Ετήσια άδεια: Τι γίνεται αν δεν την πάρεις μέσα στο έτος και τι αλλάζει από το 2026

Η ετήσια άδεια αναψυχής παραμένει αναφαίρετο δικαίωμα των εργαζομένων και, βάσει νόμου, πρέπει να εξαντλείται μέσα στο ίδιο ημερολογιακό έτος. Αν αυτό δεν συμβεί, μεταφέρεται υποχρεωτικά, αλλά πρέπει να χορηγηθεί το αργότερο έως τις 31 Μαρτίου του επόμενου έτους.

Σε διαφορετική περίπτωση, η άδεια μετατρέπεται σε χρηματική αποζημίωση, με διαφορετικούς κανόνες ανάλογα με την ευθύνη:

• Αν ευθύνεται ο εργοδότης, οφείλει να καταβάλει διπλές αποδοχές αδείας.
• Αν δεν ευθύνεται ο εργοδότης, το υπόλοιπο της άδειας πληρώνεται ως κανονικές εργάσιμες ημέρες.

Η παραίτηση από το δικαίωμα άδειας είναι άκυρη, ενώ σε περίπτωση λύσης της σύμβασης ή απόλυσης, ο εργαζόμενος δικαιούται αποδοχές για όλες τις ημέρες άδειας που δεν έλαβε.

Τι αλλάζει από 1η Ιανουαρίου 2026

Από το νέο έτος τίθενται σε εφαρμογή ουσιαστικές αλλαγές στο καθεστώς χορήγησης της ετήσιας κανονικής άδειας, στο πλαίσιο της αναμόρφωσης της εργατικής νομοθεσίας. Στόχος είναι η μεγαλύτερη ευελιξία για τους εργαζομένους και η μείωση της γραφειοκρατίας για τις επιχειρήσεις.

Μέχρι σήμερα, η άδεια έπρεπε να λαμβάνεται αδιαίρετη, σε μία χρονική περίοδο. Η κατάτμησή της επιτρεπόταν μόνο κατόπιν αιτήματος του εργαζομένου και με την προϋπόθεση ότι τουλάχιστον δύο εβδομάδες λαμβάνονταν συνεχόμενα.

Με το νέο πλαίσιο, ο εργαζόμενος μπορεί πλέον να ζητήσει επιμερισμό της άδειάς του σε περισσότερα χρονικά διαστήματα, εφόσον το επιθυμεί.

Άδεια «σπασμένη» ακόμη και σε 4 περιόδους

Πρακτικά, δίνεται η δυνατότητα η ετήσια άδεια να λαμβάνεται τμηματικά, ακόμη και σε τέσσερις διαφορετικές περιόδους μέσα στο ίδιο έτος, κατόπιν συνεννόησης με τον εργοδότη.

Σύμφωνα με τη ρύθμιση, η κατάτμηση:

• γίνεται μόνο με έγγραφο αίτημα του εργαζομένου
• απαιτεί ρητή αποδοχή από τον εργοδότη

προβλέπει υποχρεωτικά ένα ελάχιστο συνεχόμενο διάστημα:

• 6 εργάσιμες ημέρες για εξαήμερη εργασία
• 5 εργάσιμες ημέρες για πενθήμερη εργασία
• 12 εργάσιμες ημέρες για ανήλικους εργαζομένους

Η αλλαγή αυτή καλύπτει εργαζομένους που, πέρα από τη θερινή άδεια, επιθυμούν ημέρες ξεκούρασης τα Χριστούγεννα, το Πάσχα ή διάσπαρτα μέσα στη χρονιά.

Τέλος στην υποχρεωτική προαναγγελία στο «Εργάνη»

Από το 2026 καταργείται η υποχρέωση προαναγγελίας της άδειας στο πληροφοριακό σύστημα «Εργάνη», μια διαδικασία που συχνά δημιουργούσε πρόσθετο διοικητικό βάρος.

Στη θέση της καθιερώνεται απολογιστική καταχώριση, η οποία θα γίνεται εντός του επόμενου μήνα από τη χορήγηση της άδειας, χωρίς να περιορίζεται ο έλεγχος από τις αρμόδιες αρχές.

Τι δεν αλλάζει

Παρά τις αλλαγές:

• η διάρκεια της άδειας παραμένει ίδια
• δεν επηρεάζονται τα δικαιώματα που συνδέονται με την προϋπηρεσία
• εξακολουθεί να ισχύει ότι τουλάχιστον το 50% των εργαζομένων κάθε επιχείρησης πρέπει να λαμβάνει άδεια από Μάιο έως Σεπτέμβριο

Ο χρόνος χορήγησης της άδειας εξακολουθεί να καθορίζεται με συνεννόηση εργαζομένου και εργοδότη, ενώ σε περίπτωση διαφωνίας παραμένει ανοιχτή η προσφυγή στην Επιθεώρηση Εργασίας.