισραηλινές Δυνάμεις Άμυνας και «τους πολίτες του κράτους του Ισραήλ, οι οποίοι ήταν τόσο ανθεκτικοί και στάθηκαν αταλάντευτα σε τόσο δύσκολες ημέρες».
Υποστήριξε ότι ο μόνος λόγος για τον οποίο η Χαμάς είναι πρόθυμη να απελευθερώσει όλους τους ομήρους είναι η στρατιωτική και διπλωματική πίεση.
Τα δύο στάδια των διαπραγματεύσεων
Ο Νετανιάχου έδωσε εντολή στη διαπραγματευτική ομάδα του Ισραήλ, με επικεφαλής τον υπουργό Στρατηγικών Υποθέσεων Ρον Ντέρμερ, να κατευθυνθεί στο Κάιρο για να καθορίσει τις «τεχνικές λεπτομέρειες» της απελευθέρωσης των ομήρων.
«Η πρόθεσή μας, και η πρόθεση των Αμερικανών φίλων μας, είναι να κλειδώσουμε τις διαπραγματεύσεις εντός ημερών», είπε ο Νετανιάχου.
Στη δεύτερη φάση της συμφωνίας, είπε, η Χαμάς θα αφοπλιστεί και η Λωρίδα της Γάζας θα αποστρατιωτικοποιηθεί. Αυτό θα συμβεί διπλωματικά ή στρατιωτικά, προειδοποίησε ο Νετανιάχου.
Νέο αιματοκύλισμα στη Γάζα
Ωστόσο, παρά τις θετικές εξελίξεις το αιματοκύλισμα συνεχίζεται. Τουλάχιστον 57 άνθρωποι σκοτώθηκαν από τα ξημερώματα σήμερα στη Λωρίδα της Γάζας από ισραηλινά πλήγματα, παρά την έκκληση του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ να σταματήσουν αμέσως οι βομβαρδισμοί στον θύλακα, ανακοίνωσε η παλαιστινιακή υπηρεσία Πολιτικής Άμυνας.
«Ο απολογισμός των νεκρών από τους ισραηλινούς βομβαρδισμούς ανέρχεται σε 57 σήμερα, οι 40 εκ των οποίων στην Πόλη της Γάζας» ανέφερε ο Μαχμούντ Μπασάλ, ο εκπρόσωπος αυτής της υπηρεσίας διάσωσης που υπάγεται στην κυβέρνηση της Χαμάς.
Λόγω των περιορισμών που έχουν επιβληθεί στα μέσα ενημέρωσης στη Γάζα και της δυσκολίας πρόσβασης στον θύλακα, το Γαλλικό Πρακτορείο δεν ήταν σε θέση να επαληθεύσει αυτές τις πληροφορίες από ανεξάρτητες πηγές.
«Μπίμπι, αυτή είναι η ευκαιρία σου για νίκη»
Νωρίτερα, σήμερα, Σάββατο 4 Οκτωβρίου, ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, δήλωσε σε συνέντευξή του πως προέτρεψε προσωπικά τον πρωθυπουργό του Ισραήλ, Μπέντζαμιν Νετανιάχου, να αποδεχθεί το αμερικανικό σχέδιο για τον τερματισμό των εχθροπραξιών στη Λωρίδα της Γάζας και για την απελευθέρωση των ομήρων που κρατά η Χαμάς.
«Μπίμπι, αυτή είναι η ευκαιρία σου για νίκη», είπε ο Τραμπ, περιγράφοντας τη συνομιλία τους στο Channel 12, και πρόσθεσε ότι μετά από αρχικές επιφυλάξεις ο Νετανιάχου συμφώνησε να προχωρήσει.
Σύμφωνα με τον Αμερικανό πρόεδρο, η τηλεφωνική επικοινωνία έγινε την Παρασκευή, λίγο πριν από τη δημόσια έκκλησή του για προσωρινή παύση των επιθέσεων, και αποτέλεσε κρίσιμο βήμα για την επιτάχυνση των διαπραγματεύσεων. «Είμαστε πολύ κοντά στη συμφωνία», τόνισε ο Τραμπ, υπογραμμίζοντας ότι «όλες οι χώρες υποστηρίζουν το σχέδιο».
Μετά την παρέμβαση της Ουάσιγκτον, όπως μετέδωσαν ισραηλινά μέσα, ο Νετανιάχου διέταξε την αναστολή της σχεδιαζόμενης επιχείρησης κατάληψης στην πόλη της Γάζας και την προσωρινή διακοπή αεροπορικών πληγμάτων, προκειμένου να προετοιμαστεί «η άμεση εφαρμογή του πρώτου σταδίου» του αμερικανικού σχεδίου, το οποίο προβλέπει μεταξύ άλλων την ταχεία απελευθέρωση ομήρων με αντάλλαγμα την παράδοση Παλαιστίνιων κρατουμένων.
Στην Αίγυπτο οι κρίσιμες διαπραγματεύσεις
Στο διπλωματικό μέτωπο, ο ειδικός απεσταλμένος του Λευκού Οίκου Στιβ Γουίτκοφ και ο Τζάρεντ Κούσνερ -γαμπρός και σύμβουλος του Τραμπ- αναμένεται να μεταβούν στην Αίγυπτο για να συζητήσουν τις τεχνικές λεπτομέρειες της ανταλλαγής και ενός «διαρκούς ειρηνευτικού σχεδίου».
