Καρκίνος του στομάχου: Νέα ανοσοθεραπεία διπλασιάζει τον χρόνο επιβίωσης

Σε μια νέα μελέτη, δημοσιευμένη στο περιοδικό Lancet, περιγράφεται μια νέα θεραπεία του καρκίνου βασιζόμενη στα ίδια τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος, η οποία φαίνεται να δίνει ελπίδες σε ασθενείς με προχωρημένο καρκίνο του στομάχου.

Τι είναι η ανοσοθεραπεία CAR-T

Οι ερευνητές στην Κίνα κατάφεραν να παρατείνουν τον χρόνο επιβίωσης των ασθενών  χρησιμοποιώντας την πρωτοποριακή ανοσοθεραπεία CAR-T (chimeric antigen receptors), η οποία μέχρι σήμερα είχε εφαρμοστεί κυρίως σε καρκίνους του αίματος. Η συγκεκριμένη μελέτη αφορά μια παραλλαγή της θεραπείας που ονομάζεται satricabtagene autoleucel, ή πιο απλά satri-cel, και είναι η πρώτη τυχαιοποιημένη κλινική δοκιμή στον κόσμο που εξετάζει τη δράση της σε συμπαγείς όγκους όπως ο γαστρικός καρκίνος.

Η θεραπεία satri-cel στοχεύει σε μια πρωτεΐνη με το όνομα CLDN18.2, η οποία βρίσκεται σε αφθονία στα καρκινικά κύτταρα του στομάχου, αλλά σπάνια στους υγιείς ιστούς. Αυτό επιτρέπει στους τροποποιημένους Τ-λεμφοκυτταρικούς υποδοχείς να εντοπίζουν και να καταστρέφουν επιλεκτικά μόνο τα καρκινικά κύτταρα. Η ιδιαιτερότητα αυτή δίνει στη θεραπεία πλεονέκτημα έναντι άλλων μεθόδων, οι οποίες συχνά προσβάλλουν τόσο τα καρκινικά όσο και τα υγιή, με αποτέλεσμα σοβαρές παρενέργειες.

Τι δείχνουν τα αποτελέσματα της satri-cel

Όπως διαβάζουμε στο ZME Science στη δοκιμή συμμετείχαν 156 ασθενείς με προχωρημένο καρκίνο του στομάχου ή της γαστροοισοφαγικής συμβολής, οι οποίοι είχαν ήδη υποβληθεί σε τουλάχιστον δύο κύκλους θεραπείας χωρίς επιτυχία. Οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν τυχαία σε δύο ομάδες: η πρώτη (104 άτομα) έλαβε την satri-cel, ενώ η δεύτερη (52 άτομα) έλαβε συνήθεις θεραπείες όπως πακλιταξέλη ή νιβολουμάμπη. Πριν την έγχυση, οι γιατροί συνέλεξαν Τ-λεμφοκύτταρα από κάθε ασθενή, τα επεξεργάστηκαν γενετικά στο εργαστήριο ώστε να αναγνωρίζουν την CLDN18.2 και κατόπιν τα πολλαπλασίασαν και τα επανεισήγαγαν στον οργανισμό του ίδιου ασθενούς.

 Οι ενδείξεις από τη χορήγηση της satri-cel ήταν εντυπωσιακές. Οι ασθενείς που έλαβαν την ανοσοθεραπεία παρουσίασαν διπλάσιο χρόνο χωρίς επιδείνωση της νόσου σε σχέση με την ομάδα ελέγχου: 3,25 μήνες έναντι 1,77 μηνών. Επιπλέον, σημειώθηκε μείωση 63% στον κίνδυνο επιδείνωσης ή θανάτου και το 35% των ασθενών είχε εμφανή ανταπόκριση στη θεραπεία, ενώ στην άλλη ομάδα μόλις το 4%. Η συνολική επιβίωση βελτιώθηκε κατά 2,4 μήνες, μια διάρκεια που ίσως φανεί μικρή, αλλά για ανθρώπους χωρίς άλλες θεραπευτικές επιλογές αποτελεί ουσιαστική παράταση ζωής.

Η χορήγηση CAR-T θεραπείας σε συμπαγείς όγκους, όπως είναι οι γαστρικοί, αποτελεί διαχρονικά μια πρόκληση για την ογκολογία. Οι όγκοι του αίματος ανταποκρίνονται καλύτερα, επειδή τα καρκινικά κύτταρα κυκλοφορούν στο αίμα και είναι πιο εύκολα προσβάσιμα. Αντίθετα, οι συμπαγείς όγκοι σχηματίζουν πυκνούς ιστούς που δυσκολεύουν τη διείσδυση των θεραπευτικών κυττάρων. Η αναγνώριση της πρωτεΐνης CLDN18.2 ως στόχος είναι μια στρατηγική που μπορεί να ξεπεράσει αυτό το εμπόδιο, ανοίγοντας νέους δρόμους για την ανοσοθεραπεία σε συμπαγείς μορφές καρκίνου.

Προκλήσεις, παρενέργειες και το επόμενο βήμα

Όπως σε κάθε νέα θεραπεία, έτσι και εδώ υπήρξαν παρενέργειες, με το 99% των ασθενών να εμφανίζει τουλάχιστον μία μέτρια ή σοβαρή αντίδραση. Η πιο συχνή ήταν το σύνδρομο απελευθέρωσης κυτταροκινών, ένα φαινόμενο όπου το ανοσοποιητικό αντιδρά υπερβολικά, προκαλώντας πυρετό, μυαλγίες και ναυτία. Ωστόσο, οι παρενέργειες αντιμετωπίστηκαν με επιτυχία, ιδίως από γιατρούς που έχουν ήδη εμπειρία με CAR-T θεραπείες σε αιματολογικούς καρκίνους.

Παρά τα ενθαρρυντικά αποτελέσματα, η θεραπεία satri-cel δεν είναι ακόμη ευρέως διαθέσιμη. Η μελέτη βρίσκεται σε φάση ΙΙ και αναμένονται επιπλέον δοκιμές σε ασθενείς με λιγότερο προχωρημένο στάδιο της νόσου. Οι ερευνητές ελπίζουν πως όταν η θεραπεία εφαρμόζεται νωρίτερα, η ανταπόκριση του οργανισμού θα είναι ακόμη πιο θετική, με μεγαλύτερη διάρκεια επιβίωσης και πιθανώς περισσότερες περιπτώσεις ύφεσης της νόσου.