«Ηλεκτρική επανάσταση» στην Ελλάδα – Έρχεται η 15λεπτη διαπραγμάτευση στο ρεύμα
H αγορά αποκτά 96 τιμές τη μέρα αντί για 24, με πολύ μεγαλύτερη ακρίβεια στην εξισορρόπηση προσφοράς και ζήτησης.
Από την Τρίτη 30 Σεπτεμβρίου αλλάζει ριζικά η εικόνα της ελληνικής ενεργειακής αγοράς. Η χώρα μας μπαίνει στον ρυθμό της Ευρώπης με την ενεργοποίηση της 15λεπτης διαπραγμάτευσης. Αυτό σημαίνει ότι από την 1η Οκτωβρίου 2025 το ρεύμα θα αγοράζεται και θα πωλείται όχι ανά ώρα, αλλά ανά… τέταρτο.
Τι σημαίνει στην πράξη
Μέχρι σήμερα οι τιμές έβγαιναν ανά ώρα. Πλέον, κάθε ώρα «σπάει» σε τέσσερα 15λεπτα. Έτσι, η αγορά αποκτά 96 τιμές τη μέρα αντί για 24, με πολύ μεγαλύτερη ακρίβεια στην εξισορρόπηση προσφοράς και ζήτησης. Όπως τονίζουν πηγές του Ελληνικού Χρηματιστηρίου Ενέργειας, το ελληνικό σύστημα είναι πλήρως έτοιμο για το μεγάλο βήμα.
Δημόσια διαβούλευση – Η ΡΑΑΕΥ στο προσκήνιο
Η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΑΕΥ) τρέχει ήδη δημόσια διαβούλευση έως τις 22 Σεπτεμβρίου για τις αναγκαίες αλλαγές στον κανονισμό. Παράλληλα, ο ΑΔΜΗΕ ολοκλήρωσε τις δικές του τεχνικές προσαρμογές στη «Διαδικασία Ενοποιημένου Προγραμματισμού». Το μεγάλο στοίχημα είναι η ομαλή μετάβαση χωρίς τεχνικά «παρατράγουδα».
Η πίτσα και… οι ελιές
Μια εύστοχη αναλογία δίνει η αναλύτρια Priyanka Shinde: «Σκεφτείτε την αγορά σαν πίτσα. Όταν την κόβεις σε μεγάλα κομμάτια, έχεις λιγότερο έλεγχο στη γεύση. Αν όμως την κόψεις σε μικρότερα, ταιριάζεις ακριβώς την όρεξή σου». Με άλλα λόγια: τα 15λεπτα φέρνουν μεγαλύτερη προσαρμογή στη ζήτηση, αλλά και πιο έντονες διακυμάνσεις τιμών.
Γιατί γίνεται η αλλαγή
Ο λόγος είναι ένας: οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας Αιολικά και Φωτοβολταϊκά εξαρτώνται από τον καιρό και φέρνουν αστάθεια στο σύστημα. Με τη 15λεπτη εξισορρόπηση:
- το δίκτυο λειτουργεί πιο αποδοτικά,
- προσφορά «κουμπώνει» καλύτερα στη ζήτηση,
- οι ανανεώσιμες ενσωματώνονται ευκολότερα, περιορίζονται οι ανισορροπίες και οι ποινές.
Τι να περιμένουμε
Η νέα πραγματικότητα υπόσχεται μεγαλύτερη ακρίβεια αλλά και μεγαλύτερες ανατροπές στις τιμές. Όπως η πίτσα με ελιές και βασιλικό, έτσι και η αγορά θα έχει κομμάτια πιο «πικάντικα» και κομμάτια πιο «άδεια». Το σίγουρο είναι πως όλοι –παραγωγοί, προμηθευτές, καταναλωτές– θα χρειαστεί να προσαρμόσουν τη στρατηγική τους.
Τι αλλάζει για τον καταναλωτή στην πράξη
Μεγαλύτερη διακύμανση τιμών: οι τιμές της χονδρικής θα καθορίζονται ανά 15 λεπτά, άρα θα υπάρχουν περισσότερα «σκαμπανεβάσματα» μέσα στη μέρα. Σε ώρες αιχμής, η τιμή μπορεί να «εκτοξεύεται», ενώ σε περιόδους χαμηλής ζήτησης να πέφτει πιο χαμηλά.
Πιθανότητα φθηνότερου ρεύματος σε ώρες εκτός αιχμής: αν οι πάροχοι μεταφέρουν αυτές τις διακυμάνσεις στα τιμολόγια, ο καταναλωτής που μπορεί να μεταθέσει καταναλώσεις (π.χ. πλυντήριο, φόρτιση αυτοκινήτου, θερμοσίφωνα) θα επωφεληθεί από χαμηλότερες τιμές.
Πιο «δίκαιη» χρέωση: πληρώνεις πιο κοντά στην πραγματική αξία της ενέργειας που καταναλώνεις εκείνη τη στιγμή, αντί για μια ωριαία μέση τιμή.
Μεγαλύτερη ανάγκη για «έξυπνους μετρητές»: χωρίς αυτούς, δύσκολα θα αποτυπωθεί σωστά η κατανάλωση ανά τέταρτο. Γι’ αυτό και το rollout των smart meters αποκτά ακόμα μεγαλύτερη σημασία.
Περισσότερη πίεση στους παρόχους: θα χρειαστούν νέα προϊόντα και συμβόλαια με μεγαλύτερη ευελιξία, κάτι που μπορεί να δημιουργήσει ανταγωνισμό και να ρίξει τιμές.
Με λίγα λόγια: για τον καταναλωτή που παραμένει σε «σταθερό» τιμολόγιο, οι αλλαγές δεν θα φανούν άμεσα. Όμως όσοι είναι σε κυμαινόμενα συμβόλαια ή αν αποφασίσουν οι πάροχοι να «περάσουν» το νέο μοντέλο στη λιανική, θα δουν πιο ασταθείς αλλά και πιο δίκαιες χρεώσεις.
