Καλοκαιρινή κατάθλιψη: Όταν ο ήλιος δεν «θεραπεύει» όλους - Τι πρέπει να κάνετε

Ο ήλιος καίει, οι παραλίες γεμίζουν, οι selfies πολλαπλασιάζονται. Το καλοκαίρι ,θεωρητικά, είναι η εποχή της ανεμελιάς. Όμως για πολλούς ανθρώπους, αυτή η εποχική αλλαγή φέρνει το ακριβώς αντίθετο: έντονη θλίψη, άγχος, μοναξιά. Το φαινόμενο είναι γνωστό ως καλοκαιρινή κατάθλιψη (Summer Seasonal Affective Disorder) και δεν είναι μύθος.

Η άλλη όψη του καλοκαιριού

Η εποχική συναισθηματική διαταραχή (Seasonal Affective Disorder – SAD)είναι συνήθως συνδεδεμένη με τους σκοτεινούς χειμερινούς μήνες. Ωστόσο, περίπου το 10% των ανθρώπων που υποφέρουν από SAD εμφανίζουν τα συμπτώματα το καλοκαίρι. Υπερδιέγερση, αϋπνία, έλλειψη όρεξης και έντονη αίσθηση ότι «όλοι περνούν καλά εκτός από εμένα» συνθέτουν το τοπίο.

Τι είναι η καλοκαιρινή SAD

Σε αντίθεση με την κλασική χειμερινή μορφή, η καλοκαιρινή SAD εμφανίζεται κατά τους ανοιξιάτικους ή πρώτους καλοκαιρινούς μήνες . Σύμφωνα με τον Dr. Norman Rosenthal, τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Αϋπνία και μειωμένη ανάγκη για ύπνο
• Απώλεια όρεξης
• Διάθεση ευερεθιστότητας, νευρικότητα
• Επιθετικές σκέψεις ή αυτοκτονικές τάσεις

Έρευνες δείχνουν ότι ο συνδυασμός υπερβολικής ζέστης, έντονου φωτός και κοινωνικών προκαταλήψεων ("FOMO") δημιουργεί ένα επιβαρυντικό πλαίσιο .

Tι πυροδοτεί την καλοκαιρινή κατάθλιψη;

Ορισμένοι ειδικοί θεωρούν ότι η υπερβολική ζέστη και η μεγάλη διάρκεια της ημέρας μπορεί να διαταράξουν τον κιρκάδιο ρυθμό και την ποιότητα του ύπνου. Παράλληλα, η κοινωνική πίεση –τα «πρέπει» των διακοπών, του τέλειου σώματος, της συνεχούς εξόδου– επιβαρύνει όσους ήδη παλεύουν με το άγχος ή τη μοναξιά.

Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο

Οι άνθρωποι με ιστορικό κατάθλιψης ή αγχώδους διαταραχής είναι πιο ευάλωτοι. Οι γυναίκες φαίνεται να πλήττονται συχνότερα, ενώ η απομόνωση ,ειδικά για όσους μένουν σε πόλη χωρίς δυνατότητα διακοπών, μπορεί να εντείνει τα συμπτώματα.

Τι μπορείς να κάνεις

Η πρώτη κίνηση είναι να αναγνωρίσεις το πρόβλημα. Αν νιώθεις επίμονα πεσμένη διάθεση, αϋπνία ή εκνευρισμό, μην το προσπεράσεις. Μίλησε με έναν ειδικό ψυχικής υγείας ή τον γιατρό σου.

• Ρύθμισε τη θερμοκρασία και το φως. Δροσερό υπνοδωμάτιο: ιδανικά 20–25°C, βαριά κουρτίνα.
• Κρύα ντους / μπάνιο: βοηθά στη μείωση της εγκεφαλικής έντασης .
• Φως δομημένο: πιθανή ευεργετική σύντομη έκθεση σε ήπιο φως το πρωί .
• Θεραπεία & υποστήριξη

Ψυχοθεραπεία, π.χ. CBT, ενδείκνυται

• Lifestyle αλλαγές

1. Διατήρηση τακτικής ρουτίνας ζωής .
2. Φυσική δραστηριότητα σε δροσιά και αύξηση κοινωνικών επαφών .
3. Αποφυγή social media και σύγκρισης με ιδανικές ζωές .

Πότε να αναζητήσεις βοήθεια

• Αν τα συμπτώματα διαρκούν πάνω από 2 χρόνια με ετήσιο πρότυπο .
• Αν νιώθεις επιθετικές ή αυτοκτονικές σκέψεις .
• Αν η καθημερινή λειτουργία εμποδίζεται σοβαρά.

Το καλοκαίρι δεν είναι ίδιο για όλους

Αν νιώθεις ότι το καλοκαίρι σου έχει πιο σκοτεινή πλευρά, σε καταλαβαίνουν χιλιάδες άλλοι. Με αναγνώριση, κατάλληλη υποστήριξη και προσαρμογή του περιβάλλοντος, μπορείς να ανακτήσεις τη χαρά και την ισορροπία σου.