Ο Τραμπ αναφέρθηκε επίσης στην παρέμβαση του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, χαρακτηρίζοντάς τον «βοηθητικό» στην πίεση προς τη Χαμάς. Παράλληλα επέρριψε ευθύνες στην ισραηλινή ηγεσία για τη διεθνή απομόνωση του Ισραήλ, δηλώνοντας ότι ένα από τα κίνητρα της αμερικανικής πρωτοβουλίας είναι η «αποκατάσταση της διεθνούς εικόνας» της χώρας.
Παρά την αισιοδοξία των τελευταίων 24ώρων, διπλωματικές πηγές επισημαίνουν ότι παραμένουν ανοιχτά κρίσιμα ζητήματα -ιδίως ο αφοπλισμός της Χαμάς, οι εγγυήσεις για μόνιμη εκεχειρία και το τελικό πολιτικό πλαίσιο- τα οποία θα κρίνουν τελικά αν η τρέχουσα δυναμική θα οδηγήσει σε μια βιώσιμη συμφωνία.
Νέο κεφάλαιο για τη Γάζα;
Όλα δείχνουν λοιπόν ότι ένα νέο κεφάλαιο ανοίγει στο πολύμηνο αιματηρό μέτωπο της Γάζας, καθώς η Χαμάς εμφανίζεται διατεθειμένη να μπει σε άμεσο διάλογο με τις ΗΠΑ και το Ισραήλ, στη βάση της πρότασης του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ για τον τερματισμό του πολέμου.
Η οργάνωση, σε δήλωσή της το Σάββατο, ανακοίνωσε ότι είναι έτοιμη να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις για την απελευθέρωση όλων των Ισραηλινών ομήρων, στηριζόμενη στο αμερικανικό σχέδιο ειρήνευσης. Η απάντηση ήρθε λίγες μόλις ώρες μετά το αυστηρό τελεσίγραφο Τραμπ, ο οποίος προειδοποίησε πως εάν η πρότασή του δεν γίνει δεκτή μέχρι την Κυριακή, «οι συνέπειες θα είναι οδυνηρές».
Το σχέδιο και η πρόταση της Χαμάς
Η Χαμάς δηλώνει διατεθειμένη να παραδώσει τη διοίκηση της Λωρίδας της Γάζας σε μια νέα παλαιστινιακή αρχή τεχνοκρατών, η οποία θα στηρίζεται σε εθνική συναίνεση και περιφερειακή υποστήριξη. Η κίνηση αυτή, εφόσον επιβεβαιωθεί στην πράξη, θα σηματοδοτήσει τη μεγαλύτερη πολιτική μεταβολή στην περιοχή από το 2007, όταν η οργάνωση ανέλαβε τον πλήρη έλεγχο της Γάζας.
Το αμερικανικό σχέδιο προβλέπει άμεσο τερματισμό των εχθροπραξιών και ανταλλαγή αιχμαλώτων: η Χαμάς θα απελευθερώσει όλους τους ομήρους – ζωντανούς και νεκρούς – με αντάλλαγμα την αποφυλάκιση εκατοντάδων Παλαιστινίων κρατουμένων. Υπολογίζεται ότι 48 όμηροι παραμένουν στα χέρια της οργάνωσης, εκ των οποίων περίπου 20 θεωρούνται ζωντανοί.
Η πρόταση αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο μιας πολιτικής μετάβασης στη Γάζα, υπό διεθνή εποπτεία, που θα μπορούσε να αποτελέσει το πρώτο βήμα για την επανέναρξη των ειρηνευτικών συνομιλιών Ισραήλ – Παλαιστινίων.
Οι αντιδράσεις Τελ Αβίβ και Ουάσιγκτον
Από την πλευρά του, ο πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου δήλωσε πως η κυβέρνηση του Ισραήλ προετοιμάζεται να εφαρμόσει την πρώτη φάση του σχεδίου, με επίκεντρο την απελευθέρωση των ομήρων. Οι Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις (IDF) έλαβαν οδηγίες να μεταβούν σε πιο αμυντική στάση, περιορίζοντας την πολιορκία της πόλης της Γάζας, χωρίς όμως να ανακοινωθεί συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα.
Ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, σε δήλωσή του από τον Λευκό Οίκο, χαρακτήρισε τη στάση της Χαμάς «βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση» και τόνισε πως «ίσως βρισκόμαστε πιο κοντά από ποτέ σε μια διαρκή ειρήνη». Παράλληλα, κάλεσε το Ισραήλ να παύσει άμεσα τους βομβαρδισμούς, προκειμένου να διευκολυνθεί η ασφαλής απελευθέρωση των αιχμαλώτων.
Επιφυλάξεις και σκεπτικισμός
Παρά τη θετική ανταπόκριση, αναλυτές επισημαίνουν σε άρθρο-ανάλυση του BBC πως η δήλωση της Χαμάς δεν αναφέρεται στον αφοπλισμό της οργάνωσης ούτε σε ρητή δέσμευση για μακροχρόνια εκεχειρία - ζητήματα κρίσιμα για το Ισραήλ. Επίσης, η επιθυμία της να διατηρήσει ρόλο στις μελλοντικές πολιτικές διεργασίες προκαλεί επιφυλάξεις στο Τελ Αβίβ.
Η επόμενη περίοδος αναμένεται καθοριστική. Αν η Χαμάς κινηθεί πράγματι προς τον συμβιβασμό, θα πρόκειται για την πιο σημαντική διπλωματική εξέλιξη στη Γάζα των τελευταίων ετών. Αν όμως αποδειχθεί τακτικός ελιγμός, ο κύκλος της βίας κινδυνεύει να ξανανοίξει — με απρόβλεπτες συνέπειες για ολόκληρη τη Μέση Ανατολή.
