Γαλλία: Βυθίζεται βαθύτερα σε τέλμα χρέους μετά την παραίτηση Μπαϊρού - Έρχεται αύξηση φόρων

Το φιλόδοξο σχέδιο του Φρανσουά Μπαϊρού για περικοπές δαπανών, προκειμένου να ανασχεθεί το βουνό χρέους που πλήττει τη Γαλλία ήταν τελικά ο τιμωρός του. Ο Γάλλος πρωθυπουργός και η κυβέρνησή του απώλεσαν την εμπιστοσύνη της Βουλής τη Δευτέρα (8/9) μετά από μια δραματική συνεδρίαση. Ωστόσο τα άσχημα είναι μπροστά και ο διάδοχος του Μπαϊρού στην πρωθυπουργία ενδεχομένως να αναγκαστεί να λάβει πιο σκληρά αντιδημοφιλή και αντιλαϊκά μέτρα. 

Η κατάρρευση της τελευταίας γαλλικής κυβέρνησης βυθίζει τη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης σε ένα τέλμα αδύναμης ανάπτυξης, υψηλών δανειακών επιτοκίων και ενός χρέους που γίνεται ένα από τα βαρύτερα της Ευρώπης.

Σύμφωνα με δημοσίευμα του πρακτορείου Reuters, η απόρριψη της κυβέρνησης του πρωθυπουργού Φρανσουά Μπαϊρού σε ψήφο δυσπιστίας συνέτριψε κάθε ελπίδα για σοβαρή πρόοδο το επόμενο έτος στο γαλλικό δημοσιονομικό έλλειμμα - το μεγαλύτερο στην ευρωζώνη. Τα κόμματα της αντιπολίτευσης ανέτρεψαν τον έμπειρο κεντρώο πολιτικό λόγω των σχεδίων του για περικοπές στον προϋπολογισμό ύψους 44 δισεκατομμυρίων ευρώ (52 δισεκατομμύρια δολάρια), οι οποίες τώρα αναπόφευκτα θα διαφοροποιηθούν από όποιον ορίσει ο Πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν ως διάδοχό του.

Έρχονται αυξήσεις φόρων

Ο υπουργός Οικονομικών Ερίκ Λομπάρ παραδέχτηκε ότι η επόμενη κυβέρνηση, η οποία πρέπει να συντάξει τον προϋπολογισμό του 2026 μέχρι τις 7 Οκτωβρίου, θα είναι λιγότερο φιλόδοξη από τον Μπαϊρού, ο οποίος ήταν πάντα υπέρ της αυστηρής δημοσιονομικής πολιτικής.

Ο διάδοχος του Μπαϊρού είναι επίσης πιθανό να βασιστεί περισσότερο στις αυξήσεις φόρων παρά στις περικοπές δαπανών για τη μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος, με τους Σοσιαλιστές - από τις τάξεις των οποίων θα μπορούσε να προέρχεται ο επόμενος πρωθυπουργός - να ζητούν αύξηση φόρων ύψους 15 δισεκατομμυρίων ευρώ στους υπερ-πλούσιους. Όμως οι χρηματοπιστωτικές αγορές μπορεί να δυσαρεστηθούν από τις αυξήσεις φόρων, ειδικά από ευρύτερα μέτρα, φοβούμενες ότι μπορεί να «πνίξουν» την ανάπτυξη - κάτι που ήδη αποτελεί ανησυχία στη Βρετανία.

Η παγίδα του χρέους

Ο Μακρόν δεν σηματοδοτεί επί του παρόντος σχέδια για προκήρυξη πρόωρων βουλευτικών εκλογών και οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι κάτι τέτοιο δεν θα έδινε απαραίτητα πλειοψηφία σε κανένα κόμμα και δεν θα έλυνε το αδιέξοδο. Με την πολιτική της Γαλλίας σε χάος και τα δημόσια οικονομικά της σε «αδράνεια», τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις ήδη διστάζουν να δαπανήσουν ή να επενδύσουν.

Η αργή ανάπτυξη είναι ιδιαίτερα προβληματική για μια χώρα με υψηλό χρέος όπως η Γαλλία, επειδή δεν μπορεί απλώς να βασίζεται στο να αναπτυχθεί αρκετά ώστε να ξεφύγει από το βάρος του χρέους της, το οποίο έφτασε τα 3,3 τρισεκατομμύρια ευρώ τον Ιούνιο, ή το 114% του ΑΕΠ. Αυτό είναι χαμηλότερο από το 153% της Ελλάδας ή το 138% της Ιταλίας. Ωστόσο, σε αντίθεση με τη Γαλλία, και οι δύο χώρες έχουν σημαντικά πλεονάσματα στον προϋπολογισμό τους πριν λάβουν υπόψη τις πληρωμές τόκων.

Οι πληρωμές του γαλλικού χρέους αναμένεται να φτάσουν τα 100 δισεκατομμύρια ευρώ μέχρι το 2029 - από 59 δισεκατομμύρια το 2024 - και θα γίνουν η μεγαλύτερη μεμονωμένη δαπάνη του προϋπολογισμού αν η ανάπτυξη επιβραδυνθεί ή η μείωση του ελλείμματος χαλαρώσει, προειδοποίησε νωρίτερα φέτος το Ελεγκτικό Συνέδριο (Cour des Comptes).

Εν τω μεταξύ, τα σχέδια της Γερμανίας να επενδύσει δισεκατομμύρια ευρώ στη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης μετά από χρόνια συγκράτησης αφήνουν επίσης τη Γαλλία σε μια όχι και τόσο κολακευτική θέση. «Η κατάσταση βελτιώνεται παντού εκτός από τη Γαλλία, η οποία έχει γίνει κάπως το ασχημόπαπο», δήλωσε ο οικονομολόγος της Oxford Economics, Λέο Μπαρινκού. Με τη διαρκώς αργή ανάπτυξη και το τεράστιο χρέος, η Ιταλία ήταν για πολύ καιρό το «προβληματικό παιδί» της Ευρώπης για τις χρηματοπιστωτικές αγορές, αλλά «τώρα η Γαλλία γίνεται ξεκάθαρα αυτή η χώρα», πρόσθεσε.

Στη ζυγαριά των Αγορών

Η αγορά ομολόγων της Γαλλίας, η μεγαλύτερη στην ευρωζώνη, κάποτε θεωρούνταν από τις κύριες ασφαλείς εναλλακτικές για τους επενδυτές που έψαχναν πέρα από τη Γερμανία. Αλλά από τότε που μια πρόωρη βουλευτική εκλογή οδήγησε σε «κρεμασμένο» κοινοβούλιο πέρυσι, η Γαλλία πληρώνει ένα υψηλότερο ασφάλιστρο κινδύνου για το χρέος της. Η Γαλλία, η οποία αντιμετωπίζει την απόφαση για την πιστοληπτική της αξιολόγηση από τον Fitch την Παρασκευή, πληρώνει τώρα περισσότερο για το μακροπρόθεσμο χρέος από την Ελλάδα και την Ισπανία, χώρες που ήταν στον πυρήνα της κρίσης χρέους του μπλοκ το 2011, και σχεδόν το ίδιο με την Ιταλία. Στις αρχές του 2024, το κόστος δανεισμού της Ιταλίας για 10ετή ομόλογα ήταν περισσότερο από μία ολόκληρη ποσοστιαία μονάδα υψηλότερο από της Γαλλίας.