Γιατί ο Τραμπ βάζει Ελλάδα και Τουρκία στο τραπέζι για τη Γάζα

Ο νέος ρόλος της Ελλάδας και της Τουρκίας στην διαπραγμάτευση για την ειρήνη στη Γάζα αποτελεί κάτι περισσότερο από διπλωματικό παιχνίδι υψηλού επιπέδου — είναι ένδειξη ότι ο Ντόναλντ Τραμπ επιχειρεί να επεκτείνει την επιρροή του και να δημιουργήσει εταίρους με «σημαία» για να διευκολύνουν τις έμμεσες πιέσεις σε όλα τα επίπεδα.

Η αφορμή: η Διεθνής Σύνοδος στο Σαρμ ελ-Σείχ, όπου θα συμμετάσχουν πάνω από 20 ηγέτες υπό τη σύμπραξη της Αιγύπτου.
Ο Τραμπ «συν-προεδρεύει» με τον Πρόεδρο Σίσι — και καταφέρνει σε αυτό το πλαίσιο να εισάγει στην εξίσωση χώρες της περιοχής που συχνά θεωρούνται «στρατηγικοί παίκτες» — όπως η Τουρκία — αλλά και η Ελλάδα.

Γιατί Ελλάδα και Τουρκία;

Γέφυρες προς διαφορετικά ακροατήρια

Η Τουρκία διατηρεί καταγεγραμμένη επιρροή — άμεση ή έμμεση — εντός της παλαιστινιακής κοινότητας και με τους αραβικούς κύκλους. Ο Ερντογάν, άλλωστε, ανέφερε ότι ο Τραμπ του ζήτησε να πείσει τη Χαμάς να στηρίξει σχέδιο για κατάπαυση του πυρός. Εάν η Τουρκία εμφανιστεί ως «γέφυρα», η πρόταση Τραμπ κερδίζει αξιοπιστία σε κοινά όπου οι ΗΠΑ δεν έχουν άμεσο εύρος χειρισμού. Η Ελλάδα — παρά τη μη άμεση συμμετοχή στις εσωτερικές υποθέσεις της Μέσης Ανατολής — μπορεί να παίξει ρόλο ως ευρωπαϊκός δίαυλος.

Ασφάλεια, μεταφορές και υποδομές

Η γεωγραφική θέση της Ελλάδας (Κύπρος — ανατολική Μεσόγειος) την καθιστά κρίσιμο κόμβο για μεταφορές ανθρωπιστικής βοήθειας ή προσωρινών δυνάμεων ασφάλειας σε ένα «μεταπολεμικό» σχέδιο Γάζας. Η Τουρκία, με τα σύνορά της και την επιρροή της στη Μέση Ανατολή, έχει ήδη αναφορές ότι έχει ζητηθεί να μεσολαβήσει.

Διεθνής κάλυψη και νόμιμη παρουσία

Αν ο Τραμπ θέλει να παρουσιάσει την πρόταση ως ευρύτερη παγκόσμια προσπάθεια (όχι μόνο «αμερικάνικη αποστολή»), η παρουσία κρατών εκτός ΗΠΑ — ειδικά από την Ευρώπη και την περιοχή — προσδίδει εικόνα νομιμότητας και «ζύγισης».

Η ελληνική οπτική

Στο ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών, η πρόσκληση αντιμετωπίζεται με προσεκτική αισιοδοξία. Η Αθήνα βλέπει την πρωτοβουλία ως ευκαιρία να ενισχύσει το προφίλ της ως διαμεσολαβητή και πυλώνα σταθερότητας. Κυβερνητικές πηγές σημειώνουν ότι η Ελλάδα συμμετέχει με «διάθεση να συμβάλει στη διατήρηση της ειρήνης και την αποστολή ανθρωπιστικής βοήθειας».

Η αντιπολίτευση όμως δείχνει μεγαλύτερη επιφυλακτικότητα. Στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ και του ΠΑΣΟΚ προειδοποιούν ότι η κυβέρνηση δεν πρέπει να εμπλακεί σε «επικοινωνιακά παιχνίδια Τραμπ» χωρίς ξεκάθαρη στρατηγική ή ευρωπαϊκή κάλυψη. Υπάρχει φόβος ότι η Αθήνα μπορεί να βρεθεί στη δύσκολη θέση να στηρίξει πρωτοβουλίες που ενδέχεται να προκαλέσουν αντιδράσεις στον αραβικό κόσμο.