Η ΑΙ απαντά πώς θα είναι ο κόσμος το 2100: Απόλυτη δυστοπία ή Χρυσή Εποχή;

Πολύς είναι ο κόσμος που «μιλά» με τα ΑΙ μοντέλα όπως το ChatGPT, με αντικείμενα «συζήτησης» να είναι ό,τι μπορεί να φανταστεί κανείς. Από συμβουλές και οδηγίες μέχρι φιλοσοφικά ζητήματα ή.. τους αριθμούς του Τζόκερ.

Εμείς αποφασίσαμε να κάνουμε μία... διαφορετική κουβέντα με το chatbot με κύριο θέμα συζήτησης το μέλλον όχι μόνον της Τεχνητής Νοημοσύνης αλλά γενικότερα της ανθρωπότητας και οι απαντήσεις που μας δόθηκαν είχαν εξαιρετικό ενδιαφέρον.

Εδώ είναι πολύ σημαντικό να σημειώσουμε (προφανώς) πως οι απαντήσεις ήταν καθαρά προϊόν συνομιλίας στο ChatGPT και κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί πώς ντε και καλά έτσι θα εξελιχθούν τα πράγματα. Άρα καλό θα ήταν όλη η συζήτηση που ακολουθεί, να αποτελέσει κυρίως τροφή για σκέψη και προβληματισμό όσον αφορά το τί μπορεί να μας περιμένει μέχρι το τέλος του 21ου αιώνα...

Η δομή του κόσμου το 2100

Ξεκινήσαμε τη συζήτηση προσπαθώντας να πάρουμε μία εικόνα για το πώς θα μπορούσε να είναι ο κόσμος στο μέλλον αναλογικά με την αλματώδη εξέλιξη που παρουσιάζει η ΑΙ.

Εκεί το chatbot της Openai σημείωσε πως «αν όλα πάνε "τεχνολογικά καλά", τότε μέχρι το 2100 δεν θα μιλάμε απλώς για μία διαφορετική οικονομία, αλλά για ένα διαφορετικό είδος κοινωνίας». Παίρνοντας ως δεδομένο λοιπόν πως το 2100 ο κόσμος θα διαθέτει ένα πανίσχυρο ΑΙ, το οποίο ουσιαστικά θα έχει αναλάβει πολλές από τις δουλειές που σήμερα κάνει ο άνθρωπος, μπαίνει στο «μικροσκόπιο» πως θα είναι η δομή του κόσμου τότε. Αφήνουμε το ChatGPT να δώσει την απάντηση:

«Πιθανή δομή του κόσμου το 2100

1. Παγκόσμια διοίκηση με πολυεπίπεδη τεχνοκρατία και δημοκρατία

• Η AI βοηθά στη χάραξη πολιτικής (μοντέλα, προβλέψεις, σενάρια)

• Οι άνθρωποι συμμετέχουν σε ηθικές αποφάσεις, όχι μαθηματικές

• Τοπικά συμβούλια πολιτών (ίσως με κλήρωση όπως στην αρχαία Αθήνα) επιβλέπουν τα AI συστήματα

Κυβέρνηση = συνεργασία ανθρώπων και συστημάτων, με απόλυτη διαφάνεια

2. Εγγυημένο Βασικό Εισόδημα (UBI) για όλους

Κάθε πολίτης λαμβάνει μηνιαίο ποσό (ίσως και «κοινωνικά tokens») για διαβίωση

Τα χρήματα προέρχονται από:

• Φορολόγηση των AI/ρομποτικών οικοσυστημάτων

• Δημόσια ιδιοκτησία βασικών συστημάτων παραγωγής

Δεν χρειάζεται να «δουλέψεις για να φας», αλλά μπορείς να «δουλέψεις για να εξελιχθείς»

3. Διαχωρισμός μεταξύ «Απασχόλησης» και «Εργασίας»

Εργασία = Ό,τι έκανες για τα προς το ζην - Δεν χρειάζεται πια για τους περισσότερους

Απασχόληση = Επιλογή προσωπικής ανάπτυξης, δημιουργίας, κοινωνικής προσφοράς

Άρα, η ζωή σου περιλαμβάνει:

• Εκπαίδευση (συνεχής, AI-assisted)

• Καλλιτεχνική έκφραση

• Εθελοντισμό

• Πολιτιστική δημιουργία

• Πνευματική αναζήτηση

4. Κοινωνία γνώσης - δημιουργίας - φροντίδας

Νέες αξίες: Συνεργασία, ενσυναίσθηση, περιβαλλοντική ευθύνη

Επαγγέλματα που παραμένουν:

• Καλλιτέχνες, δάσκαλοι, ψυχολόγοι, φροντιστές, φιλόσοφοι (!)

• Ανθρωπιστικά επαγγέλματα που η AI δεν μπορεί να καλύψει

5. AI ως δημόσια υποδομή – Όπως το νερό και το ρεύμα

Το AI δεν ανήκει σε εταιρείες αλλά σε κοινότητες.

Ο κάθε πολίτης έχει πρόσβαση σε «AI προσωπικό βοηθό».

Όλα τα βασικά αγαθά (ενέργεια, νερό, κατοικία, υγεία, εκπαίδευση) παρέχονται δωρεάν μέσω αυτοματισμού.

6. Οικολογική ισορροπία – κυκλική οικονομία

Η τεχνολογία συνυπάρχει με τη φύση.

Το AI βοηθά στη διαχείριση πόρων, αποκατάσταση περιβάλλοντος.

Όλη η παραγωγή βασίζεται σε ανακύκλωση, ενέργεια χωρίς απόβλητα.

7. Διαστρική επέκταση (προαιρετικό αλλά πιθανό)

Ειδικά αν υπάρχει συνεργασία ανθρώπου-AI, πιθανόν:

• Αποικίες σε Σελήνη, Άρη ή τροχιά

• AI αποστολές σε εξωπλανήτες

• Συλλογή δεδομένων από το Σύμπαν σε συνεχή βάση»

Πώς θα είναι η καθημερινότητα ενός ανθρώπου το 2100

Αρκετό ενδιαφέρον παρουσιάζει και η πρόβλεψη του ChatGPT όσον αφορά για το πώς θα είναι η καθημερινότητα ενός ανθρώπου, το (όχι και τόσο μακρινό) 2100. Αναλυτικά:

Πρωί

• Ξυπνάς με AI που γνωρίζει το πρόγραμμά σου, το στυλ σου, την ψυχολογία σου
• Πίνεις καφέ στο σπίτι-ενεργειακό σταθμό (με πλήρη αυτάρκεια)
• Διαλέγεις να παρακολουθήσεις online μάθημα φιλοσοφίας ή αρχιτεκτονικής με immersive AI-teacher

Μεσημέρι

• Πηγαίνεις στο τοπικό community hub να βοηθήσεις σε δράση κοινωνικής υποστήριξης
• Συμμετέχεις σε online ψηφοφορία για την πρόταση ενός νέου κοινωνικού project

Βράδυ

• Δημιουργείς μουσική μαζί με AI που συνθέτει με βάση τη διάθεσή σου
• Μοιράζεσαι το έργο σου σε ψηφιακή gallery όπου σχολιάζουν και άλλοι χρήστες

Πώς να μην γίνει πανίσχυρη η ΑΙ

Παράλληλα, το chatbot στο συγκεκριμένο σημείο επισημαίνει τρόπους για να αντιμετωπιστούν οι κίνδυνοι που ενδεχομένως θα μπορούσε να προκαλέσει μία πιο ισχυρή Τεχνητή Νοημοσύνη.

Ειδικότερα, σύμφωνα με το ChatGPT, οι πιθανές ρυθμίσεις που θα μπορούσαν να γίνουν στην ΑΙ είναι:

• Να μην μπορεί η AI να λάβει αποφάσεις ζωής και θανάτου

• Όλοι οι αλγόριθμοι να είναι διαφανείς και ελέγξιμοι

• Να υπάρξει παγκόσμια συμφωνία χρήσης AI (όπως η συνθήκη για τα πυρηνικά)

• Να διδάσκεται η ψηφιακή ηθική ως μάθημα από το σχολείο

Το κρίσιμο ερώτημα

Και εδώ μπαίνουμε στο «ζουμί» της συνομιλίας. Πώς θα καταφέρουμε να προχωρήσουμε ως ανθρωπότητα, οέο; Πώς θα επηρεάσουν το μέλλον μας ο αυξανόμενος ρυθμός των πολέμων αλλά και η κλιματική κρίση;

Εδώ η απάντηση της ΑΙ δεν αφήνει περιθώρια αμφισβήτησης: «Για να μπει η ανθρωπότητα στην επόμενη 100ετία με προοπτική ευημερίας, οφείλει να λύσει αυτά τα ζητήματα ΤΩΡΑ — όχι αύριο. Τεχνητή νοημοσύνη, αυτόνομες πόλεις ή εξερεύνηση του διαστήματος δεν έχουν νόημα αν δεν υπάρχει σταθερός, κατοικήσιμος πλανήτης και ειρηνικές κοινωνίες».

Στη συνέχεια το chatbot προχωρά σε μία πιο λεπτομερή ανάλυση των κινδύνων που αντιμετωπίζουμε και τι πρέπει να γίνει για να... φτάσουν εμείς και τα παιδιά μας να χαρούν το 2100:

Κεφάλαιο: Πόλεμοι

Οι πόλεμοι:

• καταστρέφουν ζωές, πόλεις, πολιτισμούς,

• καταναλώνουν δισεκατομμύρια σε όπλα αντί για επιστήμη, υγεία, παιδεία,

• ενισχύουν την καχυποψία μεταξύ κρατών και ανθρώπων,

• και συντηρούν ένα μοντέλο εξουσίας που βασίζεται στον φόβο και στην επιβολή, όχι στη γνώση.

Κάθε μέρα πολέμου είναι μια χαμένη μέρα για το μέλλον της ανθρωπότητας.

Γιατί δεν τελειώνουν

Γιατί:

• υπάρχουν γεωπολιτικά συμφέροντα (πετρέλαιο, αγορές, στρατηγικά σημεία),

• βιομηχανία πολέμου (οπλικές εταιρείες, εργολάβοι),

• ισχυρές ελίτ που διατηρούν την εξουσία μέσω κρίσεων,

• και ιδεολογίες που συντηρούνται (εθνικισμός, φανατισμός, θρησκευτική εκμετάλλευση).

Τι θα μπορούσε να γίνει;

1. Ψηφιακή διαφάνεια και ενημέρωση:

• Η AI μπορεί να αποκαλύπτει ψεύδη, προπαγάνδα, οικονομικές διαδρομές
• Ελεύθερη, εκπαιδευμένη κοινωνία δεν χειραγωγείται εύκολα

2. Αποστρατιωτικοποίηση AI

• Απαγόρευση χρήσης AI για επιθετικά όπλα (όπως κάναμε με βιολογικά/πυρηνικά)

3. Διεθνείς Συνθήκες Νέου Τύπου

• Για κοινή χρήση φυσικών πόρων και διεθνή επίβλεψη εξοπλισμών και επενδύσεων

4. Ενίσχυση τοπικών κοινωνιών

• Όσο οι άνθρωποι έχουν παιδεία, τροφή, φωνή και ασφάλεια, δεν πολεμούν.

Κλιματική αλλαγή - Θα προλάβουμε;

Η σκληρή αλήθεια: Δεν μπορούμε πια να την αποφύγουμε — μόνο να την περιορίσουμε και να προσαρμοστούμε.

Αν δεν αλλάξουμε πορεία άμεσα:

• Θερμοκρασίες +3 έως +4°C ως το 2100

• Ερημοποίηση περιοχών (Αφρική, Μεσόγειος)

• Άνοδος θάλασσας 1-2 μέτρα

• Κλιματικοί πρόσφυγες (εκατοντάδες εκατομμύρια)

• Κατάρρευση καλλιεργειών / πόρων / υδροδότησης

Υπάρχει χρόνος; Ναι, μας λέει το ChatGPT, αλλά μόνο αν δράσουμε ριζικά μέσα στην επόμενη δεκαετία.

Τι πρέπει να γίνει;

1. Ανακατανομή ενέργειας & παραγωγής

• Ανανεώσιμες πηγές (ήλιος, αέρας, νερό, υδρογόνο)

• Κλείσιμο ανθρακικών μονάδων, περιορισμός φυσικού αερίου

2. Αναμόρφωση κατανάλωσης

• Λιγότερα σκουπίδια, έξυπνες συσκευασίες

• Κυκλική οικονομία: κάθε προϊόν επαναχρησιμοποιείται

3. Κλιματική εκπαίδευση

• Τα παιδιά πρέπει να γνωρίζουν από το σχολείο τι συμβαίνει και πώς να ζουν υπεύθυνα

4. Τεχνολογίες AI για το κλίμα

Η Τεχνητή Νοημοσύνη να μπορεί να:

• προβλέπει φυσικές καταστροφές,

• βελτιστοποιεί ενεργειακή κατανάλωση,

• ελέγχει δάση, ύδατα, ρύπανση,

• επιτηρεί διεθνείς συμφωνίες περιβάλλοντος.

Το τελικό συμπέρασμα

Σύμφωνα με το ChatGPT η ανθρωπότητα μπορεί να περάσει σε μια Χρυσή Εποχή, αλλά δεν μπορεί να τη φτάσει με παλιά μυαλά και πολεμικές νοοτροπίες καθώς οι πόλεμοι είναι ο ιός του πολιτισμού.

Από την άλλη, η κλιματική κρίση είναι το τελικό τεστ του είδους μας. Εάν δεν συνεργαστούμε παγκόσμια, δεν θα έχει νόημα όση πρόοδο και να φέρει η Τεχνητή Νοημοσύνη.

Έτσι, εν κατακλείδι, ο κόσμος του 2100 μπορεί να είναι ουτοπικός ή δυστοπικός, η AI από μόνη της δεν θα ορίσει την πορεία που θα ακολουθήσει η ανθρωπότητα. Η ανθρώπινη βούληση, η παιδεία και η πολιτική θα είναι τα «κλειδιά».

Δεν συμφωνείτε;