IRIS στα σούπερ μάρκετ: Τι αλλάζει από 1η Δεκεμβρίου – Οδηγός πληρωμών και πρόστιμα «φωτιά»

Η 1η Δεκεμβρίου δεν είναι απλώς μια ημερομηνία στο ημερολόγιο. Είναι η μέρα που η ελληνική αγορά πατά οριστικά το «ON»  στη νέα ψηφιακή εποχή πληρωμών. Από τα μικρά συνοικιακά μαγαζιά μέχρι τις μεγάλες αλυσίδες, όλοι, χωρίς εξαιρέσεις, μπαίνουν σε ένα ενιαίο ψηφιακό σύστημα όπου POS, ταμειακές μηχανές και Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων - ΑΑΔΕ  θα «μιλούν» μεταξύ τους σε πραγματικό χρόνο. Και το IRIS; Από προαιρετικό εργαλείο γίνεται πλέον υποχρεωτικό.

Οι καταναλωτές κερδίζουν χρόνο — οι επαγγελματίες χάνουν… ύπνο

Για τον μέσο πολίτη η αλλαγή ακούγεται θετική, πιο γρήγορες πληρωμές, λιγότερη αναμονή, λιγότερα «έχει πέσει το POS, μήπως έχετε μετρητά;». Για τους επαγγελματίες όμως το νέο καθεστώς είναι κάτι πολύ πιο απαιτητικό, κανόνες χωρίς «παράθυρα», διασταυρώσεις συναλλαγών live και ένα νέο κύμα εξόδων για να τρέξουν οι αναβαθμίσεις.

Η αγορά… λαχανιάζει να προλάβει

Παρότι το IRIS έχει ήδη διεισδύσει σε 4+ εκατ. καταναλωτές και 570.000 επιχειρήσεις, η αγορά δεν δείχνει ενθουσιασμό. Τα τεχνικά προβλήματα του προηγούμενου μήνα άφησαν πίσω χιλιάδες μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις που ακόμη παλεύουν με αναβαθμίσεις, πιστοποιήσεις και διασυνδέσεις.

Η ΑΑΔΕ πάντως είναι ξεκάθαρη: Από 1η Δεκεμβρίου, κάθε πληρωμή —με κάρτα ή IRIS — πρέπει να περνάει από το ταμειακό σύστημα και να κόβεται απόδειξη σε πραγματικό χρόνο.

Τι γίνεται αν δεν προσαρμοστείτε

Εδώ τα πράγματα σοβαρεύουν:

• 10.000 € πρόστιμο για επιχειρήσεις με απλογραφικά βιβλία
• 20.000 € για διπλογραφικά

αν δεν δέχονται πληρωμές IRIS ή δεν έχουν ολοκληρώσει τη διασύνδεση όπως προβλέπεται.

• Για τα μικρά νησιά και τους οικισμούς έως 500 κατοίκους τα πρόστιμα μειώνονται στο μισό — αλλά παραμένουν ιδιαίτερα «τσουχτερά».
• Αντίστοιχα, οι εταιρείες που διαχειρίζονται τα POS αντιμετωπίζουν πρόστιμα-μαμούθ: 100.000 έως 300.000 €, ενώ κάθε μη αναβαθμισμένο τερματικό χρεώνεται με 500 €.

Το κόστος προσαρμογής δεν είναι αμελητέο. Μόνο οι αναβαθμίσεις σε POS και ταμειακές μπορεί να αγγίξουν τα 1.500 €, ενώ η συνολική ετήσια «ψηφιακή συντήρηση» εκτιμάται σε 6.000 – 8.000€.  Ένα ποσό που, για πολλές μικρές επιχειρήσεις, δημιουργεί σοβαρό πονοκέφαλο.

Πώς πληρώνετε με IRIS – Τρεις τρόποι, μία λογική: άμεση συναλλαγή

• Με τον αριθμό κινητού του επαγγελματία – γράφετε τον αριθμό, τελειώσατε.
• Με τον ΑΦΜ της επιχείρησης – πληκτρολογείτε το ΑΦΜ, το σύστημα βρίσκει τον παραλήπτη.
• Με QR code – ανοίγετε mobile banking, κάνετε scan και η πληρωμή ολοκληρώνεται άμεσα.

Οι καταναλωτές έχουν ήδη μπει στο νέο μοντέλο

Τα στοιχεία της Τράπεζα της Ελλάδος ς το αποδεικνύουν:

• 21,6 εκατ. ενεργές κάρτες στη χώρα
• Μέση αξία συναλλαγής: 43 €

Ένα νούμερο που δείχνει ότι πλέον οι ηλεκτρονικές πληρωμές χρησιμοποιούνται ακόμη και για μικροποσά.

Και μετά τι; Το IRIS… ταξιδεύει στο εξωτερικό

Από τα μέσα του 2026, το ελληνικό IRIS θα «κουμπώσει» με Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία, Σκανδιναβία και Πολωνία μέσω του EuroPA. Με απλά λόγια: άμεσες διασυνοριακές μεταφορές χρημάτων χωρίς καθυστερήσεις, χωρίς μεσάζοντες και χωρίς εκπλήξεις.

Η μεγάλη εικόνα

Η ψηφιακή μετάβαση φέρνει διαφάνεια, ταχύτητα και ευκολία για τους καταναλωτές. Για τις επιχειρήσεις όμως απαιτεί επενδύσεις, σοβαρή προσαρμογή και απόλυτη συνέπεια. Η 1η Δεκεμβρίου σηματοδοτεί κάτι παραπάνω από μια τεχνική υποχρέωση: σηματοδοτεί το τέλος της “παλιάς εποχής” στις πληρωμές και την αρχή ενός νέου ψηφιακού τοπίου που δεν θα κάνει εκπτώσεις σε κανέναν.