Σαν σήμερα: Η αποτυχημένη απόπειρα δολοφονίας του Χίτλερ και το σχέδιο «Βαλκυρία»

Σε μια περίοδο που ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος είχε αρχίσει να γέρνει υπέρ των Συμμάχων, σημειώθηκε και η πιο γνωστή απόπειρα δολοφονίας του Αδόλφου Χίτλερ, σε μία προσπάθεια που αν είχε πετύχει ίσως να είχαν αποφευχθεί πολλές καταστροφές.

Ήταν η κορύφωση της μυστικής επιχείρησης με την κωδική ονομασία «Βαλκυρία», ενός σχεδίου πραξικοπήματος που συνέλαβαν και εκτέλεσαν Γερμανοί αξιωματικοί της Βέρμαχτ, με σκοπό να εξοντώσουν τον ναζί δικτάτορα και να διαπραγματευτούν ειρήνη με τους Συμμάχους.

Οι προσπάθειες για την εξουδετέρωση του Χίτλερ είχαν ξεκινήσει ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του ’30. Όμως, ο ίδιος γινόταν όλο και πιο καχύποπτος και απρόσιτος, αλλάζοντας συνεχώς το πρόγραμμά του και ματαιώνοντας, άθελά του, πολλές δολοφονικές ενέργειες εις βάρος του.

Το 1943, μια ομάδα υψηλόβαθμων στρατιωτικών υπό τον πρώην αρχηγό του Γενικού Επιτελείου Λούντβιχ Μπεκ, τον Χένινγκ φον Τρέσκοφ, τον Φρίντριχ Όλμπριχτ και με την ηθική υποστήριξη του -διάσημου για τις επιτυχίες του στο πεδίο της μάχης- Έρβιν Ρόμελ, αποφάσισαν πως η μόνη λύση για να σωθεί η Γερμανία ήταν η άμεση απομάκρυνση του Χίτλερ. Το κέντρο βάρους της επιχείρησης έγινε ο συνταγματάρχης Κλάους φον Στάουφενμπεργκ, ο οποίος είχε άμεση πρόσβαση στον Φύρερ.

Η βόμβα μέσα στον χαρτοφύλακα

Σαν σήμερα, το πρωί της 20ής Ιουλίου 1944, ο Στάουφενμπεργκ μπήκε στη στρατιωτική αίθουσα συσκέψεων στο περίφημο «Λημέρι του Λύκου» στην Ανατολική Πρωσία, φέρνοντας μαζί του έναν χαρτοφύλακα με βόμβα. Τον άφησε κάτω από το τραπέζι, κοντά στον Χίτλερ, και βγήκε από την αίθουσα με την πρόφαση τηλεφωνήματος. Η έκρηξη σημειώθηκε στις 12:42 μ.μ. — τέσσερις σκοτώθηκαν, δεκάδες τραυματίστηκαν, αλλά ο Χίτλερ επέζησε με μικροτραύματα. Ένας αξιωματικός είχε μετακινήσει τον χαρτοφύλακα πίσω από ένα συμπαγές ξύλινο πόδι του τραπεζιού, με αποτέλεσμα να απορροφηθεί το ωστικό κύμα.

Ο Στάουφενμπεργκ πίστεψε ότι ο Χίτλερ ήταν νεκρός και πέταξε αμέσως για το Βερολίνο. Όμως, η καθυστέρηση και η ασάφεια για το τί συνέβη, έκαναν τους υπολοίπους συνωμότες να διστάσουν. Όταν οι ειδήσεις για την επιβίωση του Χίτλερ άρχισαν να κυκλοφορούν, το σχέδιο κατέρρευσε. Πολλοί υπαναχώρησαν και άλλοι προσπάθησαν να αποποιηθούν την εμπλοκή τους.

Τα σκληρά αντίποινα του Χίτλερ

Το ίδιο βράδυ, οι κύριοι εμπλεκόμενοι -ανάμεσά τους ο Στάουφενμπεργκ και ο Όλμπριχτ- εκτελέστηκαν με συνοπτικές διαδικασίες. Ο Μπεκ αυτοκτόνησε. Ακολούθησε κύμα συλλήψεων: πάνω από 7.000 άτομα ανακρίθηκαν, με περισσότερους από 180 να εκτελούνται, συχνά με βάρβαρους τρόπους. Μάλιστα, οι εκτελέσεις κινηματογραφήθηκαν, κατόπιν διαταγής του ίδιου του Χίτλερ, και προβλήθηκαν στον στενό ναζιστικό κύκλο.

Το σχέδιο «Βαλκυρία» έμεινε στην Ιστορία ως η τελευταία ελπίδα για να αλλάξει η πορεία της ναζιστικής Γερμανίας εκ των έσω. Παρά την αποτυχία του, οι πρωταγωνιστές του αναγνωρίζονται σήμερα ως σύμβολα θάρρους και αντίστασης απέναντι στην τυραννία.