Ψευτοειδικοί και ΑΙ: Σκάνδαλο με κορυφαία ΜΜΕ της Αγγλίας έθεσε σε κίνδυνο αναγνώστες

Ένα ανησυχητικό φαινόμενο εξελίσσεται τα τελευταία χρόνια σε μεγάλα μέσα ενημέρωσης του Ηνωμένου Βασιλείου, αποκαλύπτοντας ένα σημαντικό κενό στην αξιολόγηση πηγών και στη δημοσιογραφική δεοντολογία την εποχή της τεχνητής νοημοσύνης.

Σύμφωνα με εκτενές ρεπορτάζ του Press Gazette, περισσότερα από 600 άρθρα δημοσιεύτηκαν στον βρετανικό Τύπο βασισμένα σε μη υπαρκτούς «ειδικούς», με προτάσεις, συμβουλές και απόψεις που πολλές φορές ήταν λανθασμένες, παραπλανητικές ή ακόμα και επικίνδυνες.

Πίσω από τη μαζική αυτή παραγωγή περιεχομένου βρίσκεται ένα δίκτυο “ειδικών που δεν διαθέτουν δημόσια επαγγελματικά ίχνη, ιστορικό εργασίας, social media ή αποδείξεις ότι οι γνώσεις που παρουσιάζουν σχετίζονται πραγματικά με κάποιο επιστημονικό ή επαγγελματικό υπόβαθρο. Σε πολλές περιπτώσεις, ακόμη και οι φωτογραφίες τους έχουν δημιουργηθεί με τεχνητή νοημοσύνη, ενώ οι ίδιες οι δηλώσεις τους παράγονται συχνά από εργαλεία AI.

Ένα PR κόλπο με στόχο backlinks και SEO

Όπως αποκαλύφθηκε, ο κύριος σκοπός αυτών των «ειδικών» δεν ήταν η ενημέρωση του κοινού, αλλά η βελτίωση του SEO συγκεκριμένης πλατφόρμας παροχής υπηρεσιών, της MyJobQuote, μέσω δημοσίων αναφορών (backlinks) σε αξιόπιστα media.

Η εταιρεία έστελνε καθημερινά δεκάδες email σε δημοσιογράφους από PR πλατφόρμες, όπως η Cision, παρέχοντας έτοιμες δηλώσεις σε trending θέματα lifestyle, υγείας, DIY, κηπουρικής, καθαριότητας και καθημερινότητας.

Αρκετά κορυφαία μέσα – όπως The Sun, BBC, The Times, Daily Mirror, Daily Express, The Guardian και δεκάδες τοπικά portals – δημοσίευσαν περιεχόμενο χωρίς να επαληθεύσουν το εάν οι ειδικοί ήταν πραγματικά… πραγματικοί.

Επικίνδυνες συμβουλές – όχι απλώς fake news

Το μεγαλύτερο πρόβλημα δεν ήταν μόνο η παραπλάνηση, αλλά οι συμβουλές που θα μπορούσαν να βάλουν σε κίνδυνο αναγνώστες.

Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο υποτιθέμενος ειδικός στην απεντόμωση Robert Collins, του οποίου οι συμβουλές – σύμφωνα με επίσημους φορείς του κλάδου – ήταν:

• λανθασμένες,
• αντιεπιστημονικές
• και επικίνδυνες.

Η Βρετανική Ένωση Ελέγχου Παρασίτων ανέφερε ότι οι οδηγίες του “ειδικού” δεν έχουν καμία βάση στην επαγγελματική πρακτική και μπορεί να οδηγήσουν σε εξάπλωση προβλημάτων, επιβάρυνση της δημόσιας υγείας και μεγαλύτερο κόστος για τους πολίτες.

Η AI αλλάζει το τοπίο – όχι πάντα προς το καλύτερο

Το Press Gazette αποκάλυψε ότι αρκετά από τα άρθρα και τις συμβουλές ήταν παραγόμενα σε μεγάλο ποσοστό από Τεχνητή Νοημοσύνη - AI.  Σε μία περίπτωση, άρθρο κηπουρικής βρέθηκε να έχει 63% βαθμό AI-generated, ενώ φωτογραφίες των υποτιθέμενων ειδικών εμφάνισαν 99% πιθανότητα να έχουν δημιουργηθεί ψηφιακά, σύμφωνα με εργαλεία ανίχνευσης.

Η μαζική χρήση εργαλείων AI σε συνδυασμό με την έλλειψη ελέγχου πηγών δημιουργεί ένα νέο και πιο επικίνδυνο επίπεδο παραπληροφόρησης, καθώς:

• το περιεχόμενο παράγεται γρήγορα,
• φαίνεται αξιόπιστο,
• διακινείται από πολλαπλές πηγές,
• περνάει στα media χωρίς στοιχειώδη επαλήθευση.

Αντίδραση των εκδοτών – αλλά ίσως πολύ αργά

Μετά την αποκάλυψη, ο μεγαλύτερος εκδοτικός οργανισμός της Βρετανίας, Reach plc, ανακοίνωσε μέτρα και νέες διαδικασίες ελέγχου, αναγνωρίζοντας ότι ο Tύπος κινδυνεύει από “όλο και πιο εξελιγμένες προσπάθειες παραπλάνησης”.

Άλλα μέσα κατέβασαν άρθρα, ενώ η Press Gazette κάλεσε επίσημα την αρμόδια ρυθμιστική αρχή IPSO να επέμβει.

Τι σημαίνει αυτό για τα media παγκοσμίως

Το περιστατικό δεν αφορά μόνο την Αγγλία. Είναι μια προειδοποίηση για όλα τα μέσα ενημέρωσης διεθνώς:

• Η ανάγκη για γρήγορο περιεχόμενο
• Η πίεση SEO
• Η αυξανόμενη εξάρτηση από PR pipelines
• Η αλόγιστη χρήση AI
• μπορούν να οδηγήσουν σε διάβρωση εμπιστοσύνης και σοβαρά προβλήματα δημόσιας ενημέρωσης